Phú Thọ: Khó khăn đầu ra sản phẩm rắn ở Tứ Xã

Nguồn tin: Báo Phú Thọ, 23/04/2009
Ngày cập nhật: 24/4/2009

Trước đây nuôi rắn là một nghề làm cho nhiều hộ dân ở Tứ Xã (Lâm Thao) thực sự đổi đời. Toàn xã có trên 300 hộ nuôi rắn, hộ ít cũng xấp xỉ trăm chuồng, hộ nhiều lên tới 600 - 700 chuồng. Có những thời điểm doanh thu từ rắn lên đến gần 30 tỷ đồng, tiền lãi thu được trên 10 tỷ đồng.

Phó Chủ tịch UBND xã Khổng Đức Minh cho tôi biết: Nghề nuôi rắn đã xuất hiện ở Tứ Xã khoảng 10 năm trở lại đây. Lúc đầu chỉ có một số ít người nuôi, sau thấy có kết quả nên khá nhiều hộ học tập. Những năm trước, giá rắn khá cao nên người nuôi rắn có lãi. Thị trường tiêu thụ chủ yếu là Trung Quốc. Rắn thịt được chia làm ba loại: Loại một có trọng lượng từ 1,5kg/con trở lên hiện nay có giá khoảng 720.000 đồng/kg; loại hai từ 1 đến 1,4kg/con có giá 620.000 đồng/kg; loại ba dưới 1kg/con giá 520.000 đồng/kg. Nuôi rắn đã trở thành nghề đem lại thu nhập chính, làm giàu cho nhiều gia đình ở Tứ Xã. Tuy nhiên, năm 2008, việc xuất khẩu các sản phẩm rắn thịt, da rắn bị chững lại do ảnh hưởng của cuộc khủng hoảng kinh tế thế giới, giá cả xuống thấp khiến nhiều người nuôi lao đao. Hiện nay giá bình quân chỉ khoảng từ 300.000 – 400.000 đồng/kg. Rắn hổ mang thuộc loại động vật hoang dã, Nhà nước cấm mua bán, vận chuyển trái phép. Những năm trước việc nuôi rắn còn tự phát, chưa được cấp phép nên việc tiêu thụ sản phẩm rất khó khăn, phức tạp. Ðể chấn chỉnh tình trạng này, năm 2006 chính quyền xã, huyện đã làm thủ tục đề nghị các cơ quan có thẩm quyền của tỉnh xem xét công nhận về mặt pháp lý cho các hộ nuôi rắn ở Tứ Xã. Hiện nay, việc nuôi rắn được quản lý rất chặt chẽ, từ rắn mới nở cho đến rắn trưởng thành đều được thể hiện trong sổ sách và có sự xác nhận của cơ quan chức năng. Việc mua bán, vận chuyển rắn đi tiêu thụ đều phải có giấy phép của Hạt Kiểm lâm.

Ngay sau khi nghề nuôi rắn ở Tứ Xã được công nhận hợp pháp, Hội chăn nuôi rắn xã cũng được thành lập, thu hút đông đảo hội viên là các hộ nuôi rắn tham gia. Bước đầu Hội đã có nhiều hoạt động thiết thực như tổ chức cho các hội viên trao đổi kinh nghiệm, kỹ thuật chăn nuôi, xây chuồng trại, cho rắn đẻ và ấp trứng, phòng chữa bệnh, vay vốn cho hội viên phát triển sản xuất... Hiện nay số hộ chăn nuôi với quy mô lớn đã được cấp đất cách xa khu dân cư để tổ chức chăn nuôi có hiệu quả, bảo đảm vệ sinh môi trường. Xã cũng đã có ý tưởng hình thành khu vực giới thiệu sản phẩm rắn như: Thịt rắn, rượu rắn, da rắn, đồng thời kêu gọi các doanh nghiệp tham gia chế biến các sản phẩm từ rắn.

Ông Nguyễn Quang Trúc – Chủ tịch Hội nuôi rắn ở Tứ Xã cho hay: Trước đây chi phí đầu tư vào nuôi rắn khá lớn do không chủ động được nguồn giống. Một Kg rắn giống lên đến hàng triệu đồng, chủ yếu là phải mua ở Vĩnh Sơn. Nuôi từ 2 – 3 năm mới xuất chuồng được. Nay chúng tôi đã chủ động được nguồn giống nên đỡ hơn, giá giống chỉ còn vào khoảng 600.000 – 700.000 đồng/kg. Nuôi rắn không khó, không quá vất vả, nhưng phải đầu tư lớn và khá mạo hiểm. Muốn nuôi 300 con rắn thì chi phí xây chuồng trại cũng mất sáu, bảy chục triệu đồng. Chuồng rắn thường có kích thước: dài 50cm, rộng 30cm, sâu 30cm, mỗi chuồng chỉ nuôi một con. Thức ăn chủ yếu của rắn là cóc và chuột, trung bình ba ngày rắn ăn một lần, chi phí mỗi bữa cho 300 con mất hơn 400 nghìn đồng, khi răn lớn hơn mỗi bữa phải xấp xỉ cả triệu đồng. Rắn phát triển mạnh từ đầu mùa xuân đến cuối thu, sang đông là chúng nghỉ không ăn. Vào thời điểm này chúng gầy và chậm lớn vì thế người nuôi thường bán rắn thịt nhiều nhất vào đầu mùa đông. Rắn là loài ở rất sạch nên chuồng trại phải xây dựng rất công phu, mát về mùa hè, ấm về mùa đông. Nếu không chúng rất dễ mắc bệnh viêm phổi, viêm gan, sưng mật. Những người mới vào nghề đều phải trả “học phí” rắn chết, ít thì vài chục con, nhiều tới cả trăm con. Ngoài ra, còn thường xuyên phải đề phòng bị rắn cắn. Ở đây cũng đã xảy ra vài trường hợp nhưng may chưa có ai tử vong.

Ông Minh cũng cho biết thêm: Đứng trước khó khăn hiện nay, chủ trương của xã là chưa phát triển rộng quy mô mà cố gắng giữ ổn định số hộ đang nuôi đồng thời tích cực tìm đầu ra. Nếu có chuyển biến tích cực thì xã sẽ tiếp tục mở rộng số hộ nuôi.

Nuôi rắn là hướng đi mới tích cực trong việc phát triển thêm các ngành nghề cho người nông dân vươn lên thoát khỏi đói nghèo. Đây là một sản phẩm có giá trị kinh tế cao và dễ thực hiện. Tuy nhiên, để có thể phát triển ổn định, lâu dài và bền vững đòi hỏi cần phải có một chiến lược dài hạn nhất là trong việc tìm thị trường tiêu thụ, cần có nhiều thị trường để không bị phụ thuộc, ép giá. Hy vọng khó khăn đối với người nuôi rắn ở Tứ Xã sẽ sớm qua đi để sản phẩm rắn Tứ Xã có mặt ở nhiều nơi trên thị trường mang lại cuộc sống ấm no cho người nông dân.

Hùng Cường