Xây dựng thương hiệu cho quýt Bắc Kạn

Nguồn tin: Báo Bắc Kạn, 19/11/2010
Ngày cập nhật: 21/11/2010

Diện tích quýt của tỉnh Bắc Kạn hiện có khoảng 1.000ha, tập trung chủ yếu ở các hyện Bạch Thông, Chợ Đồn và Ba Bể. Để đặc sản quýt Bắc Kạn có mặt rộng rãi trên thị trường. Xây dựng thương hiệu cho quýt Bắc Kạn là việc làm quan trọng.

Đã từ lâu quýt Bắc Kạn được người tiêu dùng ưa chuộng bởi hương vị, thơm, chua dịu, ngọt mát… không trộn lẫn với bất cứ sản phẩm quýt của vùng khác. Mấy năm gần đây diện tích quýt ngày một được nâng lên góp phần chủ lực cho nhiều hộ dân xóa đói, giảm nghèo và làm giàu chính đáng.

Tiến sĩ Đỗ Tuấn Khiêm, Giám đốc Sở Khoa học- Công nghệ Bắc Kạn cho biết: Tỉnh Bắc Kạn có điều kiện khí hậu ôn hòa phù hợp với phát triển cây cam quýt, đặc biệt đặc điểm địa hình này kết hợp với loại đất trồng quýt là đất Feralit đỏ vàng trên đá vôi, sa thạch là những yếu tố tạo nên tính chất đặc thù cây quýt Bắc Kạn. Chu kỳ sinh trưởng của cây quýt khá dài, nếu người dân chăm sóc tốt cây quýt sẽ cho thu hoạch trong 30 đến 40 năm vẫn giữ được năng suất và sản lượng, chất lượng. Đăc biệt, hiện nay, nhiều hộ trồng quýt theo phương pháp nhân giống vô tính và phương pháp vi ghép, nhân giống sạch bệnh sẽ rút ngắn được thời gian ra quả đồng thời vẫn đảm bảo được năng suất, sản lượng, chất lượng hơn thế mẫu mã quýt đều và đẹp hơn.

Quýt Bắc Kạn là cây trồng cần được nhân rộng

Quýt Bắc Kạn được phát triển lâu đời, mỗi cây có thể sinh trưởng và cho thu hoạch trong vòng 30 năm. Mỗi ha trồng được khoảng 500 cây năng suất đạt 35 tạ/ha. Vào khoảng tháng 10 âm lịch đến giáp Tết Nguyên đán quýt Bắc Kạn bước vào vụ thu hoạch rộ nhất. Thời điểm này hượng vị quýt mới mang hết vị đặc trưng. Bởi nếu thu hoạch sớm vị quýt sẽ chua. Quýt Bắc Kạn hình thức đẹp vàng, bóng, mọng nước. Hơn thế sản phẩm quýt ít sử dụng các loại thuốc bảo quản có hại cho sức khỏe người tiêu dùng. Hơn thế, trong quá trình chăm sóc người dân hạn chế sử dụng các loại thuốc trừ sâu nên quýt sạch và an toàn cho người sử dụng. Giá cả dao động từ 10.000 đến 18.000 đồng/kg.

Tại mùa thu hoạch, tư thương trong vùng và các tỉnh lân cận đến tận vườn đặt mua quýt, thậm chí đặt mua cả vườn khi quýt bắt đầu ra quả. Nhiều hộ dân đã làm giàu chính đáng từ loại cây trồng này. Hiện nay ở xã Quang Thuận (Bạch Thông) có tới 60% hộ dân trồng quýt, trong đó có 10% số hộ có thu nhập trên 100 triệu đồng/năm. Có hộ như ông Lưu Đình Thăng thu nhập 250 triệu đồng/ năm nhờ trồng quýt. Có tới 60% sản lượng quýt trong tỉnh được xuất bán sang các tỉnh lân cận.

Diện tích quýt Bắc Kạn

* Năm 1997: 200 ha

* Năm 2000: 600ha

* Năm 2010: Gần 1.100ha

* Sản lượng năm 2010: Ước đạt 2.500 tấn

* Doanh thu: Ước đạt 25 tỷ đồng.

Sở Khoa học Công nghệ tỉnh đã có nhiều đề tài dự án bảo tồn cây cam, quýt Bắc Kạn. Như chọn lọc cây đầu dòng, nhân giống cho ra cây trồng có chất lượng, năng suất và khả năng chống chịu tốt như phương pháp nhân giống vô tính, ghép mắt đồng thời áp dụng phương pháp vi ghép để chọn lọc và nhân giống sạch bệnh. Được biết phương pháp này hiện nay chỉ có hai tỉnh trên toàn quốc thực hiện trong đó có Bắc Kạn. Mỗi năm Sở Khoa học công nghệ cung cấp cho người trồng quýt được 2 đến 3 vạn cành trồng khoảng 50 ha diện tích.

Cán bộ kĩ thuật lựa chọn những cây quýt đầu dòng nhân giống theo phương pháp nhân giống vô tính và phương pháp vi ghép để cho ra những cây giống có chất lượng.

