Người chăn nuôi và doanh nghiệp gặp “sóng gió”

Nguồn tin: Báo Công Thương, 04/03/2011
Ngày cập nhật: 5/3/2011

Bước vào năm 2011, tưởng rằng mọi chuyện sẽ thuận lợi hơn cho các hoạt động sản xuất kinh doanh trong lĩnh vực chăn nuôi. Thế nhưng, chưa đầy 2 tháng, thị trường đã có nhiều biến động như lãi suất ngân hàng, tỷ giá đồng đô la Mỹ nhích lên, rồi giá xăng dầu, giá điện tăng đã làm cho doanh nghiệp và người chăn nuôi lao đao.

Doanh nghiệp xoay trở khó khăn

Việc tăng tỷ giá, lãi suất trong thời gian qua bắt buộc doanh nghiệp phải tăng giá bán nếu không muốn bị lỗ. Tuy nhiên, khi giá tăng việc tiêu thụ sản phẩm rất khó khăn vì nông dân thu hẹp sản xuất. Ông Trần Trung Nghĩa - Giám đốc công ty sản xuất thức ăn Đông Phương (huyện Châu Thành, Tiền Giang) - cho biết: “Đợt tăng tỷ giá mới đây, mỗi USD mua vào để thanh toán cho các lô hàng nguyên liệu thức ăn chăn nuôi nhập khẩu, tôi phải chi thêm khoảng 350 triệu đồng”. Ông Nghĩa lo ngại, việc điều chỉnh giá xăng dầu, giá điện cũng gây áp lực lên chi phí đầu vào của người nông dân.

Theo ông Phạm Đức Bình - Phó chủ tịch Hiệp hội sản xuất thức ăn chăn nuôi - dự đoán, trong khoảng thời gian không xa, giá thức ăn công nghiệp sẽ tăng lên 3%. Thời gian tăng giá nhanh hay chậm là phụ thuộc vào khả năng dự trữ nguyên liệu của từng doanh nghiệp.

Ông Nghĩa cũng cho biết, hiện nay các ngân hành đồng loạt đưa ra mức lãi suất 20 - 22%, cao hơn 5 - 7% so với thời điểm trước, nên để đảm bảo an toàn cho doanh nghiệp, ông tính toán giảm khoảng 30% nguyên liệu trữ so với thời điểm thông thường. Ngoài ra, ông cũng phải giảm tối đa ngày tồn kho, chỉ ưu tiên trữ những mặt hàng đặc thù thay vì trữ khoảng 3 - 6 tháng như trước. Và để hạn chế chi phí phát sinh do vay ngân hàng, doanh nghiệp ông phải sử dụng các chính sách khuyến khích đại lý trả tiền mặt thay vì gối đầu như thời gian trước.

“Nếu như trước đây mỗi tháng, doanh nghiệp tôi tiêu thụ được 1.000 tấn thức ăn các loại thì giờ đây lượng tiêu thụ đã giảm đáng kể, chỉ còn khoảng 60%. Nguyên nhân là do người chăn nuôi thua lỗ nên họ ngừng sản xuất” - ông Nghĩa cho biết.

Lo lắng vì chi phí tăng nhanh

Theo các chuyên gia ngành nông nghiệp, tỷ giá và lãi suất là hai yếu tố tác động mạnh nhất đến giá thức ăn trong thời gian qua, làm tăng giá bán lên hơn 10%, từ đó làm đội giá thành chăn nuôi lên trung bình 20 - 24%. Thế nhưng, từ đầu tháng 3 trở đi, khi giá điện, giá xăng dầu điều chỉnh lên, thì không chỉ giá thức ăn mà các chi phí khác cũng tăng theo.

Hiện nay, chi phí thức ăn chiếm đến 75% giá thành chăn nuôi, do vậy khi giá thức ăn chăn nuôi liên tục tăng nông dân gặp rất nhiều khó khăn. Theo ghi nhận của người chăn nuôi, trong năm 2010 giá thức ăn chăn nuôi tăng 14 lần và nhưng chưa đầy 2 tháng đầu năm 2011 giá thức ăn đã tăng 3 lần, mỗi lần tăng 100 - 250 đồng/kg.

