Tìm hướng mở cửa chăn nuôi

Nguồn tin: Tiếng Nói VN, 24/02/2011
Ngày cập nhật: 27/2/2011

Phương thức chăn nuôi nhỏ lẻ, phân tán dễ gặp nhiều rủi ro, khiến công sức người dân bỏ ra không ít nhưng lại hái “quả đắng”.

Tình trạng thả rông gia súc, gia cầm vẫn đang tồn tại ở nhiều địa phương. Chính điều này đã khiến dịch bệnh trên gia súc, gia cầm bùng phát khó kiểm soát trong thời gian qua. Bộ NN&PTNT vừa tổ chức họp bàn cách thức để xây dựng một nền chăn nuôi phát triển nhanh, bền vững và hướng tới xuất khẩu sản phẩm chăn nuôi.

Việt Nam có rất ít trang trại chăn nuôi theo quy mô công nghiệp

Thay đổi phương thức chăn nuôi

Bộ trưởng NN&PTNT Cao Đức Phát tỏ ra lo ngại về thực trạng phát triển của ngành chăn nuôi: “Ngành trồng trọt đang vươn tới đỉnh cao. Chúng ta có 5 mặt hàng đứng trong top 10 thế giới về xuất khẩu là: gạo, cà phê (đứng thứ hai thế giới), tiêu, điều (đứng thứ nhất thế giới), cao su (đứng thứ 5 thế giới). Ngành thủy sản của nước ta cũng nằm trong top 10 nước xuất khẩu lớn nhất thế giới, ngành lâm nghiệp của nước ta đang trở thành xưởng mộc của thế giới. Song, ngành chăn nuôi nước ta đang lo sợ khi mở cửa”.

Thực tế cho thấy, chăn nuôi tập trung quy mô trang trại công nghiệp ở nước ta mới chiếm một tỷ lệ nhỏ, không đáng kể. Trong khi đó, chăn nuôi nhỏ lẻ, phân tán vẫn là hình thức phổ biến tại các địa phương. Đại diện Sở NN&PTNT Lạng Sơn cho biết, toàn tỉnh có 90% số vật nuôi được nuôi nhỏ lẻ, phân tán và thả rông. Hệ quả, dịch bệnh trên gia súc, gia cầm diễn ra triền miên; trong đợt rét vừa qua, có khoảng 8.700 con trâu, bò bị chết.

Ngay tại Hà Nội, dù có tới 16 triệu con lợn, 17 triệu gia cầm và 8.000 con bò sữa, nhưng chăn nuôi nhỏ lẻ vẫn chiếm tới trên 60%. Đáng lưu ý, chăn nuôi nhỏ lẻ, phân tán, đặc biệt là chăn nuôi thả rông là nguyên nhân chính làm phát sinh nhiều loại dịch bệnh trên gia súc, gia cầm. Như dịch tai xanh ở lợn, trong năm 2010, có tới 1/4 số xã trong cả nước phát dịch với trên 800.000 con, trong đó phải tiêu hủy khoảng 600.000 con. Nước mắt và mồ hôi của người chăn nuôi “đổ ra” không ít. Nhưng lại nhận được “quả đắng” như vậy thật không ổn.

Để hạn chế dịch bệnh và tăng hiệu quả cho ngành chăn nuôi, Cục trưởng Cục Chăn nuôi (Bộ NN&PTNT) Hoàng Kim Giao cho rằng: “Trong những năm tới, chúng ta cần thay đổi lại phương thức chăn nuôi, phát triển mạnh chăn nuôi theo hướng trang trại công nghiệp để quản lý được đầu vào, nắm được chất lượng đầu ra và áp dụng khoa học - kỹ thuật vào để tạo ra năng suất, hiệu quả cao, tăng tính cạnh tranh cho sản phẩm”.

Tuy nhiên, theo phản ánh từ các địa phương, việc phát triển các trang trại chăn nuôi công nghiệp hiện đang gặp nhiều khó khăn về đất, giống, vốn… Nhiều tỉnh cũng chưa có cơ chế hỗ trợ rõ ràng, cụ thể nên nhiều nhà đầu tư chưa dám rút hầu bao ra mở trang trại chăn nuôi hay các khu giết mổ tập trung.

Liên quan đến vấn đề này, Bộ trưởng Cao Đức Phát chỉ đạo: Các địa phương cần lập cho mình một đề án riêng về phát triển chăn nuôi, trong đó định hướng, khoanh vùng và phát triển những vật nuôi có lợi thế nhất, đặc biệt chú ý tới các vật nuôi đặc trưng riêng của địa phương. Đối với chăn nuôi “thả rông”, các địa phương cần tìm mọi biện pháp để chuyển sang chăn nuôi có kiểm soát, tránh để dịch bệnh bùng phát và lây lan.

