Lạm dụng thuốc trừ cỏ: Lợi bất cập hại

Dù được khuyến cáo độc hại, hướng dẫn sử dụng cụ thể trong từng trường hợp song trên địa bàn tỉnh Bắc Giang, không ít nông dân vẫn lạm dụng thuốc trừ cỏ. Điều này tác động tiêu cực đến sức khỏe con người, môi trường.

Cứ có cỏ là phun

Thời điểm này tại xã Yên Sơn (Lục Nam) người dân đang tập trung thu hoạch khoai sọ để chuyển đổi cơ cấu cây trồng. Trên cánh đồng có nhiều đám cỏ úa khô ở dọc bờ ruộng hay cạnh đường. Ban đầu, người ta nghĩ do nắng nóng khiến cỏ cháy lá song trên thực tế chính là bị phun thuốc trừ cỏ.

Bờ cỏ bị phun thuốc trừ cỏ tại xã Yên Sơn (Lục Nam).

Đang tra hạt dưa trên ruộng xung quanh là bờ cỏ chết khô, bà Nguyễn Thị V, thôn Mai Thưởng nói: “Do nhà nhiều việc nên làm cỏ không xuể. Sau khi thu hoạch khoai xong, tôi mua thuốc trừ cỏ phun ở bờ để giảm công lao động”.

Khảo sát cánh đồng trồng khoai sọ, cách nơi bà V đang làm, chúng tôi cũng thấy nhiều thửa ruộng khác xuất hiện những đám cỏ cháy tương tự. Thậm chí khoảnh cỏ sát đường tỉnh 293 không ảnh hưởng trực tiếp đến việc canh tác cũng bị cháy rám. Lọ, vỏ thuốc bảo vệ thực vật (BVTV) vứt bừa bãi trên đoạn mương nước nhỏ.

Đặc biệt, chúng tôi cũng bắt gặp một người dân đang phun thuốc trừ cỏ ngay trên bờ ruộng. Việc phun thuốc trừ cỏ như vậy sẽ làm nhiều thiên địch, côn trùng có lợi bị chết. Đây cũng là một trong những nguyên nhân khiến sâu bệnh trên cây trồng gia tăng.

Theo chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật (BVTV), hiện nay việc sử dụng thuốc trừ cỏ một cách tùy tiện, cứ có cỏ là phun diễn ra phổ biến. Với không ít nông dân thì chuyện phun thuốc trừ cỏ là bình thường, năm nào cũng như vậy, họ đều sử dụng các loại thuốc trừ cỏ.

Trong khi đó, loại thuốc này thông thường có chứa hoạt chất Paraquat, một hoạt chất cực độc được nhà sản xuất khuyến cáo chỉ dùng đối với đất khai hoang, đất không trồng trọt. Phun Paraquat vào buổi sáng, buổi chiều toàn bộ cỏ đều cháy khô.

Nói không với thuốc diệt cỏ

Theo cơ quan chuyên môn, việc sử dụng thuốc trừ cỏ tràn lan ảnh hưởng tiêu cực đến sức khoẻ cộng đồng, trước tiên là người trực tiếp sử dụng. Hoạt chất trong thuốc trừ cỏ là loại cực độc song chỉ hấp thu qua cây trồng một tỷ lệ nhỏ, còn lại thấm vào đất, hòa vào nước. Con người sử dụng nước, sản phẩm không an toàn do nhiễm hoạt chất thuốc trừ cỏ có thể mắc bệnh nan y.

Vỏ thuốc bảo vệ thực vật vứt cạnh mương nước tại xã Yên Sơn.

Để hạn chế ảnh hưởng của thuốc trừ cỏ, năm 2017, Bộ Nông nghiệp và PTNT đã ban hành Quyết định về việc loại bỏ thuốc BVTV chứa hoạt chất 2.4D, Paraquat ra khỏi danh mục thuốc BVTV được sử dụng tại Việt Nam.

Theo đó, thuốc BVTV chứa hoạt chất 2.4D và Paraquat chỉ được sản xuất, nhập khẩu tối đa một năm, được buôn bán, sử dụng tối đa 2 năm sau khi quyết định trên ra đời. Tiếp đến, ngày 10-4-2019, Bộ Nông nghiệp và PTNT ban hành quyết định loại bỏ Glyphosate khỏi danh mục thuốc BVTV được phép sử dụng tại Việt Nam.

Tuy vậy, quá thời hạn 2 năm xử lý đối với hoạt chất Paraquat nhưng loại thuốc này vẫn bày bán tại nhiều cửa hàng trong tỉnh. Riêng thuốc trừ cỏ chứa Glyphosate đang được nông dân các huyện: Lục Ngạn, Lục Nam, Sơn Động dùng rộng rãi và được sử dụng trong vòng 2 năm kể từ khi quyết định có hiệu lực. Sau thời gian này, nếu còn tồn lưu sẽ bị thu hồi, tiêu hủy.

Hiện chưa thể xử lý đơn vị kinh doanh thuốc trừ cỏ Paraquat bởi văn bản hành chính của Bộ Nông nghiệp và PTNT cấm hoạt chất này song trong Thông tư cũng do Bộ này ban hành về danh mục thuốc BVTV được phép sử dụng tại Việt Nam thì lại có hoạt chất Paraquat. Vì vậy, đơn vị chức năng mới dừng ở mức rà soát, nhắc nhở, tuyên truyền về lộ trình cấm hoạt chất Glyphosate để người dân nắm được.

Do đó, trong khi chờ quy định quản lý có hiệu lực, giải pháp trước mắt là bà con cần nâng cao nhận thức, không sử dụng thuốc trừ cỏ để bảo vệ sức khỏe cho mình và không gây tác động xấu đến môi trường.

Trường Sơn

Các tin mới:

Nhấn vào đây để xem các tin trước