Ông Trần Thanh Tùng - nông dân chăn nuôi gà ở xã Đăng Hưng Phước, huyện Chợ Gạo (Tiền Giang) - băn khoăn: “Giá thức ăn chăn nuôi không biết sao cứ tăng liên tục làm cho giá thành sản xuất tăng lên thêm 2.300 đồng/kg. Tôi nuôi gà mà lúc nào cũng hồi hộp vì lo giá lên, nguy cơ thua lỗ càng cao, đó là chưa xảy ra dịch bệnh”.

Theo ông Tùng, các trang trại nuôi gà hiện nay phải sử dụng chuồng lạnh vào mùa nóng và dùng đèn sưởi ấm vào mùa lạnh nên rất tốn nhiều điện. Với việc giá điện tăng hơn 15% thì mỗi tháng người chăn nuôi phải bỏ thêm 1,5 - 2 triệu đồng vào điện. Trong khi đó, giá gà lông hiện nay đang thấp hơn giá thành đầu vào khoảng 7.000 đồng/kg, do đó người nông dân khó cầm cự. “Bán gà đợt này chắc tôi không đầu tư tiếp, bởi càng nuôi càng lỗ. Tiền vốn đầu tư đem gửi ngân hàng kiếm vài triệu một tháng đỡ lo hơn" - ông Tùng chia sẻ.

Đối với người nuôi cá tra, từ đầu năm 2011 đến nay, giá cá tra đang ở mức cao kỷ lục nhưng những người nuôi cá tra ở đồng bằng sông Cửu Long cũng chưa an tâm nuôi lại. Ông Nguyễn Văn Bé, nông dân nuôi cá tra ở xã Hòa Hưng, huyện Cái Bè (Tiền Giang) ngao ngán nói: “Thức ăn thủy sản dành cho cá tra loại 26% đạm đã tăng lên trên 10.000 đồng/kg. Nếu cộng thêm các yếu tố đầu vào khác như: con giống, hóa chất, nhân công, tỷ lệ hao hụt, lãi suất... giá thành nuôi cá tra khoảng 21.000 - 22.000 đồng/kg. Dù hiện nay, cá tra thịt trắng loại I thu mua tại ao có giá 23.500 - 24.000 đồng/kg; nhưng với tốc độ gia tăng đầu vào như hiện nay thì giá thành nuôi cá tra còn tiếp tục tăng, đến lúc giá cá giảm người nuôi sẽ lỗ nặng”.

Tỷ giá tăng - giá trị gia tăng giảm

Trong suốt 3 năm qua, tỷ giá luôn biến động theo chiều hướng tăng, do đó về nguyên tắc thì các ngành hàng xuất khẩu được lợi. Nhưng theo ông Đặng Kim Sơn - Viện trưởng Viện chính sách chiến lược Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn: Tuy “bề nổi” của nó là kim ngạch xuất khẩu tăng nhưng giá trị gia tăng từ hoạt động xuất khẩu các mặt hàng nông sản lại giảm đáng kể.

Các chuyên gia kinh tế cho rằng, việc tăng tỷ giá chỉ hỗ trợ xuất khẩu khi nguồn hàng xuất khẩu được sản xuất phần lớn phụ thuộc vào nguồn nguyên liệu nội địa. Còn những nông sản xuất khẩu phụ thuộc quá nhiều vào nguồn nguyên liệu nhập khẩu, hoặc phụ thuộc 70 - 80% thì tỷ giá càng tăng sản phẩm càng đội thêm chí phí, rất khó cạnh tranh.

Nếu như cách đây 3 năm, 1 kg cá tra philê xuất khẩu đi châu Âu có giá 2,6 - 2,8 USD/kg, trong khi giá thành sản xuất có 2,4 - 2,5 USD. Đến nay, nhờ thực hiện nhiều giải pháp giá xuất khẩu tăng thêm được 0,2 USD, nhưng giá thành cũng tăng lên gần 0,3 USD, do chi phí đầu vào (chủ yếu thức ăn) khâu sản xuất cá tra nguyên liệu liên tục tăng. Và khi giá đầu vào tăng, không chỉ nông dân mà doanh nghiệp cũng gặp khó khăn vì phải tăng giá bán để đảm bảo lợi nhuận, nhưng tăng giá thì sản lượng bán sẽ giảm. Do đó, trong thời gian tới cả doanh nghiệp và người chăn nuôi phải đối mặt với nhiều khó khăn hơn, trong đó nông dân phải chịu nhiều tác động nhất, bởi “bão giá thức ăn chăn nuôi” vẫn ngày càng mạnh thêm.

Thành Công