Sản xuất sạch để vươn khỏi ‘ao làng’

1 ha sầu riêng cho thu nhập bình quân từ 500-600 triệu đồng, cao hơn rất nhiều so với các loại cây ăn trái khác. Đó là lý do mà nhiều nông dân trên địa bàn huyện Phú Riềng (tỉnh Bình Phước) đang chuyển đổi diện tích cây nông nghiệp kém hiệu quả sang trồng loại cây này. Và những nhà nông trồng sầu riêng ở đây đã chọn hướng sản xuất sạch - hướng đi xuất phát từ mong muốn phát triển bền vững của chính họ.

Rủ nhau trồng sầu riêng sạch

Đến thôn Đồng Tháp, xã Phước Tân lập nghiệp từ năm 1995, ông Nguyễn Duy Hoàn trồng cà phê trên 1 ha. Sau 5 năm thu hoạch kém hiệu quả, ông thay thế bằng cây sầu riêng. Do gần lòng hồ Thác Mơ, tầng đất dày, dinh dưỡng cao nên cây sầu riêng sinh trưởng mạnh, cho trái nhiều và chất lượng rất thơm ngon. Vì vậy, ông Hoàn đã mở rộng diện tích lên 4 ha, trong đó 1 ha đang cho thu hoạch năm thứ 15, năng suất bình quân từ 20-25 tấn/ha. Mỗi năm gia đình ông thu về 500-600 triệu đồng từ vườn sầu riêng sau khi trừ chi phí.

Trên 70% diện tích sầu riêng của Hợp tác xã Tiến Thịnh, huyện Phú Riềng đang trồng theo hướng hữu cơ để khai thác bền vững (ảnh chụp trước ngày 27-4-2021)

Ông Hoàn phấn khởi: “Thời điểm gia đình tôi đến đây, hầu hết trồng điều, cà phê, cao su, ít ai nghĩ đến trồng cây ăn trái. Khi ăn thử trái sầu riêng trồng tại đây, tôi đã có suy nghĩ trái cây ở vùng này ngon quá, giá trị kinh tế lại cao và ấp ủ dự định phát triển loại trái cây đặc sản này. Vài năm trở lại đây, cây sầu riêng cũng đã dần phủ hết diện tích đất ở đây. Tôi nghĩ trái sầu riêng ngon còn do chất đất. Đặc biệt phải tuân thủ “nhất nước, nhì phân, tam cần, tứ giống”. Kỹ thuật canh tác quyết định rất lớn đến chất lượng trái ngon. Một lợi thế nữa là đất ở đây có độ dốc nên mưa thoát nước nhanh, cây ít sâu bệnh. Làm ăn thuận lợi nên danh sách các hộ khá, giàu lên nhờ cây sầu riêng cứ liên tục được nối dài”.

Ông Nguyễn Quang Tích, Chủ tịch Hội Nông dân huyện Phú Riềng: Trước đây, hầu hết các hộ làm ăn manh mún nhưng những năm gần đây họ đã liên kết với nhau thành lập hợp tác xã. Chúng tôi đang định hướng cho nông dân trên toàn huyện hướng đến sản xuất trái cây sạch, hội sẽ là đầu mối kết nối gặp gỡ giữa doanh nghiệp với nông dân để tiêu thụ nông sản.

Ông Nguyễn Duy Thanh ở cùng thôn với ông Hoàn cũng chọn chuyên canh sầu riêng. Khi vườn điều già cỗi, ông Thanh trồng xen sầu riêng trong 4,5 ha đất trồng điều. Cách đây 5 năm, ông Thanh bỏ hết điều để tập trung cho cây sầu riêng. Làm nông nghiệp nhiều năm nên ông Thanh hiểu chỉ có trồng theo hướng hữu cơ mới khai thác bền vững. “Lâu nay, nhiều người cho rằng sử dụng các loại thuốc hóa học, chất kích thích cây mang lại lợi nhuận cao hơn. Nhưng thực tế, làm nông nghiệp hữu cơ mới thật sự tốt về lâu dài vì đất được nuôi dưỡng, không bị hóa chất làm bạc màu, cây có tuổi thọ lâu hơn. Và cây sầu riêng càng lâu năm càng cho trái ngon ngọt và có giá trị kinh tế cao” - ông Thanh tự tin khẳng định.

