Phát triển mắc ca - thêm một góc nhìn

Trước nhu cầu phát triển cây mắc ca vừa là cây trồng chiến lược vừa là cây che bóng cho cây chè, cà phê ngày càng tăng, ngành nông nghiệp Lâm Ðồng đang đề xuất điều chỉnh, bổ sung quy hoạch, đồng thời rà soát, đánh giá tìm ra các biện pháp canh tác thích hợp cho các loại giống tương ứng để kịp thời khuyến cáo cho nông dân trên địa bàn.

Hàng năm 4 doanh nghiệp và cơ sở ở Lâm Đồng đã thu mua trên 80 tấn quả mắc ca tươi của nông dân để chế biến. Ảnh: V.V

Lợi nhuận từ mắc ca hơn 18% so với cà phê

Khảo sát mới đây của Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật (TT & BVTV) Lâm Đồng cho thấy: Từ năm 2006 đến nay, nhiều thử nghiệm sản xuất cây mắc ca đã được triển khai theo từng điều kiện thổ nhưỡng, khí hậu một số vùng cây công nghiệp của tỉnh Lâm Đồng, chủ yếu trồng xen kết hợp che bóng trong các vườn cà phê, vườn chè hơn 1.170 ha. Riêng diện tích trồng thuần hơn 88 ha thì có 50 ha của Công ty Ánh Sáng Vinh Hòa trồng tại xã Tà Nung, Đà Lạt; còn lại phân bổ ở địa bàn các huyện Đơn Dương, Lâm Hà…

Cụ thể phân chia theo độ tuổi mắc ca hiện nay ở Lâm Đồng gồm: Diện tích đang trong thời kỳ kiến thiết cơ bản dưới 5 năm tuổi (hơn 1.130 ha); từ 5 - 7 năm tuổi (123 ha) đang cho thu hoạch năng suất bình quân đạt 1,45 tấn/ha; hơn 7 năm tuổi (6,5 ha) đã cho thu hoạch ổn định năng suất 2,5 tấn/ha.

Hàng năm với 4 doanh nghiệp và cơ sở hiện có ở Lâm Đồng, đã thu mua trên 80 tấn quả mắc ca tươi từ các hộ sản xuất trên địa bàn để sơ chế, chế biến. Trong năm vừa qua, giá thu mua mắc ca ở Lâm Đồng như: Quả tươi từ 40.000 - 70.000 đ/kg; hạt khô từ 80.000 - 120.000 đ/kg ; hạt đã chế biến còn vỏ từ 270.000 - 300.000 đ/kg. Hạch toán giai đoạn kinh doanh ổn định cây mắc ca đạt năng suất bình quân 2,5 tấn/ha, nhân với giá bán 40.000 - 70.000 đ/kg, thành doanh thu 100 - 175 triệu đồng/ha. Mỗi năm trên 1ha trừ 20 triệu đồng tổng kinh phí đầu tư mắc ca trồng xen, còn lại thu nhập bình quân 80 - 155 triệu đồng.

Với cây cà phê vối, mỗi năm trên 1ha đầu tư 50 triệu đồng tổng chi phí, đạt năng suất bình quân 3 tấn/ha. Với giá bán 40.000 - 45.000 đ/kg, trừ 50 triệu đồng vốn đầu tư, còn lại lợi nhuận đạt từ 70-85 triệu đồng/ha. So sánh trên cùng 1ha thì cây cà phê vối ghép đạt lợi nhuận thấp hơn cây mắc ca trồng xen khoảng 11-18%.

Cần mô hình thử nghiệm trồng mắc ca che bóng

Cũng qua rà soát của Chi cục TT & BVTV Lâm Đồng, trên địa bàn Lâm Đồng hiện đang sản xuất 18 dòng, giống mắc ca. Trong đó 10 giống gồm OC, 246, 816, 849, 695, 900, 800, 741, 842 và Daddow đã được Bộ NN &PTNT công nhận giống tiến bộ kỹ thuật và giống quốc gia. Còn lại 8 dòng, giống do người dân tự phát mua về trồng là QN1, 788, A38, A4, 344, H2, 508, A16.

