Tam Kỳ (Quảng Nam): Còn đâu bò sữa?

Nguồn tin: Báo Quảng Nam, 26/12/2008
Ngày cập nhật: 27/12/2008

Mô hình nuôi bò sữa ở xã Tam Ngọc, thị xã Tam Kỳ trước đây được hy vọng là bước đột phá trong việc chuyển đổi con vật nuôi nhằm góp phần phát triển kinh tế nông nghiệp, nông thôn. Thế nhưng, kết quả thực hiện trong hơn 4 năm qua tại 6 hộ với 10 con bò cái sữa F1, 50% máu HF, tổng giá trị đầu tư gần 300 triệu đồng, thật đáng buồn!

Mô hình “hấp dẫn”

Tháng 7-2004 các hộ Nguyễn Nhơn, Trần Viết Hảo, Nguyễn Thị Lệ Thủy, Nguyễn Thị Lan, Đào Viết Niệm và Trần Văn Quý ở xã Tam Ngọc được chọn hỗ trợ triển khai mô hình. Giá một con bò cái sữa giống vào thời điểm đó là 20 triệu đồng, trong đó ngân sách nhà nước hỗ trợ không hoàn lại 10 triệu đồng. Phần còn lại nông dân tự bỏ vốn đầu tư, nếu thiếu vốn nông dân có thể vay tại Ngân hàng NN&PTNT hoặc Ngân hàng Chính sách xã hội, UBND thành phố hỗ trợ 100% lãi suất tiền vay trong thời gian 2 năm đầu. Ngoài ra thành phố và tỉnh còn chi ngân sách hỗ trợ hàng chục triệu đồng để trồng 0,5ha cỏ, phối giống (120.000 đồng/con bò cái chửa), chi phí thú y (400.000 đồng/năm), đào tạo chuyển giao kỹ thuật chăn nuôi bò sữa, hỗ trợ cho người tiêu thụ sữa (1.000 đồng/kg sữa) đối với 600 lít sữa đầu tiên của mỗi con bò.

Các hộ chăn nuôi càng phấn khởi hơn khi được ngành chuyên môn cho biết hiệu quả kinh tế qua bảng thống kê: Chu kỳ của chăn nuôi bò sữa thông thường là 6 năm, lợi nhuận đạt 17%/ năm/ tổng vốn đầu tư. Trong đó phần thu được sau chu kỳ khai thác sữa đầu tiên (khoảng 24 tháng chăn nuôi) sẽ thu được hơn 403 triệu đồng/ 10 con giống, bao gồm thu tiền bán 5 bò cái sữa F2, 75% máu bò HF: 75 triệu đồng; thu tiền bán 5 bê đực lai sữa chuyển sang nuôi thịt: 15 triệu đồng; giá trị bò cái sữa sau khi đẻ lứa 1 (đang mang thai lứa 2): 250 triệu đồng; tiền bán sữa: 52,5 triệu đồng và thu tiền bán phân chuồng gần 11 triệu đồng.

Nghe “hiệu quả” vậy, nông dân đã hồ hởi làm chuồng và chuẩn bị đủ các điều kiện cần thiết khác để nuôi. Và càng hồ hởi hơn khi người chăn nuôi được trực tiếp vắt những lít sữa đầu tiên. Đặc biệt, khi những con bê dòng F2 “ra đời” đã làm nóng lên bầu không khí chăn nuôi bò sữa ở một làng quê vốn còn nghèo khó này.

Bỏ thì thương, vương thì... nợ

Đầu năm 2005, con bò của hộ ông Trần Văn Quý ở thôn 7, do đẻ không được đã thanh lý với giá 5 triệu đồng; 9 con bò cái sữa còn lại cho ra đời 9 con bê dòng F2, 75% máu bò HF; trong đó có 4 bê đực, 5 bê cái. Hầu hết các bê con đều chậm lớn, mặc dù chăn dắt đúng kỹ thuật. Vì vậy không chỉ bán 4 bê đực lai sữa chuyển sang nuôi thịt mà những hộ chăn nuôi cũng bán 5 con bê cái với giá bò thịt. Một điều nghịch lý, sau khi bò mẹ đẻ lứa đầu tiên đã kém hiệu quả, lứa thứ hai lại kém hiệu quả hơn, bởi có không ít bò mẹ phải phối tinh đến 6 lần mới đạt. Vừa tốn kém công sức và kinh phí lại vừa kéo dài thời gian sinh sản nhưng khi đẻ thì bê con chậm phát triển, bán giống không ai mua. Trước tình hình đó, hầu hết hộ chăn nuôi đã tự phối giống bò lai sind và cho ăn theo chế độ như giống bò truyền thống của địa phương.

Nguyên nhân làm cho người dân không còn mặn mà với việc chăn nuôi là sữa vắt ra mỗi ngày được 5kg/ con, nhưng không có nơi tiêu thụ tập trung, phải đưa đi bán lẻ ở các nơi với giá “rẻ mạt”, trong khi đó lãi suất vay vốn ngân hàng ngày càng chồng chất. Ông Trần Viết Hảo, thôn 3 xã Tam Ngọc than phiền rằng, nhà ông vay ngân hàng 20 triệu đồng với lãi suất 1,18%/ tháng, như vậy mỗi tháng ông phải trả tiền lãi gần 240 nghìn đồng. Theo như cam kết thì UBND thành phố hỗ trợ tiền lãi suất đến tháng 6-2006, và cũng từ thời gian đó người vay phải làm thủ tục đáo hạn và tự trả lãi suất. Để có tiền trả lãi vay của 6 tháng cuối năm 2006, ông Hảo phải bán con bê lai sind đang lớn với giá 2 triệu đồng. Ngoài ra lãi suất vay của năm 2007, đến nay hầu hết các hộ vay vốn đều chưa có khả năng để trả. Không riêng hộ ông Hảo mà hầu hết các hộ đang vay vốn ngân hàng để chăn nuôi bò sữa của xã Tam Ngọc đều đang ở trong vòng luẩn quẩn không có lối ra!

NGUYỄN ĐIỆN NGỌC