Kỳ vọng mô hình canh tác lúa “thông minh”

Nguồn tin: Báo Hậu Giang, 26/07/2016
Ngày cập nhật: 27/7/2016

Với việc áp dụng thí điểm cách làm mới trong canh tác lúa nhằm thích ứng với tình hình hạn hán và xâm nhập mặn, mô hình “canh tác lúa thông minh ứng phó với biến đổi khí hậu” đang được ngành chức năng và nông dân xã Vĩnh Viễn, huyện Long Mỹ, tỉnh Hậu Giang đặt nhiều kỳ vọng sẽ thành công làm cơ sở nhân rộng trong thời gian tới.

Bước đầu, mô hình thí điểm canh tác lúa “thông minh” tại xã Vĩnh Viễn đang cho thấy những tín hiệu khả quan.

Thực hiện mô hình thí điểm ở Hậu Giang, Trung tâm Khuyến nông - Khuyến ngư tỉnh đã chọn 5 hộ, với diện tích 2,5ha (mỗi hộ 0,5ha) tại vùng đất bị phèn, mặn thuộc ấp 3, xã Vĩnh Viễn, huyện Long Mỹ. Hiện các trà lúa nơi đây được 40 ngày tuổi. Theo đánh giá bước đầu của những hộ tham gia thực hiện, mô hình đang mang lại những hiệu quả tích cực.

Tín hiệu vui bước đầu

Ông Đồng Quang Tiệp là một trong những hộ được chọn thí điểm mô hình canh tác lúa thông minh, thông tin: “Áp dụng mô hình đã giảm được lượng lúa giống xuống còn 8 kg/công, trong khi đó cách làm truyền thống lên đến 15-20 kg/công. Hiện cây lúa khỏe, nở bụi tốt, số chồi nảy nở nhiều, chi phí ban đầu giảm khoảng 250.000 - 300.000 đồng/ha. Đặc biệt, sử dụng loại phân chuyên dùng Đầu Trâu giải độc mặn - phèn do Công ty Bình Điền hỗ trợ thì tôi thấy rằng, phân đã thúc cây lúa ra rễ và phát triển mạnh, tăng khả năng chống chịu với vùng đất phèn, mặn này”.

Cũng là nông dân đang áp dụng mô hình canh tác lúa thông minh tại xã Vĩnh Viễn, ông Ngô Văn Sơn chia sẻ: “Nhờ tham gia vào mô hình mà bà con được cán bộ kỹ thuật, nhà khoa học hướng dẫn cách sử dụng giấy quỳ tím để kiểm tra độ phèn (pH) có trong ruộng lúa. Khi độ pH đảm bảo ở mức cho phép thì mới tiến hành xuống giống. Nhất là học được cách xới khô, bón vôi rồi phơi đất khoảng 1 tháng trước khi tiến hành sạ lúa. Đây được xem là biện pháp tháo chua, rửa phèn rất hiệu quả. Bằng chứng là đối với ruộng áp dụng phương pháp này thì lúa sau khi gieo sạ lên rất đều so với ruộng bên ngoài vì bị phèn làm chết lúa khá nhiều”.

Ngoài ra, khi tham gia mô hình, người dân còn được hỗ trợ máy đo nồng độ mặn trong nước trước khi bơm vào ruộng. “Chưa thu hoạch lúa nên chưa thể khẳng định được tính khả thi của mô hình này mang lại. Tuy nhiên, bước đầu cho thấy được những hiệu quả tích cực nên ngành chức năng và bà con đang kỳ vọng mô hình thí điểm về canh tác lúa “thông minh” đang triển khai thực hiện trên địa bàn ấp 3, xã Vĩnh Viễn sẽ thành công. Thật sự đây là một tín hiệu đáng mừng cho không ít nông dân đang sinh sống tại vùng đất bị nhiễm phèn, mặn, vì sản xuất lúa sau này sẽ mang lại hiệu quả kinh tế cao hơn”, ông Sơn chia sẻ thêm.

