Quảng Ninh: Tìm hướng đi ổn định cho cây ăn quả

Nguồn tin: Báo Quảng Ninh, 06/06/2012
Ngày cập nhật: 7/6/2012

Cùng với cây lúa và các cây trồng trong cơ cấu sản xuất mùa vụ hiện nay, cây ăn quả đang chiếm một vai trò quan trọng trong sản xuất nông nghiệp của tỉnh Quảng Ninh, giúp người dân chuyển đổi cơ cấu cây trồng, cơ cấu kinh tế, góp phần xoá đói giảm nghèo. Bên cạnh đó việc tìm hướng phát triển ổn định cho cây ăn quả cũng đang được quan tâm.

Với đặc điểm địa lý và khí hậu có thể phát triển đa dạng các loại cây ăn quả, hiện nay việc phát triển vườn cây ăn quả thay thế cho những cây trồng kém chất lượng đang được bà con nông dân trong tỉnh hăng hái đẩy mạnh. Trong những vườn tạp, khu vực đất trống đồi trọc, bà con nông dân đã mạnh dạn chặt bỏ những cây cho giá trị kinh tế thấp để trồng cây ăn quả, qua đó diện tích trồng cây ăn quả cho giá trị kinh tế cao ngày một tăng, góp phần từng bước nâng cao thu nhập, ổn định sản xuất cho bà con. Đến nay tổng diện tích cây ăn quả trên địa bàn tỉnh là 9.721,4 ha, trong đó có các loại cây ăn quả chiếm diện tích lớn như: Nhãn (1.399,4 ha), vải (3.955 ha), na (815,8 ha); cam, quýt các loại (649,2 ha). Tại một số địa phương trong tỉnh, việc xây dựng các vùng cây ăn quả chất lượng cao đang là hướng phát triển mang tính chiến lược như: Cam Vân Đồn; vải, na Đồng Triều, thanh long Ba Chẽ…

Mô hình trồng na dai cho hiệu quả kinh tế cao của gia đình chị Nguyễn Thị Thêm, thôn Hạ 2, xã Tràng An (Đông Triều - Quảng Ninh).

Đông Triều là một huyện có thế mạnh về phát triển cây ăn quả. Với diện tích và cơ cấu cây ăn quả đa dạng gồm vải, nhãn gần 2.000 ha, năng suất bình quân 6 tấn/ha; na 880 ha, năng suất bình quân 10 tấn/ha; cam, quýt 50 ha và nhiều loại cây ăn quả khác. Mỗi năm từ cây ăn quả, nông dân Đông Triều thu về hàng trăm tỷ đồng, qua đó đời sống của bà con nông dân được nâng cao rõ rệt. Là một huyện miền núi còn nhiều khó khăn, để tìm hướng chuyển đổi cơ cấu cây trồng, xoá đói giảm nghèo cho bà con, thời gian qua huyện Ba Chẽ đã triển khai xây dựng những mô hình cây trồng mới, trong đó đặc biệt là mô hình trồng cây thanh long. Từ việc trồng thí điểm một vài hộ, nhận thấy có hiệu quả cao, đến nay cây thanh long đang được huyện khuyến khích bà con nhân rộng làm cây thoát nghèo. Đến nay diện tích thanh long trên địa bàn huyện đã đạt 4 ha, năng suất khoảng 20 tấn quả/ha/năm, thu nhập bình quân mỗi ha đạt hơn 200 triệu đồng/năm.

Tuy nhiên, hiện nay việc mở rộng mô hình chuyên canh cây quả đặc sản tại các địa phương trong tỉnh vẫn còn những hạn chế, do nông dân còn sản xuất theo kiểu nhỏ lẻ, manh mún nên gặp nhiều khó khăn trong xây dựng thương hiệu, không đáp ứng sản xuất hàng hoá lớn tập trung, đồng đều. Quy trình sản xuất còn lạc hậu lại chưa có thị trường bền vững… Tất cả những vấn đề này dẫn đến nghịch lý, người tiêu dùng mua sản phẩm ngon rất đắt, còn nông dân bán với giá rẻ do qua nhiều khâu trung gian. Mặt khác, do sản xuất chưa theo đúng quy trình kỹ thuật, chưa quản lý tốt dịch bệnh, thiếu sự liên kết giữa nhà vườn, hợp tác xã, doanh nghiệp… đã làm giảm thế mạnh của vùng. Một ví dụ cụ thể, như trong vụ vải năm nay tại huyện Đông Triều, trong quá trình thực hiện chăm sóc cây vải chín sớm, một số hộ dân thôn Phong Thái, xã Phương Nam đã khoanh vỏ cây trong thời kỳ quả non làm quả bị rụng, theo đánh giá của huyện Đông Triều năng suất vụ vải này chỉ đạt 38 - 40 tạ/ha, sản lượng giảm 30% so với cùng kỳ, đây cũng là một hạn chế trong khi vải chín sớm Đông Triều đang trong quá trình xây dựng thương hiệu. Bên cạnh đó, thông tin về thị trường còn quá ít, nông dân không có đủ thông tin về sản xuất như quy trình sản xuất an toàn, quy trình đóng gói sản phẩm nên khó cạnh tranh với các sản phẩm hoa quả được nhập.

Để giải quyết những vấn đề tồn tại, tạo ra một hướng đi ổn định cho cây ăn quả, thời gian qua tỉnh đã tập trung chỉ đạo và có chính sách hỗ trợ xây dựng các vùng sản xuất hàng hoá tập trung, chuyên canh; đầu tư nâng cao chất lượng quả và thâm canh tăng năng suất trên các vườn cây ăn quả hiện có. Bên cạnh đó, tỉnh cũng chỉ đạo đẩy mạnh việc chuyển đổi cơ cấu cây trồng, thay thế các diện tích lúa, cây trồng kém chất lượng sang nuôi, trồng cây, con có hiệu quả cao hơn. Đồng thời ứng dụng kỹ thuật, công nghệ cao vào phát triển sản xuất rau, quả an toàn theo quy trình VietGAP; đẩy mạnh xây dựng thương hiệu nông sản cho các địa phương; chú trọng khâu giống cây ăn quả và đầu tư vào công nghệ sau thu hoạch. Cùng với đó các địa phương cũng cần chủ động phối hợp các ban, ngành chức năng xây dựng và thực hiện thành công các mô hình chuyển giao tiến bộ kỹ thuật về thâm canh cây ăn quả, tổ chức các lớp tập huấn chuyển giao tiến bộ kỹ thuật trồng và chăm sóc rau, cây ăn quả, qua đó nâng cao trình độ sản xuất cho bà con.

Nguyễn Thanh Tùng