Tạo đột phá cho rau màu

Nguồn tin: Báo An Giang, 26/08/2016
Ngày cập nhật: 27/8/2016

“Sản xuất rau màu nói riêng, nông nghiệp (NN) nói chung đã chậm phát triển bởi nhiều lực cản, đòi hỏi phải tìm kiếm động lực mới gắn với tái cơ cấu NN, tạo bước đột phá mới. Trong đó, đổi mới hoạt động khoa học - công nghệ (KH-CN) được kỳ vọng như là giải pháp trọng yếu để thực hiện tái cơ cấu NN” - PGS.TS. Trần Thị Ba, Trường đại học Cần Thơ, nhấn mạnh.

Những mô hình sử dụng màng phủ nông nghiệp. Ảnh: PGS.TS. TRẦN THỊ BA

Bài học khắp nơi

Bỏ nhiều thời gian nghiên cứu về rau màu, PGS.TS. Trần Thị Ba cho rằng, rau màu là thực phẩm thiết yếu của con người với nhu cầu ngày càng tăng. Để đáp ứng, nông dân thường sản xuất thâm canh, liên vụ khiến dịch hại bộc phát, tăng sử dụng hóa chất NN, khai thác cạn kiệt nguồn tài nguyên đất, nước. Đây là những nguyên nhân làm cho sản phẩm không an toàn, chất lượng kém, không đáp ứng yêu cầu người tiêu dùng, đầu ra bấp bênh… Đối với An Giang, dù có lợi thế sản xuất rau màu lớn nhưng vẫn tồn tại hạn chế này. Để khắc phục, cùng với đẩy mạnh liên kết sản xuất, phát huy vai trò dẫn dắt thị trường của doanh nghiệp, PGS.TS. Trần Thị Ba đề nghị tỉnh cần học tập kinh nghiệm các địa phương khác, nhất là giải pháp ứng dụng KH-CN.

“Nhờ tạo đột phá từ giải pháp ứng dụng KH-CN, NN của tỉnh Vĩnh Phúc liên tục có sự tăng trưởng vượt bậc. Tỉnh đã thực hiện tái cơ cấu NN theo hướng phát triển các ngành sản xuất hàng hóa quy mô lớn, có lợi thế, có thị trường. Trong đó, tập trung ưu tiên hỗ trợ các ngành hàng chủ lực theo chuỗi liên kết sản xuất gắn với tiêu thụ, ưu tiên mô hình sản xuất áp dụng công nghệ sản xuất hiện đại, xanh, sạch” - PGS.TS. Trần Thị Ba chia sẻ.

Ngay tại ĐBSCL, nhiều địa phương đang ứng dụng thành công KH-CN sản xuất. Điển hình như nhà màng của Công ty Ecofarm ở huyện đảo Phú Quốc (Kiên Giang). Đây là mô hình sử dụng công nghệ Israel, từ 4.200m2 (năm 2009) đã nâng lên 1 héc-ta (năm 2015), đạt tiêu chuẩn VietGAP. Tại huyện Tam Bình (Vĩnh Long), nhà màng của cơ sở Mai An Tiêm ứng dụng theo công nghệ Australia cũng đã được chứng nhận VietGAP năm 2013. Mới đây, mô hình dưa lê nhà lưới Ecofarm tại huyện Thanh Bình (Đồng Tháp) cũng đã được thành lập. “Những mô hình này cung cấp sản phẩm an toàn, đáp ứng nhu cầu người tiêu dùng nên có giá trị cao, tăng thu nhập cho nông dân tham gia” - PGS.TS. Trần Thị Ba nhấn mạnh.

Ứng dụng công nghệ cao

“Isarel từ nước có điều kiện đất đai khô hạn, khí hậu khắc nghiệt trở thành một quốc gia có nền NN tiên tiến nhất thế giới. Tương tự, Nhật Bản cũng khẳng định vai trò của một cường quốc về NN, bên cạnh thế mạnh công nghiệp và điện tử. Chuyên gia Israel, ông Matan Nemenoff, Tổng Giám đốc Tập đoàn quốc tế Orca, từng chia sẻ, chính công nghệ thông tin (CNTT) đã giúp một đất nước vô cùng khó khăn về điều kiện sản xuất NN như Israel có thể tự túc nông sản và xuất khẩu. Nếu như năm 1955, mỗi nông dân Israel nuôi được trung bình 15 người thì đến nay, mỗi nông dân có thể nuôi được hơn 150 người khác. Đây là bài học đáng suy ngẫm” - PGS.TS. Trần Thị Ba phân tích.

Tại các quốc gia có nền sản xuất tiên tiến, chuyện dùng cảm biến để quản lý, giám sát các chỉ tiêu môi trường như nhiệt độ, độ ẩm, ánh sáng đã trở nên phổ biến, giúp nông dân có những quyết định thích ứng kịp thời. Người ta đầu tư hệ thống tưới tự động, hệ thống chiếu sáng tự động tùy vào điều kiện môi trường mà các cảm biến thu thập được, giúp tiết kiệm nước, điện năng nhưng vẫn đảm bảo năng suất, chất lượng cao. Theo PGS.TS. Trần Thị Ba, đối với điều kiện của An Giang, cần lấy công nghệ cao tạo khâu đột phá, trong đó tập trung vào ứng dụng công nghệ sinh học, công nghệ cơ giới hóa, thực hành sản xuất tốt (GAP) và liên kết sản xuất bền vững. “Những công nghệ như: Ưu thế lai (F1), sử dụng giống không hạt, giống biến đổi gen, chế phẩm sinh học, phân hữu cơ vi sinh, nuôi cấy mô, ghép cây, tạo ra màng phủ NN tự phân hủy, nhà màng… đã được ứng dụng rộng rãi. Cùng với đó là công nghệ tự động hóa máy móc. Tại Đà Lạt, cơ sở nghiên cứu và ứng dụng máy NN Hồng Chương đã sản xuất được hệ thống liên hoàn 3 máy (trộn giá thể, đóng bầu đất, gieo hạt chân không), năng suất gấp 50 lần so với 1 lao động thủ công” – chuyên gia này thông tin.

Để ứng dụng KH-CN hiệu quả, xây dựng được chuỗi thực phẩm an toàn, nông dân cần phải tự liên kết với nhau thông qua hợp tác xã. Đây là cơ sở của nền sản xuất quy mô lớn và là cầu nối để tổ chức lại sản xuất NN. Đồng thời, liên kết với doanh nghiệp để đẩy mạnh ứng dụng khoa học kỹ thuật, thực hiện mô hình GAP, hỗ trợ đầu vào và đảm bảo đầu ra. “Đã đến lúc tỉnh An Giang cần tổ chức lại sản xuất rau màu theo chuỗi ngành hàng để nâng cao giá trị gia tăng và phát triển NN bền vững. Phải đưa KH-CN vào sản xuất rau màu, xây dựng nhiều mô hình GAP, triển khai kiểm soát an toàn vệ sinh thực phẩm, truy xuất nguồn gốc hàng hoá, tạo dựng thương hiệu cho rau màu An Giang. Qua đó, tăng khả năng cạnh tranh trên thị trường, giúp ngành hàng rau màu nói riêng và NN An Giang nói chung nhanh chóng hội nhập với nền NN thế giới. Đây có thể xem như cách mạng mới trong sản xuất NN” - PGS.TS. Trần Thị Ba phân tích đề xuất.

HOÀNG XUÂN