Quảng Trị: Nghề nuôi hươu, nai ở Cam Lộ mang lại hiệu quả kinh tế cao

Nguồn tin: Báo Quảng Trị, 12/02/2010
Ngày cập nhật: 14/2/2010

Huyện Cam Lộ (Quảng Trị) là nơi có nghề chăn nuôi hươu, nai lấy nhung và cung ứng con giống phát triển mạnh nhất, mang lại hiệu quả kinh tế cao nhất so với các địa phương khác trong tỉnh. Hiện nay, ở Cam Lộ đã có trên 190 con hươu, nai của gần 30 hộ nuôi, thuộc các xã Cam Thành, Cam Thủy, Cam Hiếu, Cam Tuyền, thị trấn Cam Lộ, với thu nhập bình quân hàng năm từ mô hình nuôi hưu, nai lấy lộc nhung và cung ứng con giống đạt gần 1 tỷ đồng.

Nhiều hộ chăn nuôi hươu nai lấy nhung và cung ứng con giống có hiệu quả nhất ở huyện Cam Lộ, điển hình như gia đình các ông Phạm Quốc Lam nuôi 11 con hươu, nai; Trần Ánh Lam nuôi 3 con hươu, 1 con nai; Cao Xuân Linh nuôi hai con nai và chuyên cũng cấp con giống cho người nuôi... mỗi năm thu nhập trên dưới 50 triệu đồng.

Chăn nuôi hươu nhốt chuồng.

Người đầu tiên du nhập nghề nuôi hươu ở Cam Lộ là ông Lương Hồng Thước (ở xã Cam Thành). Năm 1988, khi về hưu ông Thước suy nghĩ phải tìm việc gì đó để làm, vừa thư giản, vừa có thu nhập, phù hợp với tuổi già.

Vốn là một kỹ sư nông nghiệp, ông Thước chọn nghề nuôi hươu. Ông Thước ra quê mình ở Nghệ An, nơi nghề nuôi hươu phát triển rất mạnh, mang vài con hươu vào nuôi thử. Thấy chăn nuôi cũng đơn giản lại mang lại hiệu quả kinh tế cao, ông Thước liền đầu tư vào nuôi hươu nhiều hơn vào những năm tiếp theo. Lúc cao điểm, đàn hươu trong chuồng của ông lên đến gần mười con, mỗi năm mang lại cho ông Thước hàng chục triệu đồng.

Năm 1999, Hội nuôi hươu Cam Lộ được thành lập, do những cựu chiến binh đảm nhiệm để giúp đỡ mọi người các khâu, từ chọn con giống, cách chăm sóc hươu khi còn nhỏ đến lúc ra nhung, kỹ thuật cắt nhung để đảm bảo chất lượng... Từ đó, mô hình nuôi hươu, nai lấy nhung đã trở nên phổ biển trên địa bàn, nhà nuôi ít cũng có từ một đến hai con, nhà nuôi nhiều thì trên 10 con.

Mỗi con hươu đực đến thời kỳ thu hoạch nhung cho thu khoảng 1- 1,3 kg, có con khi cắt nhung nặng gần 2 kg, với giá trị gần 9 triệu đồng. Nhung của hươu, nai chính là sừng của hươu đực hay nai đực. Hàng năm, vào cuối mùa hạ, sừng hươu, nai rụng đi và đến mùa xuân năm sau lại mọc sừng mới. Sừng mới mọc rất mềm, mặt ngoài phủ đầy lông, sờ vào êm như nhung, bên trong có nhiều mạch máu. Huyết nhung và nhung yên ngựa của hươu là quý nhất.

Ông Cao Xuân Linh cho biết thêm: “Cần cắt nhung đúng kỹ thuật thì hươu mới mau chóng hồi phục, dụng cụ phải thật sắc, thao tác cắt nhanh, dứt khoát, khi gần đứt cần cắt hơi chậm một chút để tránh làm xước nhung, sau đó tiến hành cầm máu cho chân đế nhung. Khi vết thương thực sự cầm máu, dùng gạc băng và buộc vết cắt lại bằng dây vải sạch. Tuyệt đối không để người lạ vào chuồng hươu sẽ làm cho hươu hoảng sợ, ảnh hưởng đến vết thương, lâu lành và đặc biệt là ảnh hưởng xấu đến độ lớn của nhung hươu sau này”.

