Giải "bài toán" chăn nuôi khi thức ăn liên tục tăng giá

Nguồn tin: ND, 07/06/2008
Ngày cập nhật: 9/6/2008

Cùng với thiên tai, dịch bệnh, nguồn con giống khan hiếm, trong những tháng đầu năm, người chăn nuôi lại phải đối mặt với giá thức ăn chăn nuôi liên tục tăng. Các chuyên gia cảnh báo, mặt bằng giá thức ăn chăn nuôi hiện nay vẫn còn có thể tiếp tục tăng trong thời gian tới.

Giá thức ăn chăn nuôi tăng mạnh

Những tháng đầu năm nay, giá các loại thức ăn chăn nuôi (TACN) tăng cao (trung bình khoảng 40 - 60%), có loại tăng tới 70 - 80% so với cùng kỳ năm ngoái. Thức ăn hỗn hợp các loại có giá từ 6.000 đến 8.000 đồng/kg, thức ăn đậm đặc khoảng 12 - 14.000 đồng/kg.

Mỗi tháng, các doanh nghiệp điều chỉnh giá từ một đến hai lần, thậm chí có tháng điều chỉnh tới bốn lần (mỗi lần khoảng 100 - 300 đồng/kg).

Giá TACN tăng cao do rất nhiều nguyên nhân, song nguyên nhân chủ yếu vẫn là do các loại nguyên liệu chính (mà chúng ta phải nhập khẩu) tăng gần gấp hai lần so với cùng kỳ năm trước; như methionin tăng 100%, khô dầu đậu tương tăng 82%...

Tuy vậy, tại thời điểm này, giá ngô, khô dầu đậu tương đã giảm nhẹ (ngô từ 5.000 đồng/kg xuống còn 4.700 đồng/kg, khô dầu đậu tương giảm từ 8.400 đồng/kg xuống 8.100 đồng/kg) so với những tháng trước.

Song, theo phân tích của các chuyên gia, chính việc hạ giá này lại tiềm ẩn những nguy cơ hết sức nguy hiểm.

Theo quy trình dự trữ nguyên liệu của các doanh nghiệp, việc thu mua thường phải dự trữ khoảng từ bốn đến sáu tháng, nhưng do thiếu vốn các doanh nghiệp buộc phải bán để lấy tiền trả nợ ngân hàng, nên giá rất có thể sẽ còn tăng trong thời gian tới (do nguồn dự trữ giảm).

Mặt khác, theo dự báo giá nguyên vật liệu TACN trên thế giới sẽ tăng khoảng 20-30% trong thời gian tới, nhưng phần lớn các doanh nghiệp lại không có tiền mua dự trữ trong khi giá nguyên liệu trong nước đang thấp hơn giá nhập.

Bên cạnh đó, là hàng loạt các chi phí khác như giá nhân công, vận tải quốc tế, lãi suất vay vốn ngân hàng... cũng tăng.

Theo anh Hoàng Dương Hải, Giám đốc Công ty TNHH Lạc Hồng (Hưng Yên) giá TACN còn tăng nhất là khi nguồn nguyên liệu các doanh nghiệp dự trữ đang cạn dần.

Mặt khác, giá tăng một phần còn do lưu lượng vận chuyển hàng hóa tại các cảng biển đang còn tình trạng quá tải kéo theo chi phí lưu kho, lưu bãi tăng do dỡ hàng chậm, rồi chi phí mãi lộ trong quá trình vận chuyển cũng góp phần làm đội giá thức ăn chăn nuôi.

Ðể bình ổn giá TACN, Cục trưởng Chăn nuôi Hoàng Kim Giao cho rằng, cần nhiều giải pháp tổng hợp, nhưng trước mắt Nhà nước cần có cơ chế đơn giản hóa thủ tục hoàn thuế giá trị gia tăng đối với các mặt hàng sắn, ngô, đậu tương để tạo điều kiện cho các doanh nghiệp sản xuất chế biến TACN thu mua nguyên liệu trực tiếp từ người nông dân, không thông qua hệ thống trung gian; đồng thời tiếp tục cắt giảm thuế nhập khẩu một số mặt hàng nguyên liệu TACN xuống 0% như đường glucoza, đậu các loại, mỡ, dầu cá, dầu thực vật, muối sulfat (dùng làm thức ăn cho động vật), men tiêu hóa, en-di-me.