Theo phương pháp này thời gian ra quả ngắn, chất lượng, năng suất cao hơn. Được biết, Sở Khoa học Công nghệ đã bắt đầu triển khai đề án đưa cây cam, quýt xuống ruộng, nhằm tận dụng các diện tích đất trồng lúa không hiệu quả, những chân ruộng cao thiếu nước. Hiện nay, hai xã Đôn Phong và Dương Phong (Bạch Thông) bắt đầu sử dụng phương pháp này. Cây quýt đã bói lứa quả đầu tiên theo đánh giá là năng suất, chất lượng và sản lượng đạt khá, bà con có xu hướng nhân rộng. Sở khoa học công nghệ tiếp tục nghiên cứu để sản phẩm quýt vẫn đảm bảo các tiêu chí về chất lượng, sản lượng và năng suất nhưng giảm hạt.

Xây dựng thương hiệu cho quýt Bắc Kạn, cần có sự vào cuộc đồng bộ

Quýt bắc Kạn đã khẳng định được hương vị đặc trưng, riêng biệt, không trộn lẫn khi một lần thưởng thức. Hiện nay, Sở Khoa học công nghệ đã trình UBND tỉnh kế hoạch chỉ dẫn địa lý cho cây quýt Bắc Kạn nhằm xây dựng thương hiệu xứng tầm với chất lượng của cây cam, quýt. Tuy nhiên việc xây dựng thương hiệu rất cần sự vào cuộc đồng bộ của các cấp, các ngành, các nhà khoa học và người trồng quýt. Bên cạnh việc quy hoạch vùng thâm canh trồng cây quýt, cần đẩy mạnh công tác tuyên truyền cho người dân về công tác khuyến nông. Cần chú trọng đến chất lượng, mẫu mã của sản phẩm quýt. Mỗi người dân trồng quýt cần khai thác sản phẩm quýt đúng quy trình, đúng thời vụ tránh khai thác sớm ảnh hưởng đến hượng vị của quýt, làm quýt mất đi hương vị đặc trưng khi người tiêu dùng thưởng thức.

Cần đẩy mạnh công tác tuyên truyền giúp người dân hiểu quýt Bắc Kạn muốn trở thành hàng hóa phải áp dụng khoa học công nghệ và thực hiện chặt chẽ qua các khâu từ xử lý đất trồng, lựa chọn giống, chăm sóc theo quy trình, đối với cây lâu năm cần nghiên cứu phục tráng. Khi thu hoạch cần được bảo quản theo đúng quy trình như bảo quản bằng nước ozon, bảo quản thoáng mát vừa đảm bảo quýt tươI lâu, vừa không ảnh hưởng đến sức khỏe người sử dụng. Mỗi cây quýt khỏe mạnh mới cho ra sản phẩm ngon, mẫu mã đẹp như vậy quýt Bắc Kạn mới có khả năng cạnh tranh trên thị trường.

Bảo quản quýt bằng phương pháp ngâm trong dung dịch ozon, an toàn cho người sử dụng.

Bà Hoàng Thị Nhẩm- thôn Phiêng An I xã Quang Thuận - Bạch Thông: "Đối với những người trồng quýt như chúng tôi, khó khăn nhất vẫn là sâu bệnh hại cây quanh năm mà không có thuốc chữa, nhất là các loại bệnh phổ biến vàng lá, thối rễ rất hay xảy ra... Mặc dù tham gia các lớp tập huấn về các biện pháp phòng bệnh cho cây nhưng để tìm được loại thuốc đặc trị thì trên địa bàn không có, chúng tôi phải tìm mua ở những thành phố lớn. Vì vậy rất mong các cấp, ngành chức năng liên hệ được những loại thuốc tốt, hoặc hướng dẫn các biện pháp phòng trừ bệnh để duy trì năng suất quả".

Ông Hà Thiêm Doanh- Bí thư Đảng uỷ xã Quang Thuận, Bạch Thông: "Trong vài năm gần đây, cây đặc sản này đã có sức tiêu thụ khá mạnh, sản lượng năm nay của xã Quang Thuận đạt khoảng 1.000 tấn, tăng 200 tấn so với năm ngoái, quy mô diện tích cũng tăng lên nhờ dự án ghép mắt, tuy nhiên thị trường tiêu thụ đôi khi còn bấp bênh, không ổn định. Chính vì vậy, chúng tôi mong muốn cấy đặc sản của địa phương có thương hiệu xứng với chất lượng của nó”.

Chị Nguyễn Thị Nga -một tư thương ở Yên Bái: "Chúng tôi đến Bắc Kạn để thu mua quýt vì tôi biết rằng nơi đây có vựa quýt lớn, tập trung, lại thuận đường giao thông vì vậy tạo điều kiện cho việc thu gom, vận chuyển, quýt ở đây được chúng tôi tiêu thụ chủ yếu ở Lạng Sơn và Cao Bằng".

Chị Đào Thị Dung, phường Trưng Vương, thành phố Thái Nguyên: “Tôi rất thích quýt Bắc Kạn bởi hượng vị rất riêng của nó. So với quýt vùng khác quýt Bắc Kạn thơm, mọng và đặc biệt không sử dụng thuốc bảo quản. Mọi người trong gia đình tôi đều ưa chuộng loại quả này”.

Hồng Hạnh- Thu Trang