Lý do để nghề nuôi hươu phát triển mạnh tại nhiều nơi còn ở việc chăm sóc cho hươu, nai khá đơn giản, từ khâu chọn thức ăn, chăm sóc, làm chuồng trại. “Chăm sóc cho hươu cũng khá dễ dàng, làm chuồng trại cũng đơn giản, đảm bảo yếu tố thoáng mát về mùa hè và che chắn gió cho kín vào mùa đông, giữ ấm cho chuồng hươu, làm độn chuồng cho hươu nằm.

Nuôi hươu theo hình thức nhốt tại chuồng nên không mất công chăn dắt, thời gian cho hươu ăn cũng ít nên có nhiều thời gian để làm thêm nhiều công việc khác. Còn thức ăn lại rất dễ kiếm ở bất cứ nơi nào như lá các loại cây như cây mít, xoan, ngô, sắn... Chỉ cần mất khoảng 2 tiếng đồng hồ đi hái lá cây là có thể cho hươu ăn khoảng hai đến ba ngày mới hết. Đến khi hươu bắt đầu ra lộc nhung thì cần bổ sung thêm các loại thức ăn có hàm lượng dinh dưỡng và tinh bột cao như bột ngũ cốc, khoai tây, cà rốt... Mặt khác, hươu, nai là con vật hoang dã rất dễ tính, ít mắc các loại bệnh tật như nuôi lợn, gà, vịt nên giúp mọi người yên tâm để nuôi và phát triển đàn hươu của mình”- ông Cao Xuân Linh, một người nuôi hươu, nai có kinh nghiệm cho biết.

Lộc nhung hươu là một trong “tứ đại dược liệu quý hiếm” có giá trị y học cao, nên khi hươu sắp đến thời kỳ thu hoạch đã có nhiều tư thương đến hỏi mua. Từ lâu, y học cổ truyền và Tây y đã biết được tác dụng của nhung hươu và ứng dụng vào trị bệnh, cho ra đời các bài thuốc có nhung hươu làm lợi cho sức khỏe của mỗi người như tăng cường sức mạnh cơ bắp, sảng khoái tinh thần, vết thương mau lành, chữa trẻ em chậm lớn, còi xương, suy dinh dưỡng, giúp kéo dài tuổi thọ... “Chính vì vậy mà lộc nhung bao giờ cũng khan hiếm, không đủ đáp ứng nhu cầu về chế biến các bài thuốc quý hiếm trong y học cổ truyền, nên người nuôi hươu ngày càng mặn mà với mô hình này và phát triển mạnh thêm mà không bao giờ sợ bị người mua ép giá, sản phẩm làm ra không có nơi tiêu thụ”, ông Phạm Quốc Lam cho biết.

Một trong những khâu quan trọng nhất quyết định đến chất lượng của nhung hương đó là phải có kỹ thuật cắt cho đúng. Ông Cao Xuân Linh cho biết thêm: “Cần cắt nhung đúng kỹ thuật thì hươu mới mau chóng hồi phục, dụng cụ phải thật sắc, thao tác cắt nhanh, dứt khoát, khi gần đứt cần cắt hơi chậm một chút để tránh làm xước nhung, sau đó tiến hành cầm máu cho chân đế nhung. Khi vết thương thực sự cầm máu, dùng gạc băng và buộc vết cắt lại bằng dây vải sạch. Tuyệt đối không để người lạ vào chuồng hươu sẽ làm cho hươu hoảng sợ, ảnh hưởng đến vết thương, lâu lành và đặc biệt là ảnh hưởng xấu đến độ lớn của nhung hươu sau này”.

Nghề nuôi hươu, nai lấy nhung và cung ứng giống trở nên phổ biến ở Cam Lộ và bước đầu mang lại hiệu quả kinh tế cao. Đây là một mô hình chăn nuôi khá đơn giản phù hợp với nhiều gia đình, nguồn vốn đầu tư ban đầu không cao. Nhờ đó mà phong trào nuôi hươu ngày càng phát triển giúp cho nhiều gia đình vượt qua khó khăn, trở thành những hộ giàu có trên chính mảnh đất quê hương mình.

MINH ĐỨC - VÂN ANH