Liên kết để ra “biển lớn”

Với suy nghĩ, diện tích trồng sầu riêng lớn, nếu làm theo kiểu “ăn xổi” thì khi sản lượng nhiều sẽ dẫn đến “dội chợ”, phải phụ thuộc vào thương lái, trong khi trồng sầu riêng sạch thì vẫn đảm bảo được đầu ra với giá cao, 13 hộ trồng sầu riêng ở đây đã liên kết thành lập Hợp tác xã Tiến Thịnh với diện tích 60 ha. Trên 70% diện tích của hợp tác xã trồng theo hướng hữu cơ. Sản xuất tập trung và phát triển trái cây sạch theo VietGAP được các thành viên hợp tác xã và nhiều hộ dân trong vùng tiên phong làm. Dù bước đầu làm nông nghiệp sạch sẽ gặp khó khăn, nhưng các hộ đều không e ngại vì làm trái cây sạch mới là bài toán bền vững để phát triển thương hiệu và tăng sức cạnh tranh trên thị trường.

Anh Nguyễn Sỹ Thịnh, người trồng sầu riêng ở thôn Đồng Tháp, xã Phước Tân khẳng định: Ở đây chúng tôi không sử dụng phân bón, thuốc hóa học nữa mà chủ yếu dùng sinh học. Nông dân cứ nghĩ trồng theo hướng hữu cơ sẽ tốn nhiều chi phí nhưng không phải, nếu làm đúng cách, chi phí sẽ rất rẻ, đảm bảo sức khỏe cho mình và người tiêu dùng.

Cùng với sản xuất an toàn, để tăng sức cạnh tranh trên thị trường, liên kết sản xuất đã và đang trở thành sự lựa chọn của nhiều hộ nông dân. Ông Hoàn bày tỏ: Năm nay, sầu riêng đang được thương lái thu mua tại vườn từ 48-55 ngàn đồng/kg, cao hơn gần gấp đôi so với năm ngoái, với giá này người trồng sầu riêng đang sống khỏe. Tuy nhiên khi số lượng đủ lớn, muốn sản phẩm có tính cạnh tranh và nâng cao giá trị thì phải hướng đến sản xuất sạch, mong muốn của tôi là nông dân trồng sầu riêng liên kết lại để có đầu ra bền vững, phát triển thương hiệu để vươn xa nhờ uy tín chất lượng. Khẳng định về sự cần thiết phải liên kết sản xuất, tân Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Lê Minh Hoan, trong một lần trả lời báo chí cũng đã phát biểu: Tư duy “mỗi huyện là một pháo đài”, “đèn nhà ai nấy sáng, ruộng nhà ai nấy làm” cần phải được thay đổi triệt để, vì chỉ khi liên kết với nhau, người nông dân mới không còn rơi vào thế yếu.

Toàn huyện Phú Riềng có khoảng 800 ha trồng cây ăn trái, trong đó xã Phước Tân chiếm khoảng 500 ha, chủ yếu là sầu riêng. Chỉ vài năm nữa, diện tích trồng sầu riêng trên địa bàn xã Phước Tân nói riêng và huyện Phú Riềng nói chung sẽ cho năng suất và chất lượng trái ổn định. Vì thế, đầu ra ổn định là bài toán lâu dài được các hộ trồng sầu riêng ở đây tính đến. Hiện các hợp tác xã đang làm việc với Tập đoàn Lộc Trời để ký kết thỏa thuận thu mua, cung ứng vật tư nông nghiệp lâu dài. Để đáp ứng các yêu cầu khắt khe của thị trường, các hộ trồng sầu riêng đang đẩy mạnh ứng dụng khoa học, kỹ thuật mới vào sản xuất nhằm tăng năng suất, đảm bảo về chất lượng thì ngay cả khi thị trường gặp khó, sản phẩm vẫn được thương lái săn đón bao tiêu.

Ngân Hà

Các tin mới:

Nhấn vào đây để xem các tin trước