Trong tháng 3/2017, Sở NN & PTNT Lâm Đồng đã công nhận vườn cây đầu dòng mắc ca đầu tiên tại Lâm Đồng cho Công ty TNHH Him Lam Mắc Ca với 131 cây thuộc các dòng OC; 246; 695; 741; 800; 816; 849, năng lực sản xuất đạt 52.400 mầm chồi/năm. Và tính đến tháng 5/2017, toàn tỉnh Lâm Đồng hiện có 8 cơ sở sản xuất, kinh doanh cây giống mắc ca với khoảng 100 ngàn cây thực sinh dùng làm gốc ghép và hơn 750 ngàn cây giống ghép đạt yêu cầu cho nông dân xuống giống trồng mới.

Trước đó vào 2 năm 2015-2016, Lâm Đồng có 15 cơ sở sản xuất, kinh doanh cây giống mắc ca, chủ yếu là cơ sở nhỏ lẻ, tự gieo ươm cây thực sinh, không có nguồn gốc xuất xứ, chất lượng cây giống chưa đảm bảo. Chỉ một số ít cơ sở nhập giống cây ghép về từ Công ty Vina Mắc Ca Đắk Lắk. Hàng năm, để đảm bảo chất lượng cây giống mắc ca xuất vườn, Sở NN & PTNT Lâm Đồng đã tiến hành kiểm tra, đánh giá, xếp loại và hướng dẫn các cơ sở thực hiện đúng các tiêu chí quy định. Đồng thời khuyến cáo nông dân không sử dụng cây giống mắc ca thực sinh để trồng mới.

Chi cục TT & BVTV Lâm Đồng cũng đã nhận định “một số diện tích mắc ca năm thứ 5, thứ 6 chưa cho quả hoặc cho quả kém do trước đây người dân trồng tự phát, sử dụng giống thực sinh, không rõ nguồn gốc, đồng thời chưa thực hiện đúng quy trình kỹ thuật chăm sóc, bón phân, tỉa cành tạo tán. Theo quy hoạch có 5 bộ giống với 10 dòng khác nhau, trong đó 5 dòng giống trong danh mục được phép sản xuất, kinh doanh, 5 giống còn lại đang trong quá trình khảo nghiệm. Tuy nhiên, thực tế sản xuất ở Lâm Đồng có 18 dòng, giống khác nhau, trong đó 10 dòng giống trong danh mục giống được phép sản xuất kinh doanh tại Việt Nam, các dòng giống còn lại chưa được các cơ quan chuyên môn khảo sát, đánh giá bài bản để khuyến cáo phát triển trong sản xuất…”.

Hơn nữa, nhu cầu phát triển cây mắc ca vừa là cây trồng chiến lược vừa trồng xen làm cây che bóng cây chè, cà phê ngày càng tăng. Tuy nhiên, hiện nay, Lâm Đồng vẫn chưa có các mô hình thử nghiệm đầy đủ về mật độ, chế độ chăm sóc, phòng trừ sâu bệnh hại để áp dụng đồng bộ.

Từ góc nhìn này, Chi cục TT & BVTV Lâm Đồng đề xuất UBND tỉnh Lâm Đồng xem xét điều chỉnh, bổ sung quy hoạch đáp ứng hơn nữa thực tế sản xuất trên địa bàn. Từ nay đến năm 2020 có thể bố trí nguồn vốn đề án chuyển đổi giống cây trồng để tiếp tục khảo sát, đánh giá 3 yếu tố canh tác về điều kiện (khí hậu, thổ nhưỡng...), phương thức (trồng xen, trồng 1 giống, trồng nhiều giống), biện pháp (mật độ, nước tưới, phân bón...), nhằm tìm ra các giống mắc ca tương ứng với biện pháp kỹ thuật mới để nhân rộng trên địa bàn...

Văn Việt

Các tin mới:

Nhấn vào đây để xem các tin trước