Nỗi buồn nông dân vùng dịch

Nguồn tin: Báo Quảng Ninh, 23/03/2009
Ngày cập nhật: 24/3/2009

Không bùng phát trên diện rộng, nhưng dịch bệnh trên gia súc, gia cầm xuất hiện ở một số địa phương trong tỉnh vừa qua đã khiến hàng trăm hộ nông dân lao đao. Những con vật nuôi mà họ mất bao công chăm bẵm hàng ngày bỗng chốc phải tiêu huỷ. Mặc dù Nhà nước đã có những chính sách hỗ trợ hợp lý, nhưng cũng chỉ bù lại được một phần. Cuộc sống vốn đã khó khăn lại càng khó khăn hơn với những nông dân này.

Nơi dịch bệnh đi qua

Xã Yên Hải (Yên Hưng) là một xã thuần nông. Từ bao đời nay nông dân trong xã đều sinh sống dựa vào trồng trọt và chăn nuôi gia súc, gia cầm, nuôi trồng thuỷ sản, nhất là chăn nuôi lợn là một nghề truyền thống. Nhiều hộ dân trong xã là địa chỉ cung cấp lợn thịt, lợn giống quen thuộc của nhân dân trong vùng. Dịch bệnh tai xanh trên lợn xảy ra ở địa bàn xã trong tháng 2 vừa qua đã khiến cho gần 100 hộ dân trên địa bàn phải ngậm ngùi tiêu huỷ con vật nuôi quen thuộc này. Anh Đặng Văn Suốt (xóm 1, xã Yên Hải) kể: “Cuối năm 2008, tôi đầu tư hơn 40 triệu đồng xây dựng chuồng trại, mua giống, thức ăn nuôi đàn lợn 17 con. Bây giờ gặp dịch, tôi phải tiêu huỷ 14 con lợn, trong đó có 2 con lợn nái đang kỳ sinh sản. Nhà nước cũng có hỗ trợ, nhưng tính ra chỉ được khoảng 50% thiệt hại. Tiền đầu tư là tiền vay mượn, giờ chúng tôi cũng chưa biết phải tiếp tục như thế nào…”. Đồng chí Bùi Văn Thắng, Phó Chủ tịch UBND xã Yên Hải, cho biết: “Trên địa bàn xã có 89 hộ phải tiêu huỷ lợn với số lượng là 271 con. Với những hộ lấy chăn nuôi lợn là nghề chính thì thiệt hại lớn, ảnh hưởng nhiều đến thu nhập và cuộc sống của họ. Có hộ nhờ con lợn mà thoát nghèo, giờ lại hoàn nghèo”.

Những hộ có lợn bị bệnh phải tiêu huỷ đã đành, những hộ có lợn không bị bệnh cũng đang nơm nớp lo cho đàn lợn của mình, không biết lúc nào dịch bệnh sẽ xuất hiện ở chuồng trại nhà mình. Nhiều hộ dân có lợn đã đến thời điểm xuất chuồng cũng không thể tiêu thụ được do lệnh cấm vận chuyển, giết mổ gia súc, gia cầm trong vùng dịch. Một cán bộ xã Yên Hải cho biết: “Dịch bệnh đã ảnh hưởng xấu đến đàn lợn hơn 2.000 con của xã. Ngoài những con lợn bệnh thì các hộ có lợn khoẻ cũng “vạ lây”. Hộ nào có lợn thịt còn đỡ, có thể vỗ tiếp, chứ những hộ có lợn giống đến kỳ xuất chuồng thì rất khổ. Có dịch thì không được bán, hết dịch thì quá lứa, không được giá, để nuôi cũng không được vì không có điều kiện, chuồng trại…”.

