Nghề nuôi chim yến

Nguồn tin: Nhân Dân, 22/04/2009
Ngày cập nhật: 23/4/2009

Nghề khai thác tổ yến tự nhiên ở nước ta đã hình thành và phát triển tại một số địa phương gắn với biển đảo như Khánh Hòa, Bình Ðịnh... Nhưng nghề nuôi yến tập trung mới hình thành từ năm 2005 khi nhà nuôi yến đầu tiên được xây dựng tại thành phố Phan Rang (tỉnh Ninh Thuận). Ðến nay, cả nước đã xây dựng được hơn 300 nhà nuôi yến, chủ yếu ở các tỉnh, thành phố từ Ðà Nẵng trở vào. Người góp phần khai sinh nghề nuôi yến là anh Lê Danh Hoàng, Giám đốc Trung tâm yến sào Hoàng Yến Eka (quận Bình Thạnh, TP Hồ Chí Minh).

Hoàng năm nay mới 26 tuổi. Sáu năm trước, Hoàng đang là sinh viên năm thứ hai Ðại học Ngoại thương, làm thêm công việc hướng dẫn viên du lịch. Trong một lần được phân công phục vụ một đoàn doanh nhân In-đô-nê-xi-a tham gia gian hàng chuyển giao kỹ thuật công nghệ nuôi yến trong nhà tại Hội chợ EXPO, Hoàng bất ngờ được biết đến nghề rất mới đầy sức hấp dẫn, bởi hiệu quả kinh tế cao, chỉ cần đầu tư một lần, không phải đầu tư giống, thức ăn chăn nuôi, phòng trừ dịch bệnh... nhưng thu hoạch mãi. Nuôi yến còn có lợi ích về môi trường, bởi yến sống hoang dã, thức ăn của chúng là các loại sâu bọ, côn trùng gây hại cho sản xuất nông nghiệp, chưa kể còn có thể phát triển du lịch. Kết thúc hội chợ, Hoàng chủ động đề nghị phía In-đô-nê-xi-a tặng anh bộ tài liệu, băng hình liên quan đến nghề nuôi yến. Qua nghiên cứu tài liệu của nước ngoài và sách báo về yến xuất bản trong nước, Hoàng đã có một số kiến thức cơ bản về yến và nghề nuôi yến. Thời gian du học, Hoàng cũng tìm đến một số nước như In-đô-nê-xi-a, Ma-lai-xi-a, Xin-ga-po, Thái-lan... nghiên cứu công nghệ nuôi yến và thị trường tiêu thụ tổ yến. Khi về nước, anh đã lặn lội nhiều tỉnh thành và quyết định chọn thành phố Phan Rang (Ninh Thuận) mua đất xây nhà yến. Hoàng giải thích, chọn Phan Rang vì có sẵn yến, cơ hội thành công lớn hơn nếu đầu tư vào nơi khác. Và thực tế nhà yến đầu tiên đó đã nhanh chóng có yến vào làm tổ. Từ thành công ban đầu, Hoàng khẳng định hoàn toàn có thể phát triển nghề nuôi yến nhà, bằng con đường xã hội hóa thu hút nhiều người bỏ vốn đầu tư. Do đó, Hoàng chấp nhận bán ngôi nhà yến đầu tiên đó với giá gấp ba lần vốn bỏ ra để vừa trả nợ vừa làm vốn thành lập Trung tâm yến sào Hoàng Yến Eka có chức năng xây dựng nhà yến và chuyển giao kỹ thuật công nghệ nuôi yến nhà. Ðến nay Eka đã xây dựng được khoảng 100 nhà yến trong tổng số hơn 300 nhà yến từ Ðà Nẵng trở vào. Nhà yến do Eka xây dựng có tỷ lệ thành công rất cao (không dưới 70%) khiến Hoàng trở thành người nổi tiếng có tài dẫn dụ yến vào nhà. Khi được hỏi bí quyết, Hoàng cho biết, không quá lệ thuộc tài liệu. Tài liệu có chỗ hướng dẫn nhà yến xây cửa hướng đông, có chỗ lại nói xây về hướng bay của yến. Căn nhà đầu tiên, hướng đông không phải là hướng bay của yến, nên Hoàng cho xây cửa ở cả hai hướng, sau đó quan sát và thay đổi theo thực tế. Nhưng quan trọng hơn cả là chỉ xây nhà nơi nào có sẵn yến hoặc trên đường bay của yến. Thực tế đã có khá nhiều nhà yến ứng dụng tốt kỹ thuật công nghệ, nhưng không dẫn dụ được yến vào sinh sống. Cũng có ý kiến băn khoăn, xây nhà yến có làm tăng tổng đàn hay chỉ là dẫn dụ yến từ nhà này sang nhà khác. Thực tế, có tăng tổng đàn. Tập tính của yến là không thích thay đổi, từ chuyện bắt cặp cho đến chuyện chọn nơi xây tổ, cho nên việc dẫn dụ chỉ thành công với những con yến mới ra ràng, hay chim yến mái tới ngày đẻ trứng nhưng không còn tổ. Hơn nữa, có nhà nuôi, yến được bảo vệ trước kẻ thù là các loại kiến, gián, chuột, rắn... nên tỷ lệ yến hao hụt cũng giảm.

Cùng với việc chuyển giao kỹ thuật công nghệ để phát triển nghề nuôi yến nhà, Hoàng cũng rất quan tâm tìm biện pháp tiêu thụ tổ yến cho những người nuôi yến. Tuy có thời gian nghiên cứu thị trường nước ngoài, nhưng Hoàng lại chọn thị trường trong nước cho sản phẩm do anh chuyển giao công nghệ. Hoàng kể, lần ấy đang đi trên đường Lê Thánh Tôn (gần chợ Bến Thành, TP Hồ Chí Minh) thấy một gian hàng đóng cửa, anh vào hỏi thuê mở cửa hàng bán tổ yến. Anh hết sức phấn khởi, cửa hàng trang hoàng chưa xong, đã có khách tới mua hàng, thậm chí có khách hàng mua đến 1.000 USD. Từ chỗ bán sản phẩm thô, anh tiếp tục mở xưởng chế biến theo quy trình riêng, không sử dụng hóa chất, nhằm bảo đảm chất lượng, nâng giá trị và xây dựng thương hiệu cho sản phẩm của mình. Không chỉ bán sản phẩm, Eka còn nghiên cứu tài liệu hướng dẫn chế biến món ăn, cử nhân viên đến tận nhà khách hàng nấu nước bảo đảm dưỡng chất có trong tổ yến. Hiện nay đã tổ chức được bốn cửa hàng và bán hàng trên mạng, doanh số ngày càng tăng. Hoàng còn chuẩn bị khai trương một nhà hàng đặc sản yến. Ðây chính là một biện pháp nâng giá trị tổ yến lên gấp đôi, tạo điều kiện nâng giá mua tổ yến cho người nuôi yến.

LÂM HUỆ NỮ