Thăng trầm nghề nuôi bò sữa

Nguồn tin: Bắc Ninh, 02/04/2008
Ngày cập nhật: 3/4/2008

Sau hơn 10 năm thực hiện trương trình phát triển chăn nuôi bò sữa, toàn tỉnh hiện có hơn 400 con bò, bê sữa tập trung chủ yếu ở huyện Tiên du và một số ít ở các huyện Từ Sơn, Thuận Thành. Chăn nuôi bò sữa đã đem lại một nguồn thu nhập đáng kể cho một bộ phận nông dân, góp phần xoá đói giảm nghèo, đa dạng hoá ngành nghề ở nông thôn. Song do ảnh hưởng của những biến động thị trường, nghề nuôi bò sữa đã trải qua những bước thăng trầm. Ngay ở những tháng cuối năm 2007, người nuôi bò sữa phấn khởi bởi giá sữa tăng cao, chăn nuôi bò sữa có xu hướng phát triển mạnh trở lại, thì đến thời điểm này đã bắt đầu có những dấu hiệu chững lại.

Cuối năm 2004 đầu năm 2005, toàn tỉnh đã phát triển gần 800 bò sữa, mỗi bò sữa cho thu nhập từ 10-15 triệu đồng/năm. Chăn nuôi bò sữa phát triển ở hầu hết các huyện, thành phố, nhất là 2 huyện Tiên Du và Từ Sơn. Trong thời gian này đã xuất hiện những trang trại chăn nuôi bò quy mô hàng chục con, điển hình là trang trại của anh Thưởng (Việt Đoàn, Tiên Du), mô hình của gia đình ông Niệm (Tri Phương, Tiên Du)... Năm 2006 chăn nuôi bò sữa giảm sút mạnh, toàn tỉnh chỉ còn khoảng hơn 300 con bò sữa, huyện Tiên Du một trọng điểm chăn nuôi bò sữa của tỉnh cũng giảm một cách nghiêm trọng, từ 518 con xuống còn hơn 200 con, các huyện, thành phố khác gần như xoá sổ đàn bò sữa. Nhiều hộ đã chán nản từ bỏ chuyển sang nuôi bò thịt hoặc làm các ngành nghề khác. Nguyên nhân của tình trạng này là do giá sữa nhiều năm liền không tăng (duy trì ở mức 3.500-4.000 đồng/lít) trong khi đó giá 1 lít nước lọc cũng tới 5000 đồng, mặt khác chi phí thức ăn tăng cao, giá con giống cao (khoảng 20- 30 triệu đồng/con), diện tích trồng cỏ hạn hẹp, rủi ro trong chăn nuôi lớn do dịch bệnh, kinh nghiệm chăn nuôi còn hạn chế... Từ giữa đến cuối năm 2007, giá sữa tăng 7.500- 7.700 đồng/lít, nhiều hộ tiếp tục đầu tư nuôi bò sữa trở lại. Trong vòng 6 tháng cuối năm 2007 toàn tỉnh đã phát triển thêm 70 con bò sữa, riêng huyện Tiên Du tăng hơn 40 con. Sang đến năm 2008 thị trường có những biến động lớn, giá cả một loạt các mặt hàng tăng cao đột biến, trong đó giá lương thực tăng gần gấp đôi, dẫn đến chi phí thức ăn tăng, giá sữa vẫn ổn định ở mức 7.500 - 7.800 đồng/lít, người chăn nuôi lại thiếu mặn mà với nghề. Trong quý 1 năm 2008, đàn bò sữa hầu như không tăng, một số hộ có xu hướng chuyển đổi sang một số ngành nghề khác. Xã Cảnh Hưng (Tiên Du) có số hộ nuôi bò sữa nhiều nhất tỉnh với 193 con, sau Tết Nguyên đán một số hộ bán bò sữa để nuôi bò thịt chạy theo nhu cầu thị trường nên bị thua lỗ vài chục triệu đồng. Ông Lê Đắc Quý, thôn Thượng (xã Cảnh Hưng), người gắn bó với nghề nuôi bò sữa từ thời kỳ đầu khẳng định: “Trải qua nhiều lần biến động của thị trường, hộ nào quyết tâm giữ vững không loại bỏ, có thể có những thời kỳ chăn nuôi không có lãi, nhưng về lâu dài nuôi bò sữa vẫn đem lại hiệu quả kinh tế hơn sản xuất lúa và hoa màu khác. Còn hầu hết những hộ chạy theo nhu cầu của thị trường đều không duy trì số lượng và bỏ dở dang, đều bị thua lỗ nặng”.

Sau một thời gian khá dài thực hiện chương trình phát triển chăn nuôi bò sữa, đàn bò sữa của tỉnh lên, xuống thất thường khó có thể mở rộng phát triển thêm. Để duy trì và phát triển chăn nuôi bò sữa một cách hiệu quả, lâu dài thì việc hỗ trợ đầu vào cho sản xuất (trợ giá giống) nên chăng chuyển sang hướng hỗ trợ đầu ra cho sản phẩm (400- 500 đồng/kg sữa), trong những thời điểm giá sữa xuống thấp để giảm bớt thua lỗ cho nông dân, giúp họ duy trì chăn nuôi. Tối thiểu 1 bò sữa lãi ít nhất 10.000 đồng/ngày thì người chăn nuôi mới có đủ khả năng duy trì được. Mặt khác, để bảo đảm an toàn cho dịch bệnh, nhà nước nên bảo hộ trong vấn đề tiêm phòng. Những trường hợp rủi ro do tiêm phòng gây ra (làm chết bò) có thể hỗ trợ 50% giá trị, để giảm bớt thiệt hại cho người chăn nuôi.

Thuỳ Dương