Không dịch cũng khóc

Nguồn tin: BThuận, 14/08/2007
Ngày cập nhật: 14/8/2007

Chưa bao giờ người chăn nuôi heo lại khổ như 2 năm nay, khi chưa hết dịch lở mồm long móng lại đến dịch bệnh “tai xanh”. Bình Thuận, dù không bị dịch nhưng ảnh hưởng của bệnh cũng mang lại bao khốn đốn cho người chăn nuôi.

Phập phồng sợ dịch

Chị Trần Thị Linh ở Thiện Nghiệp mới làm quen với chăn nuôi heo hơn 4 năm nay, từ ngày Hội phụ nữ xã được Trung tâm Sedec tập huấn kỹ thuật nuôi heo hướng nạc. Hai năm đầu chưa quen, lại chăn nuôi nhỏ nên mỗi lứa heo xuất chuồng, chị chỉ coi như bỏ công làm lời. Từ năm ngoái, chị mạnh dạn vay vốn mở rộng sản xuất. Hơn chục con heo thịt gần 4 tháng tuổi, chuẩn bị xuất chuồng bỗng tin dịch bệnh LMLM ở tận đâu đâu đã dìm giá heo thịt từ 18 ngàn đồng/kg xuống còn 14 ngàn/kg mà chẳng thương lái nào chịu mua. Hai con nái đẻ thêm đàn heo 19 con nữa. Chị phải gồng mình vay tiền mua thức ăn để nuôi cầm chừng đàn heo con, heo thịt hơn 30 con khiến gia cảnh đã khó lại càng khó. Lứa heo năm 2006, chị Linh lỗ gần chục triệu đồng. Dịch tạm lắng, được sự động viên của Chi hội phụ nữ thôn, chị tiếp tục gầy lại 2 con heo nái cùng đàn heo thịt, mong có vốn trả nợ. Vợ chồng khấp khởi mừng bởi sau tết, giá heo hơi có thời điểm đến 25 ngàn/kg. Tháng 6 đến giờ, bệnh “tai xanh” ở tận ngoài miền Trung phát dịch, lại một lần nữa giá heo chỉ còn 20 ngàn/kg mà thương lái chê ỏng chê eo. Do đời sống người dân Thiện Nghiệp khó khăn nên được sự hỗ trợ của Trung tâm SEDEC, chuyện chăn nuôi heo ở đây được tuân thủ rất nghiêm theo các quy trình kỹ thuật. Người nuôi heo địa phương này chỉ mua con giống chất lượng cao của Trung tâm Giống vật nuôi, được tiêm phòng nhiều loại bệnh nên chi phí đầu tư lớn. Ảnh hưởng của dịch bệnh liên tiếp 2 năm nay, khiến nhiều hộ mất phương hướng. Bây giờ, vẫn nuôi heo nhưng ai nấy đều trong tâm trạng thấp thỏm. Bởi nói như chị Linh, biết khi nào dịch bệnh bùng phát, biết trước heo bị bệnh gì nữa mà phòng?

Không nuôi nhỏ lẻ, anh Nguyễn Hoài Phong ở khu phố 5, Liên Hương- Tuy Phong có một trại nuôi 10 con heo nái cùng 30 heo thịt. Trại chăn nuôi lại nằm ngay bên quốc lộ, nỗi lo giá hạ do ảnh hưởng của bệnh “tai xanh” không làm anh Phong lo, bằng chuyện phải “thủ”, không để đàn heo lây bệnh nếu không may có xe heo nào từ miền Trung vào. Tiêm phòng với anh bây giờ là giải pháp quan trọng nhất. Nhưng mỗi con nái tiêm đến 9 loại bệnh, bình quân 120 ngàn đồng chi phí không phải là nhỏ. Cả tháng nay, ngày nào anh cũng tạt qua mấy quán cơm, chỗ nghỉ xe tải, sợ có xe heo nào vào địa phương mình. Tâm sự với chúng tôi, anh trăn trở cho biết, những chuyến đi bỏ rượu về Bình Thạnh, Phước Thể, Liên Hương từ tháng 6 đến giờ, ngày nào anh cũng chứng kiến cảnh người nuôi heo bán heo non bị thương lái chèn ép. Người ta sợ heo lại hạ như năm trước, sợ không tìm được người mua. Không chỉ có người chăn nuôi khổ, người buôn bán ăn theo cũng khổ lây. Lượng thịt bán ra tại các chợ giảm hơn 30% bắt đầu từ đầu tháng 7. Chị Nguyệt, quầy thịt heo chợ Phú Thủy than: Mọi ngày mổ 2 con heo trên dưới 2 tạ chỉ bán đến trưa, nay chỉ làm một con mà không đẩy nổi. Những ngày này, các hàng thịt, lò mổ rất cẩn thận, nhưng người đi chợ cứ cảnh giác, lật mãi miếng thịt rồi quyết định đi mua… cá.

