Dịch cúm gia cầm: Bùng phát vì chủ quan

Nguồn tin: Lao Động, 16/02/2012
Ngày cập nhật: 17/2/2012

Vào ổ cúm gia cầm ở xã Nhật Tân, huyện Kim Bảng, tỉnh Hà Nam, chúng tôi nhận thấy rõ những lơ là, chủ quan trong việc phòng, chống dịch tại nơi đây.

Trong khi đó, dịch cúm gia cầm đã lan ra 10 địa phương và vẫn chưa có vaccine hiệu quả đối với chủng virus cúm gia cầm biến thể.

Chợ gia cầm Hà Vĩ (Thường Tín, Hà Nội) tấp nập ngày 15.2.

Không phát dịch mới lạ

Ấn tượng đầu tiên của chúng tôi khi đi vào ổ dịch cúm gia cầm tại xã Nhật Tân, huyện Kim Bảng, tỉnh Hà Nam là: Nơi đây như thể chưa có dịch. Chiếc rào chắn “vùng có dịch” ở chốt chặn đầu tiên khi qua cầu nối xã Nhật Tựu sang xã Nhật Tân được gác lên, không người canh chốt. 8h30 sáng 15.2, chợ Sáng tấp nập người mua, người bán và không thiếu cảnh gia cầm được bày bán, vận chuyển công khai.

9h chúng tôi có mặt tại UBND xã Nhật Tân, cửa phòng ông Nguyễn Quang Tình - Chủ tịch UBND xã mở cửa, đèn vẫn sáng. Nhân viên văn phòng ở sát bên cho biết ông chủ tịch đang đi họp, cuối giờ sáng sẽ về cơ quan. Phó chủ tịch phụ trách nông nghiệp đang đi học, chủ nhiệm HTX nông nghiệp - một thành viên khác của Ban chỉ đạo phòng, chống dịch cúm gia cầm xã cũng vắng mặt với lý do tương tự. Khi hỏi còn thành viên nào của ban chỉ đạo có mặt tại địa phương không, chúng tôi nhận được câu trả lời không. Thậm chí ông trưởng xóm 14 - nơi bùng phát ổ dịch cũng đang bận học.

Tiêm phòng là biện pháp hữu hiệu để phòng, chống dịch.

Dấu hiệu của một trận dịch chỉ xuất hiện ở xóm 14. Hai đầu đường dẫn vào xóm đều có người chốt chặn. Điểm dễ nhận biết hơn nữa dẫn chúng tôi đến ổ dịch là con đường phủ trắng vôi bột. Hộ nuôi thuỷ cầm nhiều nhất ở xóm là ông Nguyễn Quang Dương với tổng đàn 2.400 con và là hộ chịu thiệt hại nặng nề nhất khi ổ dịch cúm H5N1 bùng phát. Ông Dương kể: “Hai mươi năm kinh nghiệm nuôi vịt, tôi chưa bao giờ phải chịu cảnh này. Chỉ trong vòng vài ngày, đàn vịt của gia đình tôi đã chết trắng đồng. Khi cơ quan chức năng đến tiêu huỷ chỉ còn lại 400 con”. Theo ông Dương, đàn vịt nhà ông đã hơn 50 ngày tuổi có giá trị khoảng 130 - 150 triệu đồng, nay đã mất trắng. Cùng hoàn cảnh với ông Dương là hộ ông Nguyễn Như Thuỷ bị mất 1.000 con vịt do dịch.

Vịt đã chết, dịch đã được công bố nhưng tâm lý chủ quan và việc thiếu thông tin đang là nguy cơ lớn nhất khiến dịch có thể bùng phát rộng hơn ở xã Nhật Tân. Cánh đồng nơi từng tập kết xác thuỷ cầm chết vì H5N1 tiếp tục được các hộ gia đình chăn thả vịt chạy đồng. Còn ngay sát nhà ông Dương, hộ ông Phan Văn Hải còn đàn vịt đẻ hơn 400 con tỏ ra lo lắng.

Trở lại UBND xã Nhật Tân theo lời hẹn của nhân viên văn phòng, chúng tôi tiếp tục ngồi chờ vì vẫn chưa có một lãnh đạo nào của xã phụ trách công tác phòng, chống dịch có mặt tại cơ quan. Điện thoại đến số máy di động của ông Tình - Chủ tịch xã chúng tôi nhận được câu trả lời ông không về cơ quan vì bận đi đám cưới! Còn việc buổi sáng có xe chở gia cầm tự do đi qua chốt kiểm dịch có thể do anh em bận đi ăn sáng. Có lẽ với cách kiểm soát như vậy thì dịch không bùng phát tại xã Nhật Tân mới là chuyện lạ.

Chưa có vaccine cúm gia cầm hiệu quả

Chiều 15.2, thông tin từ Cục Thú y cho biết, tỉnh Hà Tĩnh là địa phương mới nhất gia nhập danh sách các địa phương có ổ dịch cúm gia cầm. Hai ổ dịch được xác định ở huyện Kỳ Anh và Cẩm Xuyên làm chết hơn 1.200 con gia cầm. Được biết, tỉnh Hà Tĩnh đang đề nghị Cục Thú y cung cấp vaccine H5N1 để bao vây vùng dịch.

Dù nhà hàng xóm đã mất đàn vịt vì dịch cúm, ông Hải vẫn chưa hiểu hết sự nguy hiểm của dịch. Ảnh: Vinh Hải

Tại Thái Nguyên - địa phương đã qua 18 ngày chưa có ổ dịch mới, ông Lê Đắc Vinh - Chi cục trưởng Chi cục Thú y cho biết, đàn gia cầm bị chết do H5N1 đã không được tiêm phòng vaccine trước đó. Sau khi công bố dịch, Cục Thú y mới chuyển 500.000 liều vaccine H5N1. Đối với ổ dịch tại Hà Nam, Cục Thú y cho biết đã cấp 1.000.000 liều vaccine giúp địa phương bao vây ổ dịch, nhưng đến sáng 15.2 các hộ dân ở xóm 14, xã Nhật Tân xác nhận với chúng tôi chưa thấy cán bộ thú y về tiêm phòng vaccine cho đàn thuỷ cầm. Theo UBND huyện Kim Bảng, ngày 16.2 mới triển khai tiêm phòng vaccine ở Nhật Tân.

Tại cuộc họp về việc sử dụng vaccine cúm gia cầm H5N1 tại Việt Nam do Bộ NNPTNT tổ chức sáng 15.2, Cục Thú y nhận định nguy cơ bùng phát một đợt dịch trong thời gian tới là rất cao do thời tiết bất thường làm giảm sức đề kháng của đàn gia cầm, các hoạt động vận chuyển, giết mổ gia cầm dịp sau Tết Nguyên đán tăng cao. Bên cạnh đó, đến nay vẫn chưa có vaccine phù hợp để tiêm phòng chủng virus đã biến đổi. Theo đánh giá của Cục Thú y, vaccine H5N1 Re-5 có tác dụng tốt với virus H5N1 nhánh 1 nhưng bảo hộ thấp với virus nhánh mới. Vì vậy, từ giữa năm 2011 Cục Thú y đã ngừng cấp vaccine và khuyến nghị các địa phương phía bắc chủ động mua tiêm phòng.

Vinh Hải – Lương Kết