Thành công sẽ nhân rộng

Theo các hộ tham gia mô hình ở xã Vĩnh Viễn, canh tác lúa thông minh không phải là thực hiện các giải pháp cao siêu mà trên thực tế, cách làm này đã được người dân nơi đây áp dụng từ trước với mô hình “1 phải, 5 giảm”, “3 giảm, 3 tăng”…, nhưng chưa làm hết ở các khâu sản xuất mà thôi. Còn canh tác lúa theo mô hình thông minh là áp dụng trọn gói giải pháp kỹ thuật. Nghĩa là từ khâu làm đất, gieo sạ, bón phân, quản lý dịch hại đến chăm sóc, thu hoạch. Nói cách khác là chương trình khuyến cáo nông dân phấn đấu giảm bằng được chi phí đầu vào trong sản xuất (giảm 30% giá thành) mà vẫn đảm bảo, thậm chí vượt cả năng suất và chất lượng sản phẩm.

Ông Lê Châu Tứ, Trưởng Phòng Khuyến nông của Trung tâm Khuyến nông - Khuyến ngư Hậu Giang, cho biết: Đây là chương trình rất kịp thời, cần thiết, đúng với chủ trương của Bộ NN&PTNT là tìm cách giúp nhà nông sản xuất lúa không chỉ đạt hiệu quả kinh tế cao, ổn định mà còn phải bền vững trước những tác động ngày càng khắc nghiệt của biến đổi khí hậu. Sau khi tổng kết, nếu mô hình thành công thì trung tâm sẽ tham mưu với lãnh đạo Sở NN&PTNT tỉnh tiếp tục phát triển trên diện rộng trong các vụ lúa tiếp theo, nhất là cho những vùng bị nhiễm phèn, mặn như huyện Long Mỹ, thị xã Long Mỹ và thành phố Vị Thanh.

Trước tình hình hạn hán, xâm nhập mặn đã và đang tác động khá nặng nề đối với đời sống và sản xuất của người dân; trong khi nguồn lực để xây dựng những công trình còn hạn chế thì những biện pháp phi công trình như: chọn giống, chọn phân bón, áp dụng kỹ thuật canh tác tiên tiến, phù hợp… được xem là cứu cánh cho quá trình canh tác lúa của nhà nông. “Tới đây, Trung tâm Khuyến nông - Khuyến ngư tỉnh sẽ đưa các nội dung của mô hình này vào một số đề án nằm trong kế hoạch triển khai thực hiện của đơn vị để giới thiệu, thông tin cho nông dân biết”, ông Lê Châu Tứ khẳng định.

Với sự tận tâm theo dõi của các nhà khoa học, cán bộ trung tâm khuyến nông từ Trung ương đến các địa phương, cùng sự tích cực của nông dân tham gia thực hiện, tin rằng, mô hình thí điểm canh tác lúa thông minh thích ứng với biến đổi khí hậu tại các tỉnh vùng ĐBSCL nói chung và tỉnh Hậu Giang nói riêng sẽ thành công, tạo ra giải pháp mới trong sản xuất lúa đạt hiệu quả, nhất là cho người dân ở những vùng phèn, mặn…

Mô hình canh tác lúa “thông minh” do Trung tâm Khuyến nông Quốc gia phối hợp với Trung tâm Khuyến nông - Khuyến ngư 13 tỉnh, thành vùng ĐBSCL cùng Công ty Cổ phần Phân bón Bình Điền (công ty) triển khai trong vụ lúa Hè thu 2016 nhằm chủ động ứng phó với biến đổi khí hậu. Mô hình được công ty tài trợ 100% giống lúa và phân bón, còn các cơ quan chuyên môn sẽ chuyển giao khoa học kỹ thuật cho các hộ tham gia thực hiện. Cuối năm, các đơn vị liên quan tổ chức thi tổng kết giữa các nông dân tham gia mô hình với nhau. Qua đó bình chọn một vài mô hình và nông dân tiêu biểu đi tham quan, học tập kinh nghiệm trồng lúa ở nước ngoài.

HỮU PHƯỚC