Lâm Đồng:Khốn đốn vì mua phải giống cà chua không rõ nguồn gốc

Bỏ tiền ra mua giống cà chua rita với hy vọng cây đơm hoa kết trái cho năng suất và giá bán cao, nhiều người dân và doanh nghiệp tá hỏa phát hiện trái cà chua không đồng dạng, trái mềm, giá rất rẻ so với loại truyền thống, gây thất thu lớn về kinh tế.

Ông Nguyễn Văn Quý, Giám đốc Công ty Cổ phần Rau sạch Năm Sao Đà Lạt nói giống cà chua lạ chỉ bán được giá bằng 1/5 lần so với cà chua rita, khiến gia đình ông thất thu gần 3 tỷ đồng. Ảnh: C.Thành

Mới đây, chủ một doanh nghiệp tại huyện Đức Trọng (tỉnh Lâm Đồng) đang đâm đơn kiện một cơ sở vườn ươm tại huyện Đơn Dương do mua giống này bán giống khác, chất lượng giống quá chênh lệch”. Tìm hiểu thêm, chúng tôi ghi nhận nhiều hộ dân cũng mua phải giống cà chua rita của một số vườn ươm nhưng đến lúc cà đơm bông, kết trái mới phát hiện ra cây trồng có nhiều khác biệt so với giống truyền thống. Hậu quả tức thời là cà chua rita cho thu hoạch rộ khoảng 1-2 tháng nay bán với giá 21.000 đồng/kg, trong khi giống cà chua mua không rõ nguồn gốc chỉ bán được ngoài chợ lẻ với giá khoảng 4.000 - 5.000 đồng/kg.

Ôm “trái đắng”

Cách đây hơn 2 tháng, ông Nguyễn Văn Quý, Giám đốc Công ty Cổ phần Rau sạch Năm Sao Đà Lạt (Tổ 13, xã Hiệp Thạnh, huyện Đức Trọng) đang hồ hởi về một vụ mùa bội thu của gia đình bởi 2,21 ha cà chua được cho là giống rita bắt đầu cho lứa trái đầu tiên thì phát hiện nhiều dấu hiệu bất thường. “Kiểm tra cả vườn tôi bất ngờ phát hiện cà chua bị bệnh bã trầu trên diện rộng vì sức kháng bệnh kém mặc dù được trồng trong nhà kính. Đặc biệt, trái mau mềm, hình dẹp khác hẳn với kết cấu chùm quả của cà chua giống rita dài, duỗi thẳng, trái hình trứng và cứng” - ông Quý chia sẻ.

Từ nhận dạng nhiều khác biệt của giống cà chua lạ trên, đợt thu hái đầu tiên khoảng 7 tấn quả ông gửi cho bạn hàng đặt mua từ trước đó nhiều tháng. Tuy nhiên, ngay lập tức nhà buôn thu mua nhận ra trái cà chua có sự khác nhau rõ rệt, không giống trái cà chua rita bình thường nên đã từ chối mua theo giao kết ban đầu. Vậy là từ vui mừng vì năm nay được giá cao (thời điểm tháng 10/2018 cà chua rita giá 20.000 tới 22.0000 đồng/kg) ông Quý phải bấm bụng mang hàng tấn cà chua bán cho thương lái nhỏ lẻ ngoài chợ Đức Trọng, Đơn Dương với giá chỉ 4.000 - 5.000 đồng/kg.

Theo nhẩm tính của chủ doanh nghiệp này, với 2,21 ha cà chua (tương đương với 86.000 cây) trang trại của ông đã thất thu ít nhất gần 3 tỷ đồng khi mua phải giống cà chua không rõ nguồn gốc của vườn ươm Hiệp Hiếu tại xã Quảng Lập, huyện Đơn Dương. Hiện tới thời điểm này (ngày 5/12), trang trại của ông Quý vẫn còn khoảng 1,5 ha cà chua chưa thu hoạch hết nhưng giá bán chỉ khoảng 3.000 đồng/kg, trong khi giá rita hiện bán 11.000 đồng/kg.

Tương tự, bà Nguyễn Thị Tú trồng 7.000 cây cà chua giống rita và bà Nguyễn Thị Thanh Hương (cả hai đều ngụ xã Próh, huyện Đơn Dương) trồng 10.000 cây cà rita từ tháng 7/2018. Tuy nhiên, khi mua giống tại một cơ sở vườn ươm tại huyện Đơn Dương, chủ bán chỉ cam kết miệng đây là giống rita nhưng tới thời điểm cà cho trái thì bà Tú và bà Hương cũng phát hiện nhiều dấu hiệu lạ trong quá trình cây phát triển. “Cây sinh trưởng nhanh nhưng sức đề kháng kém, bị bệnh nhiều, năng suất thấp, hình dáng trái không giống cà rita. Khi đem bán, các thương lái nhìn qua có thể biết ngay đó là cà chua giống khác nên họ đưa ra giá rất thấp chỉ 5.500 đồng/kg” - bà Tú bức xúc. Bà Tú cho hay, thương lái mua cà chua theo thị hiếu người tiêu dùng, khi gặp giống cà chua cho trái khác biệt chưa nói đến chuyện hình dáng khác lạ, dù trái có to, bóng bẩy họ cũng tìm cách ép xuống chỉ bằng 1/2 so với giá cà chua truyền thống được nhiều người ưa chuộng.

