Tự phát trồng dong riềng, nông dân điêu đứng

Cách đây 4 năm, người trồng dong riềng trên đất Yên Sơn (Tuyên Quang) đã khóc vì giá quá rẻ thì đến năm nay, cơn bão rớt giá lại tiếp tục khiến người dân điêu đứng...

Gia đình bà Phạm Thị Tư, thôn Cô Ba, xã Phúc Ninh thu hoạch dong riềng mà chưa có ai hỏi mua.

Những ngày này, bà con xã Phúc Ninh (Yên Sơn) đang bắt đầu vào mùa thu hoạch dong riềng. Nếu như năm 2016, người trồng dong riềng phấn khởi bao nhiêu thì năm nay lại buồn tủi bấy nhiêu. Bà Phạm Thị Tư, thôn Cô Ba cho biết, năm 2016, giá dong riềng nguyên liệu lên đến 2 nghìn đồng/1 kg. Nghĩ dong riềng được mùa, được giá nên gia đình đã đầu tư trở lại, tuy nhiên mới vào đầu vụ thương lái chỉ trả có 1 nghìn đồng/1 kg. Năm nay mưa nhiều chỉ tốt cây, củ không nhiều và với giá như hiện nay trừ tiền giống, chăm sóc, phân bón, thu hoạch dong riềng không còn lãi.

Tại thôn Kim Châu, xã Phúc Ninh diện tích dong riềng đã tăng lên gấp 3 đến 4 lần so với 2 năm trở về trước. Nếu năm 2016 thôn chỉ có 3 ha thì năm nay con số này tăng lên 12 ha. Theo bà Nguyễn Thị Nhài, Bí thư Chi bộ thôn thì năm ngoái giá dong riềng lên cao nên nhiều hộ trong thôn đã bỏ qua cảnh báo của thôn về rủi ro có thể gặp phải là cung vượt cầu, giá xuống thấp như năm 2014 nên giờ bỏ thì tiếc, thu hoạch thì lỗ.

Ông Vũ Thành Trung, Phó Chủ tịch UBND xã Phúc Ninh cho biết: Chỉ trong 1 năm, diện tích dong riềng của xã đã tăng lên gấp gần 6 lần, năm 2016 là 30 ha, năm nay tăng lên 160 ha. Cũng như huyện Yên Sơn, tại các xã Đức Ninh, Thái Hòa (Hàm Yên); Yên Nguyên, Hòa Phú (Chiêm Hóa)... 4 năm nay người dân đã bỏ cây dong riềng thì năm nay đầu tư trồng lại để rồi khóc dở, mếu dở vì dong riềng mất giá. Giá dong riềng nguyên liệu giảm, giá tinh bột dong cũng giảm theo, hiện tại giá tinh bột dong chỉ từ 11 nghìn đồng đến 12 nghìn đồng/kg, giảm 1 nửa so với năm 2016. Theo tính toán của các cơ sở chế biến tinh bột dong riềng, 10 kg củ dong riềng tươi được 1,4 kg tinh bột, giá bán như hiện nay thì lỗ nặng.

Năm 2016, giá dong riềng nguyên liệu, tinh bột tăng cao nên bà con đua nhau phát triển làm diện tích dong riềng tăng đột biến đạt mức trên 1.000 ha, trong đó nhiều nhất là huyện Yên Sơn với trên 800 ha, sản lượng ước đạt khoảng trên 56.000 tấn, tập trung tại các xã Phúc Ninh, Xuân Vân, Lực Hành... Sản xuất quy mô lớn nhưng thị trường tiêu thụ nhỏ hẹp đã dẫn đến khủng hoảng thừa. Đặc biệt, tinh bột dong riềng chỉ có thể làm miến, chứ không làm bánh kẹo như tinh bột sắn được.

Cùng với đó, sản xuất dong riềng không gắn liền với công nghiệp chế biến, hiện tại chỉ có Hợp tác xã sản xuất miến dong Hợp thành, xã Lực Hành (Yên Sơn) chế biến thành phẩm từ dong riềng, còn lại hầu hết là các cơ sở chế biến thô bán cho thương lái. Ông Phạm Đình Thắng, Giám đốc Hợp tác xã Hợp Thành cho biết: Công suất chế biến của hợp tác xã chỉ đạt 80 đến 90 tấn/ngày. Quy mô sản xuất nhỏ nên hợp tác xã chỉ đủ sức thu mua hết diện tích đã ký hợp đồng liên kết sản xuất với các tổ hợp tác và một số hộ dân.

Bài học rớt giá nhiều mặt hàng nông sản trong thời gian qua vẫn chưa được giải quyết khi tình trạng làm ăn tự phát vẫn còn đè nặng trong tư duy của người nông dân. Hạn chế tối đa tình trạng sản xuất không theo quy hoạch, thiết nghĩ các địa phương cần có biện pháp mạnh tay với các tổ chức, cá nhân đầu tư phát triển nóng, thiếu tính dự báo thị trường. Bên cạnh đó, phát triển sản xuất phải liên kết chuỗi giá trị mới tránh được tình trạng nông sản bị mất giá như hiện nay.

Đoàn Thư

Các tin mới:

Nhấn vào đây để xem các tin trước