Hưng Yên: Hiệu quả từ nhãn sớm

Nguồn tin: Báo Hưng Yên, 30/06/2010
Ngày cập nhật: 1/7/2010

Mặc dù còn nửa tháng nữa mới đến chính vụ nhãn nhưng từ gần 1 tháng nay thực khách đến với Hưng Yên đã có thể thưởng thức loại đặc sản này nhờ giống nhãn sớm đã cho thu hoạch và điều quan trọng là những ứng dụng thành công của người làm vườn khi cho nhãn chín sớm. Bằng việc lựa chọn giống và áp dụng các biện pháp KHKT, kinh nghiệm của người nông dân qua nhiều năm thâm canh mà đến nay, nhiều nhà vườn trồng nhãn ở Hưng Yên đã có thể chủ động lựa chọn thời điểm ra hoa, đậu quả thích hợp. Những thành công đó không chỉ giúp tăng năng suất, giảm rủi ro, kéo dài thời gian thu hoạch nhãn mà còn đem lại hiệu quả kinh tế rất cao.

TỪ GIỐNG NHÃN CHÍN SỚM Ở KHOÁI CHÂU

Khoái Châu vốn nổi tiếng là đất nhãn muộn với những vườn nhãn cho thu hoạch sau nhãn chính vụ từ 1- 1,5 tháng. Cũng ở nơi đây lâu nay nhiều nhà vườn còn lưu giữ được giống nhãn chín sớm trước nhãn chính vụ gần 1 tháng và chất lượng cũng không hề thua kém.

Nhiều nhà vườn lâu năm ở Khoái Châu cho hay, giống nhãn chín sớm được lưu giữ ở địa phương từ nhiều đời nay, nhờ chất lượng quả tốt, vị ngọt thơm, cùi dày, mã đẹp và đặc biệt chín sớm hơn hẳn nhãn trà trung mà giống nhãn này đã không ngừng được các nhà vườn nhân rộng. Huyện Khoái Châu hiện có hơn 200 ha nhãn, trong đó nhãn chín sớm chiếm khoảng 15% nằm rải rác ở một số xã như: Hàm Tử, Đông Kết, Bình Minh... tổng sản lượng đạt từ 2 - 3 tấn/năm. Tuy diện tích nhãn chín sớm chưa nhiều song đây là giống nhãn quý vẫn được huyện quan tâm gìn giữ, nhân rộng để không những làm phong phú những vườn nhãn đặc sản nơi đây mà còn giúp người trồng nhãn có được hiệu quả kinh tế cao nhất.

Thăm những vườn nhãn ở xã Đông Kết, chúng tôi không khỏi bất ngờ vì trong vườn không chỉ có 1 lứa nhãn mà có tới 2, 3 lứa nhãn liền kề nhau, cây này đang cho thu hoạch nhưng cây kia quả mới chỉ được vài tuần tuổi. Nhãn chín sớm kích cỡ quả khá, trọng lượng tối đa có thể đạt từ 60 - 70 quả/kg, cùi dày, hạt vừa, vị ngọt đậm và đặc biệt là vỏ quả màu nâu vàng nhìn rất bắt mắt. Anh Đỗ Bá Nghĩa, Chủ nhiệm HTX nhãn lồng Khoái Châu cho biết: “Đây là giống nhãn hoàn toàn không bị lai tạo, việc nhân giống chủ yếu bằng phương pháp gieo hạt, cây ra hoa, đậu quả sớm một cách tự nhiên. Các nhà vườn ở đây lâu nay vẫn chăm bón giống nhãn này một cách bình thường như những giống nhãn khác. Vào cuối tháng 10 thì tiện cành, bón gốc, không dùng bất cứ loại thuốc kích thích nào để thúc ép ra hoa, đậu quả sớm”. Ra hoa vào cuối đông nên đến cuối tháng 5 âm lịch nhãn sớm Khoái Châu đã bắt đầu cho thu hoạch với giá bán tại vườn từ 50 - 60 nghìn đồng/kg, gấp 2,5 - 3 lần giá nhãn chính vụ. Nhãn chín sớm tự nhiên, chất lượng quả ngon, mẫu mã đẹp, tất cả những yếu tố này đã trở thành thế mạnh thu hút nhiều khách hàng. Nhiều lần tham dự hội chợ, các cuộc thi, nhãn Khoái Châu còn được các chuyên gia đầu ngành trong tỉnh, trong nước đánh giá cao như cây nhãn chín sớm của gia đình anh Nghĩa được bình tuyển là cây nhãn đầu dòng (PHS 1-1) đạt tiêu chuẩn nhân giống do Sở NN&PTNT Hưng Yên chứng nhận năm 2008.

