Phát triển nghề nuôi động vật hoang dã ở Lào Cai

Nguồn tin: Báo Lào Cai, 02/12/2011
Ngày cập nhật: 5/12/2011

Mặc dù phong trào nuôi động vật hoang dã, như: nhím, rắn, lợn rừng, kỳ đà… mới xuất hiện ở Lào Cai, nhưng hiệu quả kinh tế từ các mô hình chăn nuôi này ở một số địa phương trong tỉnh đã và đang mở ra hướng mới đem lại lợi nhuận cao, tạo nhiều việc làm và giúp nhiều hộ nông dân vươn lên làm giàu.

Mô hình nuôi rắn hổ mang.

Ở Lào Cai, nghề nuôi động vật hoang dã chủ yếu tập trung vào những loại vật nuôi như: Nhím, lợn rừng, ba ba, rắn, kỳ đà… Lúc đầu, chỉ lác đác một vài hộ nuôi theo mô hình gia đình nhỏ lẻ, tự phát, nhưng đến nay đã có nhiều hộ phát triển mở rộng nuôi theo quy mô trang trại, nuôi hỗn hợp nhiều loài động vật hoang dã từ nhóm IIB đến các loài động vật hoang dã thông thường. Đặc biệt, có hộ đã nuôi động vật hoang dã sinh sản và trở thành cơ sở đầu mối cung cấp con giống động vật hoang dã và tiêu thụ sản phẩm. Cũng nhờ thành công việc phát triển nuôi một số loài động vật hoang dã, có thị trường tiêu thụ ổn định mà nhiều hộ nuôi ở các huyện Bảo Thắng, Văn Bàn, Bảo Yên và thành phố Lào Cai… đã có thu nhập hàng trăm triệu đồng một năm.

Về Bảo Thắng, huyện có phong trào chăn nuôi động vật hoang dã phát triển mạnh nhất tỉnh mới thấy rõ những đổi thay mà nghề chăn nuôi mới này đem lại cho người dân nơi đây. Ông Trần Văn Được ở thôn Phú Cường 2, thị trấn Phố Lu, chủ trang trại nuôi sinh sản động vật hoang dã được coi là lớn nhất tỉnh hiện nay, cho biết: Gia đình ông đã có kinh nghiệm nuôi các loài động vật, như: rắn, ba ba, kỳ đà từ nhiều năm nay. Những ngày đầu mới nuôi, ông phải đi khắp nơi mua gom con giống, học hỏi kinh nghiệm, thất bại cũng nhiều nhưng thấy đây là nghề có thể làm giàu nên ông kiên trì theo đuổi. Năm 2011, nhờ chính sách khuyến khích nuôi sinh sản động vật hoang dã của Nhà nước, hộ gia đình ông được hỗ trợ 250 cá thể rắn hổ mang thường, với tổng số kinh phí 100 triệu đồng. Theo tính toán của ông Được, hiện trang trại nuôi động vật hoang dã của gia đình ông có gần 500 đầu rắn hổ mang, trên 100 đầu ba ba gai và gần 20 cặp kỳ đà bố mẹ, 5 cặp nhím bình quân mỗi năm trừ chi phí gia đình ông thu lãi trên 150 triệu đồng, dự kiến trong một, hai năm tới, khi các loài động vật hoang dã sinh sản ổn định số thu từ bán con giống sẽ tăng lên từ 1,5 đến 2 lần thu nhập hiện nay. Hiện nay, gia đình đang mở rộng thêm 2 trang trại tại xã Phú Nhuận (Bảo Thắng), bởi đây là vùng dễ kiếm thức ăn cho các loài động vật hoang dã.

Theo giới thiệu của ông Được, chúng tôi đến nhà ông Trần Xuân Hùng thôn Thái Vô, xã Xuân Quang (Bảo Thắng). Trang trại nuôi động vật hoang dã của gia đình ông Hùng mới xây dựng được gần 2 năm, nhưng đã giúp gia đình ông từ một hộ nghèo trở thành hộ có thu nhập khá. Ông Hùng chia sẻ, mấy năm trước, kinh tế gia đình rất khó khăn, mặc dù vườn, ao rộng, tiềm năng phát triển chăn nuôi lớn, nhưng cũng chỉ nuôi gà, lợn và cá, nên thu nhập không cao, thậm chí có năm còn mất trắng vì dịch bệnh. Sau khi đi tham quan một số mô hình nuôi động vật hoang dã trong tỉnh và biết Chi cục Kiểm lâm tỉnh triển khai thực hiện mô hình nuôi sinh sản động vật hoang dã, ông đã làm đơn tình nguyện tham gia. Khi tham gia dự án do Chi cục Kiểm lâm tỉnh tổ chức, ông được hỗ trợ con giống, được các kỹ thuật viên tập huấn, hướng dẫn kỹ thuật xây dựng chuồng trại, quy trình kỹ thuật chăm sóc, nuôi dưỡng, thú y và vệ sinh môi trường...

Nuôi và nhân giống lợn rừng.

Nhờ kiên trì học hỏi các biện pháp kỹ thuật trong việc chăm sóc và nhân giống, nên đa số các vật nuôi của ông Hùng đều phát triển và sinh sản tốt. Theo ông Hùng, nuôi động vật hoang dã là một công việc cần phải có kỹ thuật và khu chăn nuôi được thiết kế dạng bán tự nhiên. Lúc đầu, do chưa có kinh nghiệm nuôi các loài động vật hoang dã, nên ông chỉ nuôi mấy cặp nhím và vài cá thể kỳ đà, rắn hổ mang bố mẹ… Sau 2 năm, gia đình ông đã có gần hai chục đầu kỳ đà, gần 200 đầu rắn hổ mang, hàng trăm con ba ba gai và mấy cặp nhím bố mẹ… Hiện tại, mô hình của ông được ghi nhận khá thành công, từ cung cấp bán giống rắn và nhím, ba ba, mỗi năm đem lại cho gia đình gần 100 triệu đồng.