Trung tâm Giống vật nuôi phòng thủ đàn giống gốc

Người dân phập phồng lo ảnh hưởng dịch bệnh, còn Trung tâm Giống vật nuôi, đơn vị có nhiệm vụ lưu giữ, phát triển đàn giống gốc của tỉnh thì “phòng thủ”để bảo vệ đàn heo. Có mối quan hệ với các đơn vị kỹ thuật nên đàn heo giống của trung tâm được tiêm phòng cẩn thận các loại bệnh dịch trên heo, trong đó có cả bệnh PRRS. Tuy vậy, trước tình hình dịch bệnh đang diễn biến ngày một phức tạp, trung tâm phải tăng cường các biện pháp phòng dịch, trong đó việc tiêu độc, khử trùng chuồng trại và khu vực lân cận liên tục ngày 2 lần. Việc tiêm phòng các bệnh do virút gây ra cũng do cán bộ kỹ thuật tinh thông nghiệp vụ đảm nhiệm chứ không dám để kỹ thuật viên thực hiện như trước. Đàn giống dù được bảo vệ nghiêm ngặt và chủ động phòng thủ từ xa, nhưng chúng tôi vẫn không yên tâm bởi bệnh này lây lan nhanh và phức tạp. Đây cũng là thời điểm phát triển chăn nuôi. Heo giống các tỉnh ngoài rất dễ xâm nhập vào vùng chăn nuôi của tỉnh bởi nhu cầu con nái giống của người chăn nuôi những năm gần đây rất lớn. Hơn 70% lượng giống phải mua trôi nổi trên thị trường. Hàng năm, 75 con giống của trung tâm chỉ đáp ứng được 10% nhu cầu của dân, ông Nguyễn Văn Minh - Phó Giám đốc Trung tâm Giống vật nuôi cho biết.

Cần một hướng chăn nuôi bền vững

Đặc thù chăn nuôi heo của tỉnh là nhỏ lẻ, tận dụng nên việc quản lý dịch bệnh rất phức tạp. Hai năm gần đây, dịch bệnh liên tục khiến tổng đàn heo giảm mạnh. Kế hoạch phát triển năm 2007 là 320.000 con với sản lượng thịt hơi 30.000 tấn đã không đảm bảo vì đến thời điểm này, đàn heo chỉ đạt 260.000 con, giảm gần 20.000 con so cùng kỳ và đang tiếp tục giảm do các hộ nuôi tìm cách giảm đàn vì lo dịch bệnh. Heo được xác định là một trong những con nuôi chủ lực của tỉnh. Nhưng việc thông tin, dự báo tình hình dịch bệnh để có hướng phòng trị theo từng thời điểm đến giờ vẫn chưa được thực hiện. Ngay cả các loại vắc- xin phòng bệnh, người chăn nuôi phải mua tận thành phố Hồ Chí Minh. Anh Nguyễn Hoài Phong, chủ trại chăn nuôi ở Liên Hương cho biết, chưa bao giờ mua được các loại thuốc phòng hay trị bệnh heo ở Liên Hương. Các đại lý thức ăn gia súc chỉ đơn thuần kinh doanh thức ăn chứ không quan tâm đến thuốc phòng ngừa bệnh. Cũng chưa bao giờ nghe ngành thú y hướng dẫn phòng bệnh cho heo, dự báo bệnh dễ nhiễm theo từng thời điểm, cách phòng, trị bệnh, loại thuốc cần tiêm và địa chỉ cung cấp? Với điều kiện khí hậu khô, nóng, mật độ chăn nuôi không dày nên dịch bệnh hiếm xảy ra với các địa phương trong tỉnh. Tuy nhiên, do hướng chăn nuôi không bền vững, cộng với ảnh hưởng nặng nề dịch bệnh nhiều vùng khác, khiến các hộ chăn nuôi luôn rơi vào cảnh khó khăn. Để chăn nuôi bền vững, không chỉ đòi hỏi người dân thay đổi thói quen sản xuất, nhà nước phải có động thái tích cực bảo vệ từ xa, để người chăn nuôi không khóc ở vùng an toàn.

QUANG HUY