Rõ ràng trong điều kiện nguồn vốn bị hạn chế, các doanh nghiệp lớn sẽ dần chiếm ưu thế về giá cả bởi họ hoàn toàn chủ động nguồn nguyên liệu. Do vậy, các công ty, doanh nghiệp có công suất thấp cần liên kết, tạo nên tiềm lực về tài chính và chủ động hơn trong việc dự trữ nguyên liệu.

Giá thức ăn tăng cao, liệu người chăn nuôi có lãi?

Theo tính toán của các chuyên gia, trong điều kiện giá TACN, con giống, chi phí thuốc thú y, thuốc sát trùng tăng thì chăn nuôi lợn vẫn có lãi từ 5.000 đến 8.000 đồng/kg (với quy mô từ 20 đến 30 con trở lên), còn chăn nuôi gia cầm thì lãi ít; với bò sữa chỉ lãi ở những trang trại chăn nuôi lớn.

Song, Cục trưởng Chăn nuôi Hoàng Kim Giao cảnh báo, thời gian tới người chăn nuôi sẽ khó khăn hơn do nguy cơ thiếu thức ăn cho chăn nuôi, vì hằng năm chúng ta vẫn phải nhập khẩu 20-30% về khối lượng (chiếm 50-55% nguyên liệu chế biến TACN công nghiệp).

Do vậy, chính quyền địa phương, người chăn nuôi cần có nhận thức đúng về chăn nuôi an toàn sinh học, xúc tiến nhanh việc quy hoạch đất cho chăn nuôi được sử dụng lâu dài hơn (30-50 năm), đồng thời đầu tư hơn nữa cho cơ sở hạ tầng xây dựng vùng chăn nuôi tập trung để kiểm soát được dịch bệnh.

Người chăn nuôi cần được hướng dãn kỹ thuật chăn nuôi theo giai đoạn sinh trưởng, phối chế khẩu phần thức ăn hợp lý nhằm nâng cao tỷ lệ tiêu hóa, khả năng sử dụng thức ăn, từ đó giảm được chi phí thức ăn; biết cách bảo quản, chế biến, sử dụng nguồn thức ăn thô xanh từ phụ phẩm ngành công nghiệp, nông nghiệp như rơm, rạ, cây ngô, ngọn mía, bã mía...

Các doanh nghiệp cũng cần xem xét lại toàn bộ quá trình sản xuất để giảm chi phí nội bộ, có biện pháp hữu hiệu chia sẻ lợi nhuận cùng người chăn nuôi.

Về lâu dài, các địa phương cần có kế hoạch mở rộng diện tích các loại cây nguyên liệu chế biến TACN, sử dụng giống mới và áp dụng tiến bộ kỹ thuật gieo trồng để tăng năng suất ngô, đậu tương...; dành đất trồng cỏ, đưa cỏ thành cây trồng có giá trị trong cơ cấu nguyên liệu thức ăn của ngành chăn nuôi.

Ðồng thời Nhà nước cần có chính sách khuyến khích các cá nhân xây dựng cầu cảng, hệ thống vận chuyển, nhà kho mang tính chuyên dụng hay như mở sàn giao dịch về TACN qua mạng để cập nhật thông tin về giá nguyên liệu cũng như thành phẩm TACN của các hãng, các cơ sở sản xuất.

Ðứng trước tình hình giá nguyên liệu và TACN tăng cao, các cơ quan chức năng rất cần tăng cường kiểm tra chất lượng TACN thành phẩm nhằm ngăn chặn kịp thời hàng giả, hàng kém chất lượng.

HẢI PHƯƠNG