Theo thống kê của Chi cục Kiểm lâm tỉnh, đến tháng 10 năm 2011, toàn tỉnh đã có 213 hộ gia đình ở các huyện, thành phố tổ chức nuôi sinh sản động vật hoang dã (trại nuôi sinh sản động vật hoang dã) với hơn 3.000 cá thể các loài. Trong đó, đã có 18 trại đăng ký nuôi sinh sản các loài động vật hoang dã quý, hiếm với hơn 1.600 cá thể, gồm: Rắn hổ mang và kỳ đà hoa. Tùy theo quy mô của từng trại và loài nuôi, nhưng nói chung mô hình nuôi động vật hoang dã đều mang lại hiệu quả kinh tế khá cao với lợi nhuận hàng năm từ 50 triệu đồng đến 150 triệu đồng/hộ.

Từ thực tế phát triển tự phát của nhân dân trên địa bàn tỉnh trong việc nuôi sinh sản động vật hoang dã, cuối năm 2010, đầu năm 2011, Chi cục Kiểm lâm tỉnh đã chủ động tham mưu cho UBND tỉnh hỗ trợ kinh phí phát triển sản xuất nông nghiệp, thuộc nguồn vốn Chương trình phát triển nông nghiệp - nông thôn, giai đoạn 2007 - 2012, Sở Nông nghiệp và PTNT đã chỉ đạo Chi cục Kiểm lâm triển khai thực hiện mô hình nuôi sinh sản động vật hoang dã thông thường, gồm: các loài nhím, lợn rừng và nuôi sinh sản động vật hoang dã quý hiếm (nhóm IIB) với các loài rắn hổ mang, kỳ đà hoa, chồn. Hiện đã có gần chục hộ gia đình tình nguyện tham gia. Qua đánh giá bước đầu, các mô hình đã và đang đem lại hiệu quả rất thiết thực…

Ông Nguyễn Duy Thịnh, Trưởng phòng Bảo tồn thiên nhiên, Chi Cục Kiểm lâm tỉnh cho biết: Là tỉnh miền núi, nên Lào Cai hội tụ nhiều tiềm năng để có thể phát triển nghề nuôi động vật hoang dã, điều kiện khí hậu thuận lợi cho nhiều loài động vật sinh sản, phát triển, bên cạnh đó, nhiều hộ gia đình có kinh nghiệm trong việc gây nuôi sinh sản các loài động vật hoang dã có giá trị kinh tế cao và có nhu cầu tiêu thụ lớn trên thị trường. Việc tổ chức chương trình hỗ trợ các hộ nông dân nuôi sinh sản động vật hoang dã nhằm xây dựng mô hình nuôi theo đúng yêu cầu kỹ thuật, hướng dẫn nhân dân về biện pháp kỹ thuật nuôi các loại động vật hoang dã, giúp cho người dân tận mắt nhìn thấy hiệu quả kinh tế trong việc ứng dụng khoa học - kỹ thuật trong sản xuất nông, lâm nghiệp.

Cũng theo ông Thịnh, qua chương trình hỗ trợ người dân nuôi sinh sản động vật hoang dã đã thuyết phục, khuyến khích nhân dân tích cực áp dụng cách làm mới, chuyển đổi cơ cấu vật nuôi có năng suất cao; từ đó người dân tích cực áp dụng và nhân rộng mô hình, góp phần tạo thêm việc làm, tăng thu nhập, xóa đói, giảm nghèo, phát triển kinh tế hộ hộ gia đình và kinh tế - xã hội của địa phương, giảm sức ép vào rừng tự nhiên. Bên cạnh đó cũng giúp ngành kiểm lâm thuận tiện trong việc quản lý động vật hoang dã tại địa phương, đồng thời bảo tồn được nguồn gen quý hiếm.

Tuy nhiên, một vấn đề đặt ra hiện nay là kinh phí hỗ trợ các hộ nông dân xây dựng chuồng trại, mua con giống, chuyển giao quy trình kỹ thuật về nuôi sinh sản; tham quan, trao đổi kinh nghiệm còn rất hạn chế. Bên cạnh đó, công tác quản lý các trại nuôi động vật hoang dã của ngành chức năng hiện nay gặp nhiều khó khăn, một số hộ nuôi sinh sản động vật hoang dã không biết quy định của Nhà nước nên chưa làm thủ tục đề nghị Chi cục Kiểm lâm tỉnh cấp giấy đăng ký trại nuôi theo quy định; cá biệt có một số cơ sở biết các loài vật nuôi không chứng minh được nguồn gốc sẽ bị tịch thu, nên họ đã giấu không đăng ký, khai báo.

Nhân rộng những mô hình chăn nuôi động vật hoang dã trên địa bàn đã và đang là hướng phát triển kinh tế hứa hẹn nhiều thành công ở Lào Cai, từ đó góp phần đắc lực vào việc xóa đói, giảm nghèo bền vững ở những địa phương còn nhiều khó khăn. Điều này không chỉ tạo nên nguồn thực phẩm đa dạng cung cấp cho thị trường, mà còn nâng cao giá trị sản xuất của ngành chăn nuôi, từng bước cải thiện đời sống người dân.

Tùng Lâm