Cà Mau: Liên kết chuỗi giá trị bền vững cho nông sản

Nhằm thúc đẩy phát triển hợp tác xã (HTX), UBND tỉnh Cà Mau ban hành Kế hoạch số 22/KH-UBND ngày 28/3/2017 về thí điểm hoàn thiện và nhân rộng mô hình HTX kiểu mới đến năm 2020. Qua 2 năm triển khai thực hiện, HTX nông nghiệp hoạt động hiệu quả, gắn sản xuất với tiêu thụ trong các chuỗi giá trị nông sản.

Diện mạo mới của HTX

Tham gia kế hoạch của tỉnh có 15 HTX nông nghiệp hoạt động trên 3 lĩnh vực: Thuỷ sản, lúa gạo và trái cây. Một trong những kết quả quan trọng đến thời điểm này là việc xây dựng mô hình sản xuất liên kết với doanh nghiệp, nhất là thực hiện chuỗi liên kết bao tiêu sản phẩm đầu ra. Ngoài ra, từng bước xây dựng thương hiệu, chuyển giao khoa học, công nghệ tại HTX, giúp thành viên HTX và nông dân từng bước nâng cao ý thức và trách nhiệm trong sản xuất, tạo sức cạnh tranh cho nông sản trong tiến trình hội nhập.

HTX Dịch vụ nuôi trồng thuỷ sản Cái Bát, xã Hoà Mỹ, huyện Cái Nước là một minh chứng. Từ khi được tham gia dự án “Chuỗi giá trị tôm công bằng bền vững tại Việt Nam”, HTX được liên kết với các doanh nghiệp cả đầu vào lẫn đầu ra rất hiệu quả. Ông Nguyễn Văn Lâm, Chủ tịch Hội đồng quản trị HTX Cái Bát, chia sẻ, minh chứng tốt nhất là trong những ngày diễn ra cơn bão số 16 vào cuối tháng 12/2017. Trong khi những ao tôm khác thu hoạch vào thời điểm này đều bị thương lái ép giá thì tôm của HTX vẫn bán được giá cao hơn, từ đó giúp thành viên giảm thiệt hại hơn 400 triệu đồng.

“Đó chỉ là một trường hợp cụ thể, còn nếu tính chi tiết hơn về giá thành mua con giống, thức ăn và các loại thuốc thú y, chế phẩm sinh học… thì thành viên HTX đều mua thấp hơn giá thị trường”, ông Lâm chia sẻ thêm. Chính hiệu quả mang lại cao nên thành viên HTX tăng nhanh. Nếu lấy số 127 thành viên hiện tại so với con số 12 xã viên của những ngày đầu mới thành lập (năm 2013) đã tăng hơn 10 lần.

Không chỉ tập trung cho hoạt động nuôi tôm đạt năng suất, chất lượng và đảm bảo môi trường, hiện nay HTX Cái Bát còn có kế hoạch đưa sản phẩm đặc trưng của tỉnh ra thị trường trong và ngoài nước. “HTX đang có những đối tác tiến tới ký hợp đồng xuất khẩu sản phẩm bồn bồn ra nước ngoài. Kế hoạch của HTX là tiến hành xây dựng nhà xưởng chế biến, đóng gói và kho bảo quản sản phẩm để đảm bảo sản phẩm đáp ứng yêu cầu quốc tế”, ông Lâm cho biết thêm.

HTX Dịch vụ nông nghiệp Kinh Dớn, ấp Kinh Dớn, xã Khánh Bình Tây Bắc, huyện Trần Văn Thời cũng là một điển hình. Được thành lập vào năm 2014 với 27 thành viên, diện tích sản xuất lúa 49 ha, đến nay HTX đã thu hút 47 thành viên với diện tích sản xuất 75 ha.

Nhờ ký kết hợp đồng bao tiêu sản phẩm mà giá thành đầu ra sản phẩm lúa của Hợp tác xã Kinh Dớn luôn ổn định.

Sự ký kết hợp đồng bao tiêu sản phẩm là một trong những yếu tố quan trọng giúp HTX thu hút được nhiều người tham gia. Giám đốc HTX Kinh Dớn Nguyễn Trường Đời bộc bạch: “Câu chuyện bị thương lái ép giá không còn đáng lo ngại, chúng tôi có thể “làm giá” lại với các đại lý cung ứng giống, vật tư nông nghiệp, dịch vụ làm đất, thu hoạch… theo hướng có lợi nhất cho người dân, tức lựa chọn cơ sơ uy tín, chất lượng tốt nhưng giá thành giảm”.