Phòng NN&PTNT huyện Đơn Dương thông tin, hiện nay, trên địa bàn có khoảng 20 vườn ươm giống cà chua với một số loại giống có bản quyền được một số công ty tại TP Hồ Chí Minh phân phối hạt giống qua các đại lý ủy quyền trên địa bàn tỉnh. Trong đó, có khoảng 90% cà chua rita được người dân ưa chuộng chọn trồng do cho năng suất tốt, trái cứng, dễ bảo quản và vận chuyển đi xa, ít sâu bệnh,... “Thời gian qua, chỉ có một doanh nghiệp tại Đức Trọng có ý kiến về mua giống rita của một cơ sở vườn ươm tại địa bàn huyện Đơn Dương nhưng khi trồng lại cho ra trái và hình dạng khác. Riêng người tại địa phương chưa ghi nhận trường hợp nào phản ánh về vấn đề trên. Có thực tế là khi mua bán các loại giống cây trồng, người dân tin tưởng mua và giao tiền cho chủ vườn ươm chứ không có hóa đơn chứng từ chứng minh mua bán giống loại nào. Do đó, khi giống bán không đúng, nếu xảy ra khiếu nại cơ quan chức năng sẽ rất khó khăn trong công tác xác minh và đương nhiên người dân sẽ gặp thiệt thòi” - một lãnh đạo Phòng NN&PTNT huyện Đơn Dương cho hay.

Doanh nghiệp khởi kiện chủ vườn ươm

Liên quan tới câu chuyện trên, ông Nguyễn Văn Quý, Giám đốc Công ty Cổ phần Rau sạch Năm Sao Đà Lạt cho biết, đang làm các thủ tục để kiện chủ vườn ươm Hiệp Hiếu, đóng tại xã Quảng Lập, huyện Đơn Dương ra tòa. “Khi mua giống, chủ vườn ươm nói bán giống rita, tôi đầu tư nhân công, phân bón chăm sóc,... nhưng cuối cùng giống cà này lại không rõ nguồn gốc, chất lượng và năng suất thấp, bán chỉ được 1/5 giá so với giống cà rita vào thời điểm giá cao” - ông Quý nói và cho rằng “số tiền mua cây giống không nhiều nhưng số tiền thất thu gần 3 tỷ đồng không hề nhỏ, cộng với việc chủ vườn ươm chối bỏ trách nhiệm liên đới trong vụ việc khiến ông và gia đình rất bức xúc”.

Để chứng minh 86.000 cây giống mua từ cơ sở vườn ươm Hiệp Hiếu không phải là giống rita, ông Quý đã làm đơn kiến nghị Chi cục Trồng trọt và BVTT, Sở NN&PTNT Lâm Đồng, Phòng NN&PTNT huyện Đơn Dương cùng nhiều đơn vị khác, đặc biệt là Công ty TNHH Hạt giống và nông sản Phù Sa, đơn vị cung cấp hạt giống cà chua rita độc quyền, đồng thời phân phối ủy quyền cho 3 chi nhánh tại tỉnh Lâm Đồng vào cuộc xác minh.

Trao đổi với chúng tôi qua điện thoại, bà Nguyễn Thị Hòa, Giám đốc Công ty TNHH Hạt giống và nông sản Phù Sa cho biết, ngày 22/10 vừa qua, đích thân bà và một phó giám đốc công ty đã cùng với các đơn vị liên quan trên địa bàn tỉnh Lâm Đồng tới kiểm tra trang trại cà chua của Công ty Cổ phần Rau sạch Năm Sao Đà Lạt và cơ sở vườn ươm Hiệp Hiếu.

Sau khi kiểm tra, bà Hòa khẳng định: Giống cà chua tại Công ty Cổ phần Rau sạch Năm Sao Ðà Lạt theo đánh giá kiểu hình bên ngoài gần như toàn bộ trên diện tích 2,21 ha không phải là giống cà chua rita do đơn vị cung ứng.

Dựa trên kết quả đánh giá thực tế tại các lô cà đang trồng tại Công ty Cổ phần Rau sạch Năm Sao Đà Lạt và dựa vào đặc tính hình thái giống, như: Màu quả, chùm quả, dạng quả, độ cứng quả, số ngăn hạt,... Chi cục Trồng trọt và BVTV Lâm Đồng cũng khẳng định: Trên diện tích 2,21 ha cà chua được kiểm tra ngày 20/11 có 90,28% (77.640/86.000 cây) không phải là giống cà chua rita.

Theo ghi nhận của chúng tôi, nhiều người dân tại huyện Đơn Dương và Đức Trọng đã mua phải giống cà chua trôi nổi, không rõ nguồn gốc từ một số chủ vườn ươm trên địa bàn huyện Đơn Dương 4 tháng trở lại đây. Điều đáng nói là do trồng số lượng nhỏ, khoảng 1 tới 3 sào nên khi phát hiện giống cà chua lạ, cho năng suất và giá bán thấp nhưng rất hiếm trường hợp yêu cầu cơ quan chức năng nhờ can thiệp.

Một số nông dân chuyên trồng cà chua tại Đức Trọng cho rằng, không loại trừ thực tế một số vườn ươm đã âm thầm đánh tráo giống cà chua rita bằng một giống mới theo hình thức thử nghiệm hoặc vì lợi nhuận?. Việc này đã gây thiệt hại không nhỏ cho nông dân trong khi cơ quan chức năng chưa thể kiểm soát được triệt để thực trạng trên, đặc biệt là đối với số lượng cơ sở vườn ươm tự phát, chưa đăng ký kinh doanh trong thời gian qua trên địa bàn.

C.THÀNH

Các tin mới:

Nhấn vào đây để xem các tin trước