Ngành chăn nuôi Bán đảo Cà Mau: Thiếu quy hoạch, lo dịch bệnh

Nguồn tin: Lao Động, 06/10/2011
Ngày cập nhật: 7/10/2011

Người chăn nuôi cứ mua con giống về nuôi, khi tới lứa thì tự bán. Đó là tình trạng chung của người chăn nuôi các tỉnh thuộc Bán đảo Cà Mau (BĐCM).

Từ gia cầm đến con heo, con bò..., người dân cứ nuôi, cứ bán mà không hề biết nhu cầu thị trường thừa hay thiếu. Chính thực trạng chăn nuôi theo kiểu “tự nhiên chủ nghĩa” kéo dài, khi phát sinh dịch bệnh, ngành chăn nuôi - thú y... xếp hàng chạy theo dịch bệnh. Dĩ nhiên, thiệt hại xảy ra người chăn nuôi gánh chịu.

Con giống: Bạ đâu mua đó

Thiếu con giống chất lượng là thực trạng kéo dài của ngành chăn nuôi khu vực BĐCM. Ông Nguyễn Văn Lành ở xã Châu Hưng A (huyện Vĩnh Lợi, Bạc Liêu) có 20 năm kinh nghiệm nuôi heo thương phẩm. Trong chuồng nhà ông lúc nào cũng có trên 50 con heo. Quá trình nuôi, thấy con heo nào “đẹp mã” thì ông Lành để nái làm giống gây nuôi tiếp. Ông cho biết: “Tôi tự lựa chọn và sản xuất giống để gây nuôi, chớ hồi nào giờ chưa từng mua giống bên ngoài”. Đối với các hộ chăn nuôi gia đình nhỏ lẻ, họ mua con giống khắp nơi. Ai bán thì mua như kiểu mua bó rau, con cá ngoài chợ.

Bạc Liêu có trại chăn nuôi heo giống, mỗi năm cung cấp cho thị trường khoảng 300 - 400 con giống. Số lượng ít ỏi này không thể đáp ứng nhu cầu chăn nuôi cho toàn tỉnh. Ông Lâm Trí Thông - Chi cục trưởng Chi cục Thú y Bạc Liêu - cho biết: “Ngoài nguồn heo giống từ trại chăn nuôi của tỉnh và các cơ sở cung cấp heo giống có chất lượng, hầu hết người dân tự mua con giống. Tuy nhiên, lượng con giống có chất lượng mà ngành kiểm soát được chỉ 10% so với nhu cầu thực tế của người dân”. Còn tại Cà Mau, theo Chi cục Thú y tỉnh, lượng heo giống của TTG và các cơ sở có đăng ký mỗi năm cung cấp cho trị trường khoảng 2.000 con, trong khi mỗi năm nông dân Cà Mau nuôi đến trên 80.000 con heo; thậm chí có lúc lên đến 1,2 triệu con.

Đối với gia cầm, việc cung ứng và kiểm soát con giống có khá hơn, nhưng cũng chưa đạt 50% so với nhu cầu thực tế. Vẫn theo ông Lâm Trí Thông: “Bạc Liêu hiện có gần 40 cơ sở ấp trứng gia cầm đã đăng ký, hàng năm xuất lò khoảng 1 triệu con giống, trong khi nhu cầu của người chăn nuôi (tính luỹ kế) trên 2,4 triệu con”. Tại Sóc Trăng, nhu cầu con giống gia cầm lên đến gần 3 triệu con/năm, song các lò ấp chỉ sản xuất gần 2 triệu con.

Chính việc cung cấp con giống có địa chỉ không đáp ứng nhu cầu đã tạo điều kiện cho con giống trôi nổi có điều kiện xâm nhập thị trường. Hệ lụy là mỗi khi xảy ra dịch bệnh người nông dân lãnh đủ trước khi có sự hỗ trợ của nhà nước.