HTX gắn liền với nhãn hiệu

Theo thống kê của Sở NN&PTNT, các HTX tham gia kế hoạch thí điểm đều mở rộng được quy mô sản xuất kinh doanh. Rõ nhất trong số này là các HTX sản xuất lúa. Do liên kết được với doanh nghiệp đầu ra nên mở rộng liên kết ngoài phạm vi HTX, từ đó gia tăng diện tích, sản lượng vùng nguyên liệu của HTX. Hiện tại có 25 lượt hợp đồng liên kết giữa doanh nghiệp với các HTX trong cung ứng giống, vật tư đầu vào, tổ chức sản xuất, tiêu thụ đầu ra, chuyển giao quy trình và áp dụng tiêu chuẩn lúa an toàn, tiêu chuẩn ASC trong nuôi tôm... tổng giá trị hợp đồng trên 75,3 tỷ đồng.

Không chỉ vậy, có 7 HTX tham gia thí điểm được cán bộ trẻ tốt nghiệp đại học, cao đẳng về làm việc có thời hạn hỗ trợ hoạt động chuyên môn. Từ đó, lợi nhuận mang về khá cao, nhất là ở các HTX thuỷ sản, có HTX đạt lợi nhuận sau thuế gần 1,3 tỷ đồng/năm. HTX trong lĩnh vực trồng trọt đạt mức lợi nhuận không cao so với thuỷ sản, bù lại tất cả thành viên được lợi từ giá thành đầu vào thấp và giá đầu ra sản phẩm lúa ổn định ở mức cao hơn trung bình bên ngoài.

Để hạn chế rủi ro trong sản xuất tôm thâm canh, siêu thâm canh, cần có sự liên kết chặt chẽ từ đầu vào đến đầu ra.

Mục tiêu tỉnh đặt ra đến năm 2020 là xây dựng liên kết theo chuỗi giá trị bền vững giữa 15 HTX với doanh nghiệp cung ứng đầu vào và đầu ra của sản phẩm nông nghiệp. Đồng thời, trong số này, có ít nhất 5 HTX nông nghiệp xây dựng được thương hiệu hàng hoá và logo HTX. Đặc biệt, xây dựng được 1 mô hình HTX nông nghiệp hoạt động hiệu quả thành HTX hoặc liên hiệp HTX có quy mô lớn cấp tỉnh…

Để thúc đẩy phát triển kinh tế tập thể nói chung và HTX nói riêng, tại hội nghị tổng kết việc nhân rộng mô hình diễn ra cuối tháng 1/2019, Chủ tịch UBND tỉnh Cà Mau Nguyễn Tiến Hải chỉ đạo, cần nhân rộng mô hình sản xuất gắn với xây dựng HTX, THT đối với các hộ sản xuất cùng ngành nghề, cùng đối tượng, theo từng loại hình trên các địa bàn dân cư. Qua đó, mời gọi doanh nghiệp phối hợp với người dân xây dựng liên kết chuỗi giá trị trong sản xuất. Đồng thời, nhanh chóng rà soát, triển khai việc đăng ký nhãn hiệu hàng hoá đối với các sản phẩm chủ lực của tỉnh theo đúng trình tự thủ tục quy định. Đặc biệt lưu ý giải pháp để tránh hàng giả, hàng nhái nhãn hiệu tôm, cua Cà Mau nhằm góp phần nâng cao giá trị nông sản.

Riêng đối với HTX Dịch vụ nuôi trồng thuỷ sản Cái Bát, Chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Tiến Hải giao Sở NN&PTNT phối hợp với các sở, ngành, địa phương, đơn vị chức năng rà soát kỹ hợp đồng tiêu thụ sản phẩm, yêu cầu của thị trường đối với chất lượng, số lượng bồn bồn. Từ đó, tính toán, hỗ trợ HTX trong việc đầu tư cơ sở sản xuất, trang thiết bị, quy trình kỹ thuật chế biến, bảo quản, đóng gói sản phẩm, đăng ký nhãn hiệu, mẫu mã, mã vạch, quảng bá thương hiệu, phương án đảm bảo nguyên liệu chất lượng phục vụ chế biến... Trường hợp vượt thẩm quyền, tham mưu, đề xuất UBND tỉnh xem xét quyết định./.

Tổng kinh phí thực hiện Kế hoạch số 22 của UBND tỉnh về thí điểm hoàn thiện và nhân rộng mô hình HTX kiểu mới giai đoạn 2017-2020 là 43,8 tỷ đồng. Sau 2 năm triển khai thực hiện, có 3 HTX được vay vốn từ nguồn Quỹ hỗ trợ phát triển HTX với số tiền 1,1 tỷ đồng. Đồng thời, tiến hành hỗ trợ HTX xây dựng phòng làm việc, cửa hàng giới thiệu vật tư nông nghiệp, nhà kho, sân với tổng kinh phí 3,1 tỷ đồng. Hiện đang tiếp tục thực hiện việc hỗ trợ hạ tầng cho các HTX.

Nguyễn Phú

Các tin mới:

Nhấn vào đây để xem các tin trước