Khó khăn trong khâu tiêu thụ - Nông dân bỏ rau an toàn

Nguồn tin: Báo Bà Rịa Vũng Tàu, 25/07/2016
Ngày cập nhật: 27/7/2016

Trồng rau tại thôn Phước Hải, xã Tân Hải (huyện Tân Thành).

Mặc dù thời gian để sản xuất ra các loại rau đạt tiêu chuẩn thực hành nông nghiệp sạch VietGAP hoặc rau an toàn nhiều hơn các loại rau thông thường khác, nhưng giá bán lại bằng nhau nên hiện nay, nhiều nông dân quay về kiểu trồng rau như cũ.

HTX Rau an toàn Thắng Lợi (xã Phước Hưng, huyện Long Điền, tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu) là một trong 22 tổ sản xuất, HTX được ngành nông nghiệp tỉnh cấp giấy chứng nhận an toàn vệ sinh thực phẩm (ATVSTP) trong sản xuất rau an toàn. Ông Nguyễn Văn Bình, Chủ tịch HĐQT HTX Rau an toàn Thắng Lợi cho biết, HTX hiện có khoảng 8ha trồng rau, củ, quả, trong đó có hơn 5ha trồng rau an toàn. Mỗi tháng, HTX cung ứng ra thị trường khoảng 30 tấn rau an toàn. Tuy nhiên, vì khó khăn trong tìm đầu ra, rau an toàn (RAT) của HTX lâu nay vẫn chỉ bán được cho các thương lái như các loại rau thông thường khác nên lãi từ trồng rau không cao. Để duy trì sản xuất rau an toàn, HTX phải đi vận động từng hộ nhưng cũng chỉ cầm chừng chứ chưa thể đầu tư làm RAT có quy mô và chuyên nghiệp hơn. Được biết, từ 81 xã viên vào năm 2014, hiện HTX chỉ còn lại 45 xã viên tham gia sản xuất, cung ứng rau an toàn.

HTX Phước Hải (xã Tân Hải, huyện Tân Thành) cơ sở đầu tiên tại BR-VT thực hiện trồng rau và sơ chế rau theo quy trình sản xuất rau an toàn đến nay cũng gặp nhiều khó khăn trong việc tìm đầu ra. HTX đã đầu tư gần 1 tỷ đồng để xây dựng nhà xưởng sơ chế rau với diện tích hơn 400m2, được chia thành từng khu xử lý thô, bể ôzôn diệt khuẩn, hệ thống máy vắt ly tâm, sắp xếp đóng gói dán nhãn… Mỗi hộ tham gia cung cấp rau cho HTX đều bắt buộc phải có nhật ký trồng với các nội dung: điều tra về tình hình canh tác, sâu bệnh hại trên rau, sử dụng thuốc bảo vệ thực vật, sản lượng rau bán hàng ngày… Với diện tích canh tác 8,7ha rau xanh được trồng theo phương pháp an toàn, mỗi tháng HTX có thể cung cấp cho thị trường khoảng 100 tấn rau xanh các loại. Nhưng chỉ mới có 40% trong số này được bán cho siêu thị, một số bếp ăn với giá cao hơn các loại rau thông thường từ 2.000-3.000 đồng/kg. Số còn lại các xã viên phải tự tìm mối qua thương lái với giá bán như các loại rau thông thường khác. Lâu ngày nhiều hộ trồng rau không còn mặn mà với mô hình trồng RAT, số hộ dân tham gia trồng rau an toàn tại HTX ngày càng giảm. Thay vì tiếp tục đăng ký sản xuất an toàn, nhiều xã viên đã xin rút ra khỏi HTX để quan về trồng rau theo phương pháp truyền thống. Bà Nguyễn Thị Bé (thôn Phước Hải, xã Tân Hải) cho biết, trước đây bà từng tham gia cung cấp rau an toàn cho HTX Phước Hải nhưng do không có lợi nhuận lại tốn nhiều công sức nên từ năm 2014 bà đã chuyển sang trồng rau theo phương pháp cũ. “Tôi và một số bà con xung quanh phải quay về với phương pháp trồng truyền thống, tuy có hơi tốn chi phí thuốc BVTV nhưng không tốn nhiều công như trước”, bà Bé nói.

Theo thống kê, tổng diện tích trồng rau trên địa bàn tỉnh khoảng 7.600ha. Để quản lý và tổ chức sản xuất rau, Sở NN-PTNT đã xây dựng dự án phát triển sản xuất rau an toàn. Trong đó có 38 vùng đủ điều kiện để sản xuất rau theo hướng VietGAP với diện tích 812ha. Thời gian qua, Sở NN-PTNT đã cấp giấy chứng nhận đủ điều kiện sản xuất rau an toàn cho 22 tổ, với diện tích hơn 100ha. Đồng thời đầu tư 6 nhà sơ chế rau an toàn, tuy nhiên đến nay chỉ còn 4 nhà sơ chế hoạt động. Còn 2 nhà sơ chế tại xã Long Mỹ (huyện Đất Đỏ) và HTX Thắng Lợi (xã Phước Hưng) đã dừng hoạt động vì không hiệu quả.

Năm 2014, mô hình “Chuỗi rau an toàn” nằm trong đề án “Chuỗi thực phẩm an toàn” của tỉnh đã được triển khai thí điểm. Theo Chi cục Quản lý chất lượng Nông lâm sản và thủy sản, có 80 cơ sở trồng trọt, 22 cơ sở sơ chế biến rau và 15 cơ sở kinh doanh được chọn đăng ký tham gia vào “Chuỗi rau an toàn”, bao gồm rau muống, rau dền, xà lách, hành lá, mướp, cải ngọt, cải thìa, mồng tơi. Tham gia “Chuỗi rau an toàn”, người trồng rau sẽ có đầu ra ổn định do có sự kết nối sản phẩm của họ với các cơ sở kinh doanh và người tiêu dùng; hơn nữa sản phẩm trong chuỗi được chứng nhận bởi cơ quan chức năng nên sẽ tạo thương hiệu riêng trong thị trường. Mục đích là vậy nhưng sau hơn 2 năm thí điểm, mô hình này vẫn chưa phát huy được tác dụng, sản phẩm rau cũng như chất lượng chưa đến người tiêu dùng.

Ông Trịnh Đức Toàn, Phó Chi cục Quản lý chất lượng Nông lâm sản và thủy sản cho biết, mô hình quản lý thực phẩm theo chuỗi hiện nay còn là vấn đề khá mới nên việc tiêu thụ sản phẩm được kiểm soát theo “Chuỗi thực phẩm an toàn” đang gặp nhiều khó khăn ở khâu phân phối, lưu thông, quảng bá ra thị trường. Tới đây, ngành nông nghiệp tỉnh sẽ tổ chức đánh giá kết quả thực hiện của đề án “Chuỗi thực phẩm an toàn”, đồng thời công bố rộng rãi các cơ sở rau an toàn trong chuỗi, để đưa sản phẩm rau an toàn đến gần hơn với người tiêu dùng trong tỉnh.

THANH TUYỀN