Nhãn chín sớm đem lại hiệu quả kinh tế rất rõ ràng. Tuy nhiên những người làm vườn ở Khoái Châu hiện vẫn e ngại khi phát triển diện tích giống nhãn này. Nguyên nhân chủ yếu chính là do phần lớn người trồng nhãn ở đây chưa làm chủ được KHKT, đối với họ, nhãn sớm mới chỉ dừng lại ở giống nhãn có khả năng ra hoa, đậu quả sớm hơn thông thường, còn những biện pháp nhân tạo can thiệp hầu như không có. Chính vì thế cây nhãn sớm bị thả lỏng, ra hoa, kết quả tự do, phụ thuộc nhiều vào thời tiết và chu kỳ sinh trưởng. Thực tế tại nhiều nhà vườn cho thấy, cây nhãn chín sớm có những năm cho quả sai, chất lượng quả ngon, mã đẹp nhưng có những năm cũng chính cây nhãn ấy mặc dù được chăm bón rất tốt nhưng lại không có quả hoặc có nhưng năng suất không đáng kể.

ĐẾN NHỮNG VƯỜN NHÃN BIẾT ÁP DỤNG KHKT Ở HỒNG NAM

Không trồng giống nhãn chín sớm như ở Khoái Châu nhưng nhiều năm nay xã Hồng Nam (thành phố Hưng Yên) đã nổi tiếng với những vườn nhãn có thể “ra quả theo ý muốn”. Với khoảng trên 100 ha nhãn, từ vài năm nay người làm vườn ở Hồng Nam không chỉ thu hoạch và bán nhãn trong 1 tháng mà đã kéo dài tới hơn 3 tháng. Từ đầu tháng 5 âm lịch, thương lái buôn đã về Hồng Nam để mua nhãn sớm với giá tại vườn là 60 - 70 nghìn đồng/kg, đến nay những lứa nhãn sớm vẫn tiếp tục cho thu hoạch nối vụ với nhãn trà trung, tổng sản lượng ước đạt trên 15 tấn.

Điều đặc biệt là chỉ với những cây nhãn đặc sản vốn có tại địa phương, người làm vườn nơi đây đã biết cách để nhãn ra quả sao cho hiệu quả kinh tế cao nhất. Tuy nhãn sớm năng suất không cao bằng nhãn chính vụ nhưng giá trị lại gấp nhiều lần, vì thế mà chỉ cần cây nhãn được xử lý ra hoa sớm đạt tỷ lệ đậu quả trung bình là người trồng đã có lãi cao. Ông Trịnh Văn Chính, một nhà vườn lâu năm chia sẻ: Để nhãn ra hoa, đậu quả sớm thì ngay sau khi thu hoạch đã phải tiến hành tuyển chọn những cây nhãn thích hợp và có biện pháp chăm bón riêng. Việc chăm bón trong giai đoạn này sẽ quyết định độ bền của cây, chất lượng của quả sau này. Những cây nhãn được lựa chọn không phải là cây già nhưng cũng không được chọn cây non, phải là những cây khỏe mạnh, tươi tốt nhất. Sau khi tỉa cành, tạo tán, bón phân đầy đủ phải lựa thời tiết để tưới dung dịch KLC 03 sao cho phù hợp để thúc cây bật chồi, ra hoa. Khi tưới thuốc cũng phải thường xuyên theo dõi, nếu cây chưa ăn thuốc, không có các dấu hiệu “tiền ra hoa” thông thường thì phải tiếp tục kích thích, tiện cành, xới gốc. Ngay cả khi nhãn đã ra hoa vào thời điểm cần thiết thì vẫn phải tiếp tục theo dõi, phun phòng trừ bệnh, dưỡng hoa, dưỡng quả non. Vì ra trái mùa nên nhãn có nguy cơ mắc nhiều loại sâu bệnh, mặt khác chịu nhiều ảnh hưởng của thời tiết như: mưa, rét, sương muối... cũng chính vì thế mà nhiều cây nhãn tuy đã cho ra hoa, đậu quả theo ý muốn nhưng không cho thu hoạch hoặc thu hoạch kém. Người làm vườn vì thế cũng phải linh hoạt sử dụng nhiều biện pháp phối hợp như: trời rét quá thì bổ sung phân lân, ka-li, trời nóng thì tưới dưỡng...

