Hải Dương: Lúa có đòng sớm, vải thiều ít hoa

Nguồn tin: Báo Hải Dương, 11/03/2010
Ngày cập nhật: 12/3/2010

Hiện nay, nhiều diện tích lúa trên địa bàn tỉnh Hải Dương làm đòng sớm, vải thiều "bung" lộc, ít hoa. Trước khó khăn trên, ngành nông nghiệp đang tích cực chỉ đạo nông dân thực hiện các biện pháp khắc phục cụ thể.

Nguy cơ “mất ăn” vì lúa trỗ sớm

Ruộng lúa cấy giống Khang Dân đột biến của chị Nguyễn Thị Thúy, ở thôn Vé, xã Đồng Tâm (Ninh Giang) đang trong giai đoạn làm đòng. Nguồn giống được lấy ở HTX dịch vụ nông nghiệp xã và một đại lý bán giống ở thị trấn Ninh Giang. Chị Thúy gieo mạ ngày 6-1. Khi được 13 ngày, mạ dài khoảng 20cm, có 4,5 lá, chị mang cấy vào ngày 19-1. Chân ruộng đã được bón lót 30 kg phân NPK và lân Lâm Thao. Cuối tháng 2 vừa qua, chị tiếp tục bón thúc 5 kg đạm. Hiện mỗi khóm lúa có 7 - 8 dảnh, cao khoảng 50 - 60 cm. “Những vụ trước, tôi chỉ cấy giống Khang Dân 18. Vụ này thấy người dân cấy giống Khang Dân đột biến nhiều, tôi cũng làm theo. Cách đây một tuần, tôi phát hiện ruộng lúa đã có đòng. Với tình hình này thì lúa sẽ trỗ bông vào Thanh minh (5 - 4 dương lịch). Nếu gặp rét, năng suất lúa sẽ thấp”, chị Thúy cho biết.

Theo HTX Dịch vụ nông nghiệp xã Đồng Tâm, vụ xuân này toàn xã gieo cấy 217,4ha lúa, trong đó trà sớm chiếm 40% diện tích, còn lại là trà muộn. Hiện tại, lúa xuân đang trong giai đoạn đẻ nhánh. Riêng diện tích lúa đã làm đòng có gần 1 mẫu, thuộc giống P6 đột biến và Khang Dân đột biến. Hai giống này không có trong cơ cấu giống vụ xuân của xã mà do một số hộ dân mua ở các đại lý bên ngoài. Nguyên nhân lúa làm đòng vì đây là những giống lúa ngắn ngày, lẽ ra phải gieo cấy ở trà xuân muộn, nhưng một số nông dân lại nhầm tưởng đây là giống lúa dài ngày, nên cấy ở trà xuân sớm.

Ông Trần Trọng Bát, Trưởng phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN - PTNT) huyện Ninh Giang cho biết: Huyện đã có hơn 10 ha lúa có đòng, chủ yếu là giống P6 đột biến, tập trung ở các xã Hoàng Hanh, Đồng Tâm, Vĩnh Hòa và thị trấn Ninh Giang. Giống P6 đột biến không có trong cơ cấu giống của huyện. Nguyên nhân lúa có đòng sớm là do nông dân gieo mạ dược qua đông và nhầm tưởng giống P6 đột biến (có thời gian sinh trưởng, phát triển rất ngắn) với giống P6 thường (giống dài ngày, cấy ở trà xuân sớm). Khi phát hiện hiện tượng lúa làm đòng, ngày 1-3 vừa qua, huyện đã lập đoàn kiểm tra và chỉ đạo một số biện pháp xử lý: Những diện tích lúa đã có đòng thì nhổ bỏ và dùng mạ sân, mạ tỉa vãi để cấy dặm thay thế. Với những diện tích lúa có thể trỗ bông sớm, huyện chỉ đạo bón thúc tập trung, tăng lượng phân bón thêm 20% so với bình thường và phun thuốc điều hòa sinh trưởng cho lúa.

Tại xã Hà Thanh (Tứ Kỳ), lúa xuân sớm cũng bắt đầu phân hóa đòng. Một số nông dân ở đây cấy sớm hơn so với lịch thời vụ của huyện gần 1 tháng! Anh Nguyễn Văn Khương ở thôn Thanh Bình, cho biết: Nhà tôi bắt đầu cấy trà sớm từ ngày 10-1, với hai giống chủ yếu là P6 và Xi23. Hiện nay, lúa P6 đã đẻ nhánh xong và đang phân hóa đòng. Với thời tiết nắng ấm như hiện nay thì đầu tháng 4 lúa trỗ bông và đầu tháng 5 có thể thu hoạch. Tuy nhiên, lúa trỗ sớm gặp gió bấc thì dễ “hỏng ăn”.

Ông Nguyễn Trọng Tải, Chủ nhiệm HTX Dịch vụ nông nghiệp xã Hà Thanh cho rằng, nông dân trong xã cấy sớm vì phụ thuộc vào nguồn nước. Do không có hệ thống bơm điện, nên nguồn cung cấp nước tưới cho lúa phụ thuộc vào con nước thủy triều. Do vậy, nông dân thường tháo nước sớm vào ruộng để cấy sớm. Hiện nay, lúa trà xuân muộn vẫn sinh trưởng, phát triển bình thường. Riêng trà xuân sớm có khoảng 50ha đang ở giai đoạn đẻ nhánh xong và chuẩn bị phân hóa đòng. Ở diện tích này, những nhánh mẹ không còn hy vọng “được ăn” vì sẽ trỗ sớm. Hy vọng còn lại được đặt vào các nhánh con, cháu. Do vậy, chính quyền xã đã chỉ đạo nông dân bón phân tập trung, bón tăng lượng đạm, lân so với bình thường, giữ nước thường xuyên để cây lúa đẻ nhánh khỏe. Theo ông Tải, hiện tượng lúa phân hóa đòng từ sớm cũng khá giống với vụ xuân năm 2007 (cũng là một năm có thời tiết ấm). Năm đó, những diện tích lúa có đòng sớm, nhưng tiếp tục được chăm bón còn cho năng suất cao hơn những diện tích lúa phải nhổ đi để cấy lại.

Một mùa vải khó khăn

Nhìn 2 sào trồng vải thiều ra đầy lộc xuân, anh Đặng Văn Huy, ở thôn Xuân An, xã Thanh Khê (Thanh Hà) buồn não ruột. "Năm ngoái, vườn vải nhà tôi cho thu 6 triệu đồng, nhưng năm nay thì mất mùa sớm. Nhiều gia đình đã khoanh gốc, phun thuốc để lộc rụng bớt đi nhưng vẫn không cải thiện được tình hình. Bây giờ thì không còn cách nào để xử lý cho vải ra hoa được nữa", anh Huy cho biết. Không chỉ anh Huy mà hầu hết nông dân trồng vải ở Thanh Hà cũng đang lo lắng. Nguy cơ một mùa vải thiều thất bát đang hiện hữu. Năm ngoái, giá bán vải khá cao, nên nông dân Thanh Hà đã chú ý chăm sóc cho vải hơn. Ai ngờ, thời tiết quá khắc nghiệt khiến các cơ quan chức năng và người trồng vải không thể xử lý kịp.

Theo Phòng NN - PTNT huyện Thanh Hà, trà vải sớm và vải nhỡ (gồm một số giống như: vải chua, tàu lai, u trứng, u hồng...) tỷ lệ ra hoa đạt 90%. Diện tích trà vải này có 1.300ha đang trong giai đoạn hình thành quả, phân bố tập trung ở khu Hà Đông. Tuy nhiên, trà vải thiều có diện tích nhiều nhất ở Thanh Hà là 3.800 ha thì tỷ lệ ra hoa chỉ đạt 25 - 30%. Điều đặc biệt là vải thiều ra hoa chủ yếu ở những khu vườn năm ngoái không cho quả và những cây vải già, cỗi. Những vườn vải được chăm sóc cẩn thận thì ra hết lộc (hoặc vừa hoa, vừa lộc). Nguyên nhân do thời tiết vụ đông xuân ấm và hạn, nền nhiệt độ cao hơn trung bình nhiều năm. Điều kiện thuận lợi cho cây vải phân hóa mầm hoa là phải có 200 giờ nhiệt độ dưới 150C. Tuy nhiên, do thời tiết nắng ấm nên tổng tích ôn không đủ điều kiện cho vải phân hóa mầm hoa. Mặt khác, thời kỳ phân hóa mầm hoa của cây vải lại gặp mưa nhiều, độ ẩm không khí cao nên tỷ lệ ra hoa thấp. Trước tình hình đó, Phòng NN - PTNT huyện khuyến cáo nông dân tập trung chăm sóc, phòng, trừ dịch hại ở những diện tích vải đã ra hoa. Những cây vải vừa có hoa và lộc, nhưng số hoa nhiều hơn thì ngắt lộc để cây tiếp tục nuôi hoa.

Ông Nguyễn Văn Điều, Trưởng phòng NN - PTNT huyện Chí Linh cho biết: Toàn huyện hiện có 5.300 ha vải, tỷ lệ ra hoa chỉ đạt 50%, thấp hơn năm ngoái 30%. Điều đáng lo ngại là chất lượng ra hoa cũng không đều, vì có cả hoa và lộc trên cây. Ban đầu, chúng tôi nhận định vải năm nay sẽ ra hoa nhiều vì lộc đông rất ít. Nhưng do ảnh hưởng của đợt mưa trái mùa cuối tháng 1, sau đó gặp nắng nóng vào đầu tháng 2, nên vải đồng loạt "bung" lộc. Đối với những cây đã ra lộc nhiều thì "đành chịu". Riêng với những cây đã ra hoa, huyện chỉ đạo nông dân khẩn trương phun thuốc đậu quả và tích cực chăm bón, phòng trừ sâu, bệnh.

Ông Nguyễn Hữu Dương, Giám đốc Sở NN - PTNT cho biết: Toàn tỉnh hiện có vài chục héc-ta lúa đang trong giai đoạn làm đòng, chủ yếu ở một số giống lúa cấy trà xuân sớm, tập trung tại hai huyện Ninh Giang và Tứ Kỳ. Nguyên nhân lúa có đòng sớm vì tập quán gieo cấy sớm trước lịch thời vụ ở một số địa phương và cấy mạ dược gieo qua đông. Riêng trường hợp giống P6 đột biến có thời gian sinh trưởng trong vụ xuân chỉ khoảng 100 ngày. Một số HTX dịch vụ nông nghiệp đã không phổ biến kỹ quy trình thâm canh cho nông dân, nên một số nông dân vẫn canh tác như giống P6 thường, dẫn đến lúa làm đòng sớm. Những diện tích lúa đang làm đòng thì nhánh mẹ sẽ trỗ sớm, năng suất thấp hoặc không cho thu hoạch. Các biện pháp kỹ thuật hiện nay nhằm mục đích là cho năng suất ở những nhánh con, nhánh cháu. Vì vậy, nông dân cần thường xuyên giữ nước trong ruộng, bón thêm phân, làm cỏ, sục bùn để lúa tiếp tục đẻ nhánh.

NINH TUÂN