Vịt chạy đồng - đối tượng nuôi có nguy cơ cao về bệnh cúm gia cầm. Ảnh: N.H

Thường trực nỗi lo dịch bệnh

Hầu như năm nào dịch bệnh gia súc, gia cầm cũng tái xuất hiện tại BĐCM. Không bệnh tai xanh thì cúm gia cầm. Người chăn nuôi khổ sở vì dịch bệnh cứ hoành hành trên đàn gia súc, gia cầm của mình. Nguyên nhân dẫn đến dịch bệnh được Cục Chăn nuôi (Bộ NNPTNT) xác định do mầm bệnh còn lưu lại trong chuồng trại, người nuôi mua giống đã nhiễm bệnh...

Năm 2009, trên 200 con vịt của bà Thạch Thị Chanh ở xã Tài Văn (huyện Mỹ Xuyên, tỉnh Sóc Trăng) bị bệnh cúm gia cầm; đến năm 2010 thì 15 con heo bị bệnh tai xanh. Đầu năm 2011, nhiều người sợ heo bị dịch tai xanh không dám nuôi, bà Chanh... gồng mình nuôi 10 con và trúng khá đậm (trừ chi phí lãi trên 10 triệu đồng). Dù vậy, bà Chanh không khỏi lo lắng: “Hàng ngày tôi vẫn vệ sinh chuồng trại, nhưng làm sao mà biết được dịch bệnh đến lúc nào. Ai cũng biết con giống mua của trại giống nhà nước có chất lượng, đã tiêm phòng. Nhưng đâu phải ai mua cũng được, vả lại giá cao hơn bên ngoài”.

Còn ông Trương Văn Sáu có 500 con vịt chạy đồng tại Hồng Dân (Bạc Liêu). Lúc nào ông cũng chăm sóc kỹ đàn vịt, nhưng vẫn lo: “Vịt của mình đã tiêm phòng rồi, nhưng khi chạy đồng qua nơi khác, gặp phải đàn vịt khác, ai dám chắc là không có mầm bệnh lây lan. Khi mua tại lò ấp, người ta nói đã tiêm phòng rồi, nhưng ai biết được vịt giống nó thế nào!”.

Thiếu con giống sạch bệnh. Nuôi với quy mô nhỏ lẻ. Thiếu quy hoạch. Đó là thực trạng kéo dài nhiều năm qua của ngành chăn nuôi BĐCM. Tuy nhiên cho đến nay, dường như sở NNPTNT các địa phương bận lo cho con tôm, cây lúa nhiều hơn gia súc, gia cầm. Ông Lâm Trí Thông cho biết: “Chúng tôi thấy rất rõ sự yếu kém trong ngành chăn - nuôi thú y do thiếu quy hoạch đồng bộ, chăn nuôi theo kiểu nhỏ lẻ và đã đề nghị với UBND tỉnh cần quy hoạch tổng thể ngành để tạo bước tiến cho ngành thú y. UBND tỉnh đã chấp nhận bằng văn bản cho chúng tôi khảo sát, lập quy hoạch trình các cấp thẩm quyền thẩm định, phê duyệt. Nhanh nhất là đến cuối năm 2012 quy hoạch mới ngành chăn nuôi - thú y mới chính thức công bố”.

Trong khi đó, tại Cà Mau, theo bà Nguyễn Thu Hồng - Chi cục trưởng Chi cục Thú y, hiện ngành NNPTNT mới lập tờ trình xin UBND tỉnh Cà Mau xem xét lập quy hoạch. Theo bà Hồng, nếu có lộ trình, phương án chăn nuôi, khuyến khích mở trang trại lớn thì ngành chăn nuôi tại Cà Mau mới phát triển được.

Liên tiếp 5 năm liền BĐCM đều xảy ra dịch bệnh gia súc, gia cầm. Có nhiều nguyên nhân, trong đó có việc chậm quy hoạch chăn nuôi đã góp phần làm cho công tác phòng dịch gặp rất nhiều khó khăn.

Nhật Hồ