Nhờ làm chủ được KHKT, nắm bắt được những cách thức đúng nên nhiều nhà vườn ở Hồng Nam có thể tự tin về khả năng cho nhãn ra hoa, đậu quả sớm theo ý muốn. Hiện toàn xã có khoảng 35 - 40 hộ áp dụng biện pháp này với số lượng tương đối lớn, vừa đem lại thu nhập gấp nhiều lần so với nhãn chính vụ, vừa kéo dài thời gian thu hoạch, giảm vất vả cho người trồng.

Theo chân các thương lái về mua nhãn sớm tại Hồng Nam, chúng tôi có dịp “mục sở thị” những vườn nhãn “ra quả theo ý muốn” của người dân nơi đây. Những cây nhãn hương chi lẽ ra phải trung tuần tháng 6 âm lịch mới cho thu hoạch thì nay đã đẫy nước, vỏ mỏng, cùi dày, vị ngọt thơm không thua kém nhãn chính vụ. Nhãn chín tới đâu đều được thương lái, khách lẻ tới mua nhanh chóng. Anh Vũ Văn Yên, thương lái tỉnh Hà Nam cho hay: “Tôi đã về Hồng Nam mua nhãn sớm từ 3 tuần nay, mỗi tuần từ 1 - 2 chuyến, nhãn sớm được đông đảo khách hàng lựa chọn, hàng bán nhanh mà được giá. Năm nào về đây mua buôn tôi cũng hài lòng vì không những nhãn có sớm, đáp ứng thị hiếu người tiêu dùng mà chất lượng nhãn ngày một ngon hơn”.

Thu hoạch nhãn sớm đến đâu, người làm vườn ở Hồng Nam lại nhanh chóng dọn vườn, chăm bón cho cây để sẵn sàng cho mùa vụ sau. Nhìn những vườn nhãn sum suê, cây nào quả cũng sai, đều, đẹp, chúng tôi không chỉ thấy niềm vui được mùa, được giá của nông dân mà còn chắc chắn những ứng dụng của KHKT vào thâm canh cây nhãn ở đây đã đem lại thành công rõ rệt. Từ việc chủ động thời điểm ra hoa, tăng diện tích nhãn sớm và nhãn muộn mà khái niệm “được mùa, rớt giá” cũng từng bước được xóa bỏ, cây nhãn đặc sản ngày càng khẳng định được vị thế trên thị trường.

Cùng với những tìm tòi, sáng tạo của nông dân, mong rằng các ngành chức năng sẽ cùng vào cuộc để tìm ra những biện pháp chăm sóc thích hợp, bền vững không chỉ nâng cao chất lượng của quả nhãn Hưng Yên, tăng thời gian thu hoạch, tăng giá trị mà còn góp phần xây dựng thương hiệu nhãn hàng hóa của các vùng thâm canh nói riêng và của tỉnh nói chung.

Thu Lương- Vi Ngoan