Hướng tới xuất khẩu

Dù ngành chăn nuôi đang phải đối mặt với nhiều thách thức, nhưng ông Hoàng Kim Giao vẫn tự tin khẳng định: “Mục tiêu của ngành chăn nuôi là từ năm 2015, ngành sẽ đẩy mạnh xuất khẩu, hạn chế dần nhập khẩu, nhất là nhập khẩu thịt bò”.

Năm 2010, sản phẩm chăn nuôi nhập khẩu tăng 5,19%, đạt hơn 83.000 tấn, trong đó thịt gia cầm chiếm gần 99%. Các loại gia súc sống như trâu, bò, dê chủ yếu nhập lậu từ Campuchia qua biên giới Tây Nam, gia cầm, trứng và nội tạng động vật chủ yếu nhập lậu từ Trung Quốc qua biên giới các tỉnh phía Bắc. Việc nhập khẩu các sản phẩm chăn nuôi giá rẻ, các sản phẩm sữa... không kiểm soát được chất lượng, dịch bệnh sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến thị trường sản phẩm chăn nuôi của nước ta.

Để hạn chế thực phẩm nhập lậu, ngành chăn nuôi đặt ra mục tiêu tăng trưởng 7,5 - 8% trong năm 2011. Sản lượng thịt hơi các loại đạt hơn 4,2 triệu tấn, tăng 6,5 % so với năm 2010. Việc duy trì tốc độ tăng trưởng cao của ngành chăn nuôi sẽ đáp ứng cơ bản nhu cầu các loại thực phẩm thiết yếu cho tiêu dùng trong nước như thịt, trứng, sữa. Bên cạnh đó, ngành cũng đang phấn đấu đẩy mạnh xuất khẩu các sản phẩm lợn sữa, lợn choai, trứng muối và mật ong.

Hiện nay, số lượng và chất lượng các loại lợn choai, lợn sữa xuất khẩu qua đường tiểu ngạch tại biên giới phía Bắc không thể kiểm soát. Cục Chăn nuôi ước tính, năm 2010, số lượng thịt lợn hơi xuất khẩu tiểu ngạch qua biên giới phía Bắc khoảng 120.000 - 180.000 tấn. Xuất khẩu thịt lợn qua đường chính ngạch có số lượng nhỏ hơn: khoảng 18,5 nghìn tấn.

Theo Tổng cục Thống kê, tổng số đầu lợn năm 2010 là 27,3 triệu con, giảm 0,92%, số lượng lợn nái là 4,1 triệu con, tổng sản lượng thịt lợn hơi đạt 3,03 triệu tấn, tăng 3,3% so với năm 2009. Số lượng gia cầm tăng từ 280 triệu con lên 300,4 triệu con, tăng trưởng đạt 7,2%, sản lượng thịt tăng từ 528 nghìn tấn lên 615 nghìn tấn, tăng gần 16%... Tổng sản phẩm chăn nuôi năm 2010 tăng 6,3% so với năm 2009.

Bộ trưởng NN & PTNT Cao Đức Phát: Thực hiện "3 xây, 3 chống"

- Liệu chúng ta có nên tiếp tục nền chăn nuôi ở vùng miền núi theo kiểu “trâu gõ mõ, chó leo thang, gà chạy vũ trang, lợn đào công sự? Ở ĐBSCL thì vịt chạy đồng, gà ngủ trên cây?”. Chúng ta không thể dựa vào nền chăn nuôi như vậy để tiến lên được. Rõ ràng, chúng ta phải thay đổi phương thức chăn nuôi dựa vào khoa học - kỹ thuật mới có thể phát triển bền vững.

- Để ngành chăn nuôi không bị “sụp đổ” khi mở cửa, phải thực hiện “3 xây, 3 chống”, đó là: chống thả rông, chống ô nhiễm, chống giết mổ tràn lan, chuyển sang nền chăn nuôi lớn, dựa trên cơ sở khoa học và giết mổ tập trung.

Ông Nguyễn Huy Đăng, Phó Giám đốc Sở NN&PTNT Hà Nội: Tập trung chăn nuôi giống

- Để định hướng cho chăn nuôi trong thời gian tới, Hà Nội đã xây dựng chương trình phát triển chăn nuôi, trong đó định hướng quy hoạch phát triển chăn nuôi theo lợi thế của từng vùng. Chẳng hạn, ở Ba Vì thì phát triển chăn nuôi bò sữa; ở Phú Xuyên, ứng Hòa nuôi vịt... Với những đối tượng nuôi này, thành phố sẽ tập trung vào chăn nuôi giống, giảm chăn nuôi thương phẩm, qua đó giảm áp lực ô nhiễm môi trường cho Thủ đô.

Thuận Du