Nghệ An: Dòng sữa trắng

Nguồn tin: Báo Nghệ An, 03/06/2010
Ngày cập nhật: 4/6/2010

Nghĩa Đàn (Nghệ An) hiện có 2 dự án bò sữa với 2 cách thức chế biến và chăn nuôi khác nhau - Công ty sữa Vinamilk và Công ty cổ phần thực phẩm T.H...

Trại bò sữa tập trung của Vinamilk nằm trên vùng đất Nông trường Đông Hiếu xưa. Nắng đầu ngày của trung tuần tháng ba làm màu cỏ quanh trại xanh thẫm. Tất cả nhân viên và khách đến thăm đều phải đi ủng, bịt chân bằng túi ni lông, mặc áo choàng trắng khi vào thăm chuồng trại, liên tưởng đến màu sữa trắng mềm mại, ngọt ngào...

Khác với cách làm của Công ty cổ phần sữa T.H nuôi bò tập trung, chế biến tập trung, Vinamilk thì chỉ có một số trại tập trung quy mô nhỏ, còn lại đàn bò gắn với kinh tế hộ trong vùng dự án. Do vậy đàn bò cả nước rất lớn và gắn với dự án của địa phương.

Tổng Công ty Vinamilk có thị phần bán buôn, bán lẻ sản phẩm sữa lớn nhất Việt Nam nhưng trại thì rất bé. Khỏi phải nói cụ thể doanh số, lợi nhuận hàng năm, chỉ riêng chương trình khuyến mại cho một triệu trẻ em uống sữa miễn phí đã cho thấy năng lực tài chính khổng lồ. Nhà máy sữa Cửa Lò công suất 120 tấn/ ngày nghĩ là quá lớn, nguyên liệu đâu, nhưng ở Sài Gòn còn có Nhà máy chế biến sữa công suất 300 tấn/ngày.

Có lẽ Vinamilk không bị động nguyên liệu sữa tươi, là do cách nuôi bò gắn với hộ dân. Thật thế, trại lớn nhất miền Trung đóng trên đất Nông trường Đông Hiếu này, quy mô tối đa cũng chỉ 3 nghìn con lấy sữa. Nhiệm vụ của trại ngoài cung ứng một phần nguyên liệu cho Nhà máy sữa Cửa Lò, công việc chính là chuyển giao khoa học kỹ thuật, trong đó có cung ứng bê giống và phòng trừ dịch bệnh cho các hộ nuôi trong vùng.

Chúng tôi đi thăm khu vực chế biến thức ăn. Đếm đúng 10 khoang ủ chua lên men; mỗi khoang đến 700 tấn. Ủ thức ăn dự trữ trong 3 tháng nhưng sau một tháng đã dùng được. Với hệ thống này đủ biết mục tiêu 3 nghìn con bò sữa là có thật. Hệ thống chế biến này còn "cải chính" quan niệm bò sữa chỉ ăn cỏ tươi chế biến là phụ như nhiều hộ đang thực hành.

Trái lại, trong khẩu phần dinh dưỡng của chúng - cỏ VA06 chỉ một phần, quan trọng là tỷ lệ muối ăn, rỉ mật mía và tinh bột (ngô, cám gạo) trộn lẫn vào. Tùy theo tuổi bò và chức năng nuôi lợn vỗ béo hay lấy sữa mà tiêu chuẩn chế biến dinh dưỡng khác nhau.

Một con bò cho vắt sữa khoảng trong 10 tháng, sau đó sữa ít dần đi người ta vỗ béo vài tháng rồi phối tinh. Tinh ở trại tập trung thường lấy của Canada nên giá thành cao lại bảo quản khó nhưng bảo đảm được 98% là bê cái (vì mỗi con bê cái cùng nuôi 4 đến 6 tháng với bê đục thì bê cái được giá trên 15 triệu đồng). Anh Lê Văn Dũng - Giám đốc trang trại bò sữa cho biết: Với cách chăn nuôi như ở nước mình thì người chăn bò vẫn có thu nhập cao. Mỗi kg sữa nhập cho công ty tại đại lý thu gom được trả 7.400 đồng, góp lại cuối năm thành tiền chục triệu, trăm triệu.

Ở trại này mới 135 con vắt sữa, mà mỗi tháng đã cho 80 tấn sữa tươi nguyên liệu. Hiện nay, 140 con bê cái sinh từ đất Phủ Quỳ nắng gió này đang thời kỳ mang thai, hứa hẹn cho nhiều sữa hơn thế hệ mẹ nhập từ nước ngoài về không quen khí hậu. Đó là chưa kể dịp cuối tháng ba năm nay, trại mở cửa đón về thêm 500 con bò từ trại khác về.

Mục tiêu 3 nghìn con cho sữa, mỗi tháng cấp trên 1.600 tấn sữa tươi là trong tầm tay của tương lai gần. Để đón thời kỳ ấy trại này đang chuẩn bị dây chuyền vắt sữa Đlavan (Thụy Điển) công suất vắt 60 con/lần". Đàn bò ở đây đã gắn "chíp điện tử" theo dõi.

Chúng tôi đi bằng xe của trại trung tâm đến "trại bò cấp hai", đóng trên địa bàn xã Tây Hiếu. Tại đây cũng nuôi bò tập trung (55 con) nhiệm vụ chủ yếu là chuyển giao công nghệ cho các hộ chăn nuôi trong cụm dân.

Anh Hồ Xuân Tuấn, phụ trách vùng nguyên liệu Nghĩa Đàn, Quỳnh Lưu này và trại này cho hay: Trại bò 55 con bò, trong đó có 25 con cho sữa, thì mỗi ngày chuyển kịp thời 400 đến 450 kg sữa của trại và của dân, đến nhập vào bồn, chở về xuôi. Hiện nay 4 xã có số hộ nuôi bò sữa nhiều nhất là Quỳnh Thắng, Nghĩa Quang Nghĩa Mỹ, Nghĩa An. Ở HTX xã Quỳnh Thắng hiện kể cả đang cho sữa và hậu bị đến 70 con. Mỗi ngày đại lý Bùi Văn Minh chuyển về nhà máy 350 kg sữa; ở xã Nghĩa Quang chỉ một trại của anh Bùi Xuân Định đã có tới 37 con (15 con cho sữa) mỗi ngày đều đều 1,8 tạ sữa tươi; rồi trại Lê Minh Nghĩa 10 con, mới vắt sữa 4 con, mỗi sáng vẫn đạt 70 kg.

Tôi nhìn lướt ngôi nhà lợp ngói ba gian, khá đủ tiện nghi: ti vi, tủ đứng tủ nằm, dường hộp đều mới. Chị Thanh vừa chuyền nước vừa nói: "Năm 2005 tỉnh cho vay vốn nuôi, gia đình em đăng ký 3 bê, giá 36 triệu đồng, không tính lãi. Bây giờ thì đã thành 3 con bò vốn của nhà vì trả xong nợ rồi.

Mỗi ngày cho rút đều đều 140 nghìn đồng (vì mỗi ngày hai yến sữa, mà giá 7,4 nghìn đồng mà! Hì.hì..) Trước đây thì rút cho các cháu đi học đại học, trung cấp, một cháu hết cấp ba. Bây giờ chỉ còn một, coi như xong rồi mới có điều kiện sửa sang nhà. Dấu gì các bác, nuôi bò sữa có lợi thật".

Vậy là bên cạnh sự náo nhiệt, mạnh mẽ hy vọng của dự án bò chăn nuôi, chế biến sữa tập trung của Công ty cổ phần thực phẩm TH, thì vẫn có một dự án của Công ty sữa Vinamilk song song tồn tại.

Hoàng Chỉnh