Nông dân cần sự hỗ trợ

Theo báo cáo của các địa phương và kiểm tra thực tế của ngành NN&PTNT: Từ đầu năm đến nay trên địa bàn tỉnh đã xảy ra 4 loại dịch bệnh chính trên đàn gia súc, gia cầm, là cúm gia cầm, lở mồm long móng gia súc, tai xanh và tả trên lợn. Các loại dịch bệnh này đã xảy ra ở 11 xã của 5 địa phương: Đầm Hà, Hạ Long, Hải Hà, Đông Triều và Yên Hưng. Tại những nơi này, các cơ quan chức năng đã phải tiêu huỷ 2.056 gia cầm, 482 quả trứng; 571 con lợn. So với những năm trước, dịch bệnh trên gia súc, gia cầm lần này đã được kiểm soát nhanh, thiệt hại cũng được giảm thiểu. Theo đánh giá của Sở NN&PTNT: So với năm 2008, cường độ và số lượng gia cầm tiêu huỷ đều giảm dù dịch bệnh cúm gia cầm cũng phát sinh cùng thời điểm này. Cụ thể: Số hộ bị dịch 14/27; số huyện có dịch 2/4; số gia cầm bị tiêu huỷ 2.056/7.857 con. Diễn biến các loại dịch bệnh phát sinh trong phạm vi hẹp nên mức độ thiệt hại không lớn. Ngay sau khi dịch bệnh xảy ra, các cấp, các ngành đã nhanh chóng triển khai công tác hỗ trợ cho nông dân có gia súc, gia cầm bị tiêu huỷ. Đồng chí Đinh Đức Thành, Trưởng Phòng NN&PTNT huyện Yên Hưng, cho biết: “Đến nay chúng tôi đã lên danh sách và phê duyệt kinh phí hỗ trợ cho người dân là 394,3 triệu đồng. Tiền hỗ trợ đã được chuyển đến tay một số hộ dân ở xã Nam Hoà, Minh Thành và đang được triển khai tới các hộ dân còn lại. Với mức kinh phí hỗ trợ mà Nhà nước đã chi trả, nông dân sẽ bớt đi một phần thiệt hại và có điều kiện để khôi phục sản xuất…”.

Không chỉ Yên Hưng mà các địa phương khác trong tỉnh cũng đã và đang thực hiện việc hỗ trợ kinh phí cho các hộ dân bị dịch bệnh gia súc, gia cầm. Tuy nhiên, xem ra nông dân không chỉ cần hỗ trợ về tiền. Thực tế cho thấy, việc phát sinh dịch bệnh trên gia súc, gia cầm chủ yếu là từ ý thức chủ quan của người dân. Hầu hết các ổ dịch đều phát sinh ở đàn gia súc, gia cầm chưa được tiêm phòng hoặc tiêm phòng không đúng quy trình. Việc nhập lậu và vận chuyển gia súc, gia cầm không rõ nguồn gốc là yếu tố lây lan dịch bệnh. Bản thân các hộ chăn nuôi cũng sử dụng cả con giống không rõ nguồn gốc. Bên cạnh đó, việc chăn nuôi gia súc, gia cầm theo phương thức, tập quán phân tán, nhỏ lẻ đã khiến cho dịch bệnh dễ dàng bùng phát và lây lan. Đồng chí Phạm Văn Thắng, Phó trưởng Phòng Chăn nuôi, Sở NN&PTNT, nhận định: “Nguyên nhân phát sinh dịch bệnh trên gia súc, gia cầm có một phần trách nhiệm của chính các hộ chăn nuôi khi không tiêm phòng cho vật nuôi đến nơi, đến chốn. Nhiều hộ chăn nuôi khi có dịch bệnh phát sinh còn tự chữa chạy, không khai báo kịp thời tới các cơ quan chức năng…”. Thực trạng này cho thấy, nông dân cần hỗ trợ nhiều hơn nữa về tuyên truyền để thay đổi được nhận thức trong tiêm phòng bệnh cho gia súc, gia cầm, thay đổi tập quán chăn nuôi.

Bên cạnh đó, nông dân cũng cần được hỗ trợ nhiều hơn nữa về thông tin, kiến thức chăn nuôi, nhất là những nông dân thiệt hại trong đợt dịch. Từ trước tới nay, nông dân trồng trọt, chăn nuôi chủ yếu theo kinh nghiệm là chính. Những lớp tập huấn, những lớp đào tạo lao động nông thôn cũng chưa “phủ sóng” được hết đến với nông dân. Do đó, việc đào tạo kiến thức cho nông dân cần đẩy mạnh hơn nữa. Mặt khác, những nông dân bị thiệt hại vì dịch đang rất cần vốn để khôi phục lại sản xuất. Trong khi đó, hầu hết trong số họ đã được vay vốn từ Ngân hàng Chính sách xã hội. Nguyện vọng của họ là được giãn nợ cũ và được tiếp cận với các nguồn vốn khác. Hiện nay, các ngân hàng thương mại đều đang triển khai chương trình cho vay hỗ trợ lãi suất theo Quyết định 131/QĐ-TTg ngày 23-1-2009 của Thủ tướng Chính phủ với lãi suất rất thấp dành cho các doanh nghiệp, cá nhân sản xuất kinh doanh. Nếu được tiếp cận nguồn vốn này, nông dân sẽ có điều kiện để khôi phục lại sản xuất. Tuy nhiên, ở các vùng nông thôn mà chúng tôi đã đến, người nông dân vẫn chưa tiếp cận được thông tin này.

Hà Chi