Hà Giang: Cây cam hướng tới tiêu chuẩn Việt GAP

Nguồn tin: Báo Hà Giang, 08/12/2012
Ngày cập nhật: 13/12/2012

Cam sành Hà Giang từ lâu đã trở thành thương hiệu khá nổi tiếng không chỉ trong địa bàn tỉnh mà nhiều người tiêu dùng cả nước biết đến vị ngon, ngọt, mát của loại cây có múi này. Cam sành Hà Giang không chỉ “gánh trên vai” trọng trách xóa đói, giảm nghèo mà đã từng trở thành loại cây làm giàu cho không ít gia đình, thôn, bản các vùng Bắc Quang, Vị Xuyên, Quang Bình.

Vườn cam nhà ông Vũ Văn Mạnh, xã Vĩnh Hảo (Bắc Quang) chuẩn bị cho thu hoạch.

Tỉnh Hà Giang là một trong những vùng cam, quýt lớn nhất miền Bắc và cả nước, đã có những thời kỳ diện tích đạt trên 7.000 ha, sản lượng khoảng 30.000 tấn, thu nhập bình quân của người trồng cam có thời điểm đạt 30 - 40 triệu đồng/hộ/năm, là cây xóa đói, giảm nghèo, là nguồn thu nhập quan trọng của đồng bào các dân tộc. Tuy nhiên, những năm gần đây, tốc độ và quy mô phát triển cây cam sành Hà Giang còn chậm, chưa tương xứng với tiềm năng khí hậu và đất đai. Trong các tỉnh vùng Đông - Bắc, Hà Giang là địa phương giảm mạnh nhất về diện tích, sản lượng cây cam, từ 4.000 ha năm 2008 xuống còn hơn 1.736 ha năm 2012. Nguyên nhân được đưa ra là do nhiều diện tích cam bị nhiễm bệnh vàng lá Greening và một phần diện tích cam bị già cỗi, suy kiệt dinh dưỡng vì chưa được chăm sóc thường xuyên, nên cây sinh trưởng, phát triển kém, có rất ít quả, quả bé và kém chất lượng. Mặt khác việc trồng và thâm canh vẫn mang tính nhỏ, phân tán; trồng mới thì manh mún, tự phát, không theo quy hoạch, kế hoạch nên khó kiểm soát giá cả và chất lượng; thị trường tiêu thụ chưa ổn định, chưa có sự đồng bộ, thống nhất từ khâu sản xuất đến sơ chế, tiêu thụ; mối liên kết “4 nhà” chưa thật sự gắn kết, chưa tạo được sức mạnh tổng hợp nên chưa khuyến khích được người trồng cam đầu tư, phát triển.

Ông Nguyễn Đức Vinh, Giám đốc Sở Nông nghiệp – PTNT cho biết: Thực trạng cây cam sành Hà Giang là khá “nghiêm trọng”, rất cần một giải pháp đồng bộ để “cứu” loại cây có múi này. Để nâng cao năng suất, chất lượng và hiệu quả cho cây cam Hà Giang, Trung tâm Khuyến nông Quốc gia đã phối hợp với Trung tâm Khuyến nông Hà Giang thực hiện mô hình thâm canh cam theo tiêu chuẩn Việt GAP (là quy trình sản suất nông sản an toàn, bảo vệ sức khỏe người sản xuất và tiêu dùng, bảo vệ môi trường) với diện tích 6 ha, thực hiện trong 2 năm 2011 – 2012, tại thôn Xuân Hà và Xuân Phú, xã Yên Hà (Quang Bình), với quy mô 41 hộ. Sau khi chọn địa điểm, chọn hộ tham gia cam kết thực hiện mô hình, Trung tâm Khuyến nông Hà Giang tiến hành tập huấn cho các hộ nắm chắc quy trình kỹ thuật thâm cam, đồng thời cấp vật tư hỗ trợ và cử cán bộ hướng dẫn bà con theo đúng tiến độ và quy trình thuật được tập huấn như bón phân sinh học, kỹ thuật chăm sóc cam theo tiêu chuẩn Việt GAP. Kết quả đạt được khá khả quan, cam sinh trưởng, phát triển tốt, mẫu mã quả đẹp, năng suất cao hơn đối ứng từ 15 – 20%, góp phần tăng thu nhập cho các hộ tham gia mô hình, đồng thời là nơi để người trồng cam trong và ngoài huyện tham quan, trao đổi kinh nghiệm góp phần thay đổi tập quán canh tác của bà con và tăng thu nhập cho nông dân...

Ông Vũ Văn Mạnh ở xã Vĩnh Hảo (Bắc Quang) cho biết, năm 1998, gia đình ông trồng 5 ha cam, đến nay diện tích đã tăng lên 12 ha, ban đầu chuyển đổi từ trồng cây lâm nghiệp sang trồng cam gặp nhiều khó khăn, lúng túng, diện tích trồng manh mún, chưa tập trung. Sau khi tham gia các lớp tập huấn về hướng dẫn kỹ thuật trồng và chăm sóc cam theo tiêu chuẩn Việt GAP, tham quan, học tập kinh nghiệm từ các hộ trồng cam trong và ngoài tỉnh, được sự tư vấn tích cực của ngành nông nghiệp và áp dụng khoa học kỹ thuật và sản xuất, đến nay diện tích cam của gia đình phát triển tốt, cho thu nhập cao, kinh tế gia đình ổn định, mỗi năm tạo việc làm thường xuyên cho từ 5 – 7 lao động với mức thu nhập 3 triệu đồng/tháng. Hiện 8 ha cam đang cho thu hoạch sản lượng trung bình 35 - 40 tấn/năm, mỗi năm gia đình thu nhập trên 350 triệu đồng...

Đánh giá về kết quả thực hiện mô hình thâm canh cam theo tiêu chuẩn Việt GAP tại thôn Xuân Hà và Xuân Phú của xã Yên Hà, có diện tích trồng cam tập trung, giao thông thuận tiện, trình độ dân trí tương đối cao, đồng chí Phạm Uyên Hùng, Trạm trưởng Khuyến nông huyện Quang Bình cho biết: Mô hình được triển khai và tổ chức thực hiện theo đúng tiến độ đề ra, được bà con nông dân đồng tình ủng hộ. Ngay sau khi được tập huấn kỹ thuật phun phân sinh học và kỹ thuật bọc quả bằng túi xốp, kỹ thuật thâm canh, chăm sóc cam theo tiêu chuẩn Việt GAP, các hộ dân rất tuân thủ thực hiện đúng kỹ thuật. Nhờ có sự đầu tư của mô hình các hộ nông dân có điều kiện áp dụng các tiến bộ khoa học kỹ thuật vào sản xuất nên nhận thức đã được nâng lên rõ rệt, mạnh dạn đầu tư, chăm sóc, do vậy năng suất cam được nâng lên, màu quả sáng, vàng đều, mọng nước, hương vị đặc trưng rõ nét hơn. Năng suất vườn cam của mô hình năm 2011 đạt 9,5 tạ/ha tăng so với năm trước 2,2 tạ/ha, sản phẩm cam theo tiêu chuẩn được thị trường biết đến, giá bán tại vườn là 8.000 đồng/kg (giá cam thường là 6.000 đồng/kg)...

Trồng cam theo tiêu chuẩn Việt GAP là hướng đi mới cho cây cam sành Hà Giang, tuy nhiên không phải hộ gia đình nào cũng làm được, bởi cần sự đầu tư rất lớn từ giống, phân bón, chăm sóc... rất cần sự hỗ trợ, đầu tư của Nhà nước